Đạo diễn - NSND Thanh Vân từng giữ vị trí Phó Giám đốc tại Hãng phim truyện Việt Nam đã có cuộc trao đổi với phóng viên Lao Động xung quanh câu chuyện cổ phần ở hãng.

Thực trạng hoang tàn ở Hãng phim truyện Việt Nam. Ảnh: Nguyễn Thành Bình

Hãng phim truyện Việt Nam chỉ còn cái vỏ"

Trong lễ kỷ niệm 70 năm Điện ảnh Cách mạng Việt Nam, nhiều nghệ sĩ có mặt đã bày tỏ sự xót xa trước tình hình "chết lâm sàng" hiện tại của Hãng phim truyện Việt Nam. Ở vị trí của mình, anh có thể chia sẻ thêm?

- Hiện trạng của hãng bây giờ vô cùng tan nát và chỉ còn là cái vỏ. Giờ đây, những người đi làm đều đặn nhất là tổ bảo vệ, còn hãng phim không có bất cứ hoạt động gì, kể cả Phòng Tài vụ cũng đã khóa cửa.

Khi Phòng Tài vụ khóa cửa nghĩa là mọi thu, chi và các hoạt động đều bằng không. Giờ hãng chỉ còn là cái xác, ai đến cũng ngậm ngùi đau xót nhưng hiện không có cách giải quyết cụ thể.

Đạo diễn, NSND Thanh Vân là một trong những người gắn bó lâu năm, từng giữ chức Phó Giám đốc Hãng phim truyện Việt Nam. Ảnh: Facebook NSND Thanh Vân

Tôi lo lắng nhất là trong Hãng phim truyện Việt Nam còn có hai tài sản vô cùng quan trọng. Đó là kho phim lớn mà tôi đã đưa ảnh lên trang cá nhân, nó đã mốc meo và hỏng gần như không thể cứu vãn.

Bên cạnh đó là kho súng đạn, vừa là đạo cụ nhưng nó cũng có thể sử dụng được. Từ những phim thời chống Pháp, chống Mỹ, kho súng đều chứa những đạo cụ rất quan trọng, cần thiết khi làm những phim về lịch sử.

Đã bao lâu các đạo diễn, nghệ sĩ của Hãng phim truyện Việt Nam không còn hoạt động?

- Thước phim cuối cùng của chúng tôi là phim Chuyện đời của Yến ra đời năm 2016.

Bản thân sự tồn tại của Công ty VIVASO không được chấp nhận. Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ phải thoái vốn, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch phải giải quyết vấn đề này, thu hồi Hãng phim truyện Việt Nam, nếu cần thiết phải cưỡng chế.

Hình ảnh kho phim ẩm mốc. Ảnh: Facebook NSND Thanh Vân

Từ tháng 9.2018, sau kết luận của Thanh tra Chính phủ về những sai phạm trong công tác cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam, đã có những công bố và cam kết về việc Vivaso sẽ thoái vốn tại Hãng phim. Lý do gì việc này chưa được thực hiện?

- Vấn đề này nằm ở công ty chủ quản, những đơn vị quản lý Hãng phim truyện Việt Nam và các cấp bộ ngành phải giải quyết.

Công việc của nghệ sĩ đã chịu ảnh hưởng như thế nào?

- Khoảng 5-6 năm nay, chúng tôi không có lương, không bảo hiểm xã hội, không bảo hiểm y tế, phần lớn là đi làm thuê cho các hãng phim ngoài.

Trước giai đoạn thoái vốn, Hãng phim truyện Việt Nam là một hãng lớn trong ngành. Tuy nhiên sau đó, anh chị em cán bộ nhân viên đã phải chuyển sang làm việc cho các hãng nhỏ hơn để kiếm sống.

Đấy là những người còn mưu sinh được, còn có chút khả năng để đi làm thuê. Một bộ phận nhỏ khác rơi vào tình trạng vô cùng khó khăn, vất vả kiếm việc để trang trải cuộc sống.

