Tiếp tục đưa Đông Nam Bộ là vùng động lực tăng trưởng lớn nhất cả nước

Ngày 5/5, tại tỉnh Tây Ninh, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ chủ trì Hội nghị lần thứ 3 của Hội đồng với nội dung trọng tâm là tổ chức triển khai thực hiện quy hoạch vùng Đông Nam Bộ vừa được Thủ tướng Chính phủ ban hành một ngày trước đó.

Dự hội nghị có đồng chí Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo 6 tỉnh, thành phố vùng Đông Nam Bộ gồm: TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai, Tây Ninh; các chuyên gia, nhà khoa học…

Theo chương trình, tại hội nghị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ công bố Quyết định phê duyệt Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030 tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch) vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Các đại biểu sẽ thảo luận các báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về triển khai Quy hoạch; sơ kết một năm thực hiện Nghị quyết 24 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ và chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 24 của Bộ Chính trị; tình hình triển khai các hoạt động của Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ; các chính sách đặc thù phát triển vùng Đông Nam Bộ.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ chủ trì Hội nghị lần thứ 3 của Hội đồng - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Hội nghị cũng sẽ thảo luận Báo cáo của UBND TP. Hồ Chí Minh về đề xuất các cơ chế chính sách triển khai dự án Vành đai 4 TP. Hồ Chí Minh, về tình hình triển khai dự án cao tốc TP. Hồ Chí Minh-Mộc Bài; Báo cáo của Bộ Giao thông vận tải về giao thông kết nối vùng Đông Nam Bộ, tuyến đường Vành đai 4 TP. Hồ Chí Minh, cao tốc Chơn Thành-Gia Nghĩa.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính trước hết chuyển lời chào, lời thăm hỏi, lời chúc mừng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tới lãnh đạo và nhân dân các tỉnh, thành phố miền Đông Nam Bộ, đã cùng Chính phủ, các bộ, ngành, cơ quan đồng loạt triển khai nhiều công việc cụ thể, đạt nhiều chuyển biến tích cực sau 1 năm thực hiện Nghị quyết số 24 của Bộ Chính trị về Đông Nam Bộ, trong đó quy hoạch vùng Đông Nam Bộ đã được hoàn thành.

Thủ tướng cho biết, Tổng Bí thư mong muốn các bộ, ngành, cơ quan, địa phương tiếp tục triển khai hiệu quả Nghị quyết 24 của Bộ Chính trị về Đông Nam Bộ, cũng như các nghị quyết của Bộ Chính trị về các vùng khác trên cả nước. Điều này cho thấy sự quan tâm của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với vấn đề phát triển, liên kết vùng, trong đó có vùng Đông Nam Bộ - vùng đóng góp nhiều nhất cho GDP và ngân sách cả nước.

Theo Thủ tướng, Hội nghị lần thứ nhất (ngày 18/7/2023) của Hội đồng đã công bố việc thành lập và thống nhất các nhiệm vụ trọng tâm của Hội đồng; Hội nghị lần 2 ngày 26/11/2023 đã tập trung góp ý vào quy hoạch của vùng Đông Nam Bộ.

Hội nghị lần này sẽ tập trung bàn về việc tổ chức triển khai thực hiện Quy hoạch vừa được ban hành tại Quyết định số 370/QĐ-TTg ngày 4/5/2024.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký phê duyệt quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Phạm vi ranh giới quy hoạch Vùng này bao gồm toàn bộ ranh giới hành chính của TP. Hồ Chí Minh và 5 tỉnh: Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Phước và Tây Ninh.

Mục tiêu quy hoạch đến năm 2030, Đông Nam Bộ trở thành vùng văn minh, hiện đại, có công nghiệp phát triển, vượt qua ngưỡng thu nhập cao, đời sống vật chất, tinh thần của người dân dẫn đầu cả nước; là vùng động lực tăng trưởng lớn nhất cả nước, phát triển năng động, tốc độ tăng trưởng cao; trung tâm khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ cao, logistics và trung tâm tài chính quốc tế có tính cạnh tranh cao trong khu vực. Đi đầu trong đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển đổi số, phát triển các lĩnh vực văn hoá, xã hội, giáo dục, đào tạo, y tế, phát triển kinh tế xanh, phát thải cac-bon thấp, thích ứng với biến đổi khí hậu. Phát triển nhanh hệ thống đô thị xanh, thông minh, hiện đại.

Đông Nam Bộ là đầu tàu về kinh tế số, xã hội số, trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, văn hoá, giáo dục, khoa học, công nghệ của cả nước; trung tâm tài chính quốc tế, nơi tập trung của các định chế tài chính quốc tế, các tập đoàn kinh tế lớn của thế giới; có vị thế nổi trội trong khu vực Đông Nam Á và phát triển ngang tầm các thành phố lớn trong khu vực châu Á.

Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ sẽ tiếp tục định hướng đưa khu vực này trở thành đầu tàu về kinh tế số, xã hội số, trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại - Ảnh:VGP

Về kinh tế, Đông Nam Bộ phấn đấu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2021 - 2030 đạt khoảng 8 - 9%/năm. GRDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đạt khoảng 380 - 420 triệu đồng, tương đương 14.500 - 16.000 USD.

Tỷ trọng khu vực dịch vụ chiếm khoảng 41 - 42% trong GRDP; khu vực công nghiệp và xây dựng 45 - 46% (riêng công nghiệp chế biến, chế tạo khoảng 33%); khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 2 - 3%; thuế sản phẩm trừ trợ cấp 10 - 11%.

Về xã hội, chỉ số phát triển con người (HDI) đạt trên 0,8. Tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp chứng chỉ đạt khoảng 40 - 45%; tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức dưới 3%...