Thậm chí, có những người đi bán bia, bán quán, bán hàng online, tìm mọi cách để mưu sinh bởi vì cuối cùng, họ cũng vẫn phải sống.

Hình ảnh bị bỏ hoang của Hãng phim truyện Việt Nam. Ảnh: Facebook NSND Thanh Vân

Cần một câu trả lời thích đáng

Ký ức của anh về thời hoàng kim của Hãng phim truyện Việt Nam với hàng chục tác phẩm nổi tiếng như Mùi cỏ cháy, Mối tình đầu, Ký ức Điện Biên... dưới thời cha anh - nghệ sĩ Nguyễn Hải Ninh hay khi nghệ sĩ Nguyễn Thụ, Nguyễn Kim Cương làm Giám đốc như thế nào?

- Tôi nghĩ về một thời đẹp đẽ của Hãng phim truyện Việt Nam, nơi đã sản xuất ra những bộ phim sống mãi với thời gian, để lại trong lòng khán giả lớp trước nhiều cảm xúc khó phai.

Những thước phim vô giá, những hình ảnh vô giá, những trang sử vô cùng xúc động thực sự rất khó quên.

Nhưng cảm xúc quá nhiều rồi, nước mắt cũng quá nhiều rồi. Chúng tôi muốn luật pháp phải được tôn trọng, điều này lớn hơn rất nhiều cảm xúc của cá nhân tôi.

Hơn nữa, hãy chia sẻ nỗi đau với Hãng phim vì hãng đã có hơn 60 năm tồn tại, là xương sống, là cánh chim đầu đàn với những cống hiến lớn lao nhất cho nền điện ảnh cách mạng.

Còn về phía chúng tôi, có buồn bã, có đau đớn đến đâu cũng không đáng kể.

Bởi vì chúng tôi chỉ là một giai đoạn ngắn trên chặng đường dài của rất nhiều thế hệ đã cống hiến và xây dựng nên Hãng phim truyện Việt Nam.

Những thước phim từng vẻ vang một thời, ghi lại dấu ấn lịch sử đang nằm trong kho của Hãng phim. Ảnh: Facebook NSND Thanh Vân

Nguyện vọng của nghệ sĩ, các cán bộ nhân viên trước tình hình hiện tại của Hãng phim truyện Việt Nam?

- Rất đơn giản thôi, việc thực hiện văn bản và thực hiện sai phạm mà thanh tra Chính phủ đã kết luận cần được thực thi. Chúng ta thượng tôn pháp luật, hãy làm những việc mà pháp luật quy định.

Sau đó, chúng tôi cần câu trả lời Hãng phim truyện Việt Nam sẽ đi về đâu, nó tồn tại như thế nào hay không tồn tại được nữa?

Nếu tồn tại, tôi tin chắc rằng Hãng phim không thể vận hành theo mô hình cũ được mà phải thay đổi để phù hợp với tình hình điện ảnh hiện tại.

Chúng tôi không kêu gọi vì quá khứ vẻ vang, vinh quang mà trở lại như cũ, sự phát triển của xã hội không cho phép điều này.

Đạo diễn Thanh Vân đã thay lời của đông đảo anh chị em nghệ sĩ và cán bộ của Hãng phim nói lên tiếng lòng trước thực trạng bế tắc hiện nay. Ảnh: Facebook NSND Thanh Vân

Nếu Hãng phim được tồn tại thì hoạt động theo mô hình nào?

Hay phải xóa sổ, chấm dứt sự hoạt động của Hãng phim truyện Việt Nam?

Tất cả những việc này, dù quyết định thế nào, cũng phải được xử lý triệt để, không thể để ngày này qua ngày khác được.

Cuối cùng, tôi muốn vụ việc này cần được đưa ra ánh sáng, để trả lại công bằng cho các nghệ sĩ, cán bộ công nhân viên của Hãng phim.