Đến năm 2050, Đông Nam Bộ trở thành vùng phát triển, có thu nhập cao; có tiềm lực kinh tế mạnh, cơ cấu kinh tế hiện đại; trung tâm khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ cao, logistics và trung tâm tài chính quốc tế thuộc nhóm hàng đầu của khu vực và thế giới; có kết cấu hạ tầng hiện đại, đồng bộ. Phát triển hài hoà giữa kinh tế với văn hoá, xã hội, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu...

Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) giai đoạn 2031 -2050 đạt khoảng 7,5%/năm, GRDP/người đến năm 2050 đạt khoảng 54.000 USD.

Cụ thể hóa tầm nhìn đưa Đông Nam Bộ tiếp tục phát triển nhanh, toàn diện

Theo Quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Đông Nam Bộ sẽ đẩy mạnh cơ cấu lại kinh tế vùng gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, tạo đột phá nâng cao năng suất dựa trên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Phát triển một số ngành công nghiệp, dịch vụ hiện đại trở thành các động lực tăng trưởng mới như công nghiệp bán dẫn, sản xuất chip, dịch vụ tài chính (gắn với hình thành trung tâm tài chính quốc tế), logistics.

Hình thành cơ bản bộ khung kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, thông minh, tập trung vào hạ tầng giao thông, hạ tầng đô thị, hạ tầng năng lượng, hạ tầng số, hạ tầng xã hội, hạ tầng thủy lợi, phòng, chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu. Giải quyết cơ bản tình trạng tắc nghẽn giao thông, ngập úng và ô nhiễm môi trường. Thúc đẩy phát triển đô thị gắn với định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng (TOD).

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Quyết định phê duyệt Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ cho lãnh đạo các tỉnh, thành phố. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Tập trung phát triển vùng động lực phía Nam (vùng động lực quốc gia) trở thành trung tâm kinh tế hàng đầu của cả nước và khu vực Đông Nam Á. Xây dựng đô thị TP. Hồ Chí Minh hiện đại, thông minh, dẫn dắt và tạo hiệu ứng lan toả, liên kết vùng đô thị, đủ sức cạnh tranh, hội nhập khu vực và quốc tế, có vai trò quan trọng trong mạng lưới đô thị của khu vực.

Hình thành và phát triển các hành lang kinh tế, trong đó ưu tiên hành lang kinh tế Bắc - Nam, hành lang kinh tế Mộc Bài - TP. Hồ Chí Minh - Biên Hòa - Vũng Tàu và các vành đai công nghiệp - đô thị - dịch vụ gắn với đường vành đai 3, vành đai 4 TP. Hồ Chí Minh; kết nối hiệu quả các cảng biển, cảng hàng không, cửa khẩu quốc tế, đầu mối giao thương lớn, các đô thị, trung tâm kinh tế và làm cơ sở để tổ chức lại không gian phát triển vùng. Tăng cường liên kết nội vùng, liên vùng để bảo đảm sử dụng hiệu quả các nguồn lực và nâng cao năng lực cạnh tranh của vùng...

Việc hoàn tất phê duyệt Quy hoạch trong thời điểm này có ý nghĩa quan trọng để cụ thể hóa tầm nhìn, quan điểm, mục tiêu tại Nghị quyết phát triển vùng và quy hoạch cấp quốc gia vào vùng; cụ thể hóa việc bố trí không gian phát triển các ngành quốc gia trên địa bàn; triển khai các dự án mang tính kết nối quan trọng giữa các tỉnh trong vùng, liên vùng và liên ngành; đẩy nhanh thực hiện các đột phá chiến lược nhằm phát huy tối đa lợi thế so sánh về vị trí địa lý, kinh tế của vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của cả vùng và các vùng lân cận.

Hội nghị cũng rà soát các công việc, nhiệm vụ ưu tiên triển khai thực hiện Quy hoạch, đánh giá khó khăn, thách thức, vướng mắc để xác định phương hướng, giải pháp khắc phục, triển khai hiệu quả Quy hoạch với mục tiêu đưa kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ tiếp tục phát triển nhanh, toàn diện, chất lượng và bền vững.

"Mỗi vùng với tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh khác nhau thì được giao các nhiệm vụ khác nhau, nhưng nhìn tổng thể, nhiệm vụ được giao của vùng Đông Nam Bộ cao hơn các vùng khác", Thủ tướng nói.

Trên tinh thần đó, Thủ tướng đề nghị các đồng chí Bí thư, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố, thành viên Hội đồng điều phối vùng, đại diện các bộ, ngành, cùng các đại biểu thảo luận, cho ý kiến về một số nội dung trọng tâm.

Theo đó, làm sâu sắc hơn các giải pháp phát triển của Quy hoạch. Cần ưu tiên, lưu ý những nhóm giải pháp nào; đề xuất các giải pháp mang tính đột phá, các cơ chế, chính sách đặc thù cần sớm thí điểm triển khai; khai thông và tranh thủ các nguồn lực phục vụ phát triển vùng.

Cùng với đó, thảo luận các vấn đề khó khăn, thách thức chủ yếu và kiến nghị phương hướng tháo gỡ, khắc phục (thể chế, cơ chế, chính sách, nguồn lực, nhân lực, tài chính…); các nhiệm vụ trọng tâm, cụ thể cần giao cho các bộ, ngành và địa phương vùng Đông Nam Bộ để thực hiện Quy hoạch với hiệu quả cao nhất; các vấn đề đặt ra trong công tác điều phối vùng khi Quy hoạch được phê duyệt; công tác phối hợp nội vùng, liên vùng, phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương.