Các thương nhân Ấn Độ cho biết, không chỉ các lô hàng gạo basmati tươi mà cả việc thực hiện và thanh toán cho các lô hàng xuất khẩu đã ký hợp đồng trước đó đều bị ảnh hưởng bởi giá xuất khẩu tối thiểu (MEP).

Mức giá xuất khẩu tối thiểu 1.200 USD/ tấn có hiệu lực đến ngày 15/10 đã được công bố từ giữa tháng 8. Các nhà xuất khẩu đã kiến nghị chính phủ Ấn Độ nên rút lại quyết định này sớm nhất vì giá xuất khẩu tối thiểu đang “ở mức không thực tế”.

Theo các thương nhân, Ấn Độ đang mất thị phần trên thị trường gạo thơm toàn cầu đã được xây dựng trong nhiều năm qua. Vijay Setia, cựu Chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo toàn Ấn Độ (AIREA) và một nhà xuất khẩu gạo hàng đầu có trụ sở tại Karnal, cho biết những nhà nhập khẩu được cung cấp một phần đang yêu cầu vận chuyển số dư và các khoản thanh toán đang bị trì hoãn. Vì người tiêu dùng cuối cùng ở hầu hết các thị trường sẽ không thích ứng ngay lập tức với mức giá cao như vậy và các quốc gia khác có thể chiếm lĩnh toàn bộ thị trường trong năm nay.

Lượng gạo basmati nhập khẩu dự kiến sẽ đạt đỉnh và giá lúa chín sớm Pusa Basmati 1509 hiện đang ở mức ít nhất 400 Rs/tạ, thấp hơn mức 3800 Rs/tạ một năm trước. Giá xuất khẩu gạo basmati trung bình trong 5 năm qua là 975 USD/tấn.

Năm 2022-2023, cả nước xuất khẩu 4,56 triệu tấn (MT) gạo basmati trị giá 4,78 tỷ USD với giá trung bình 1.050 USD/tấn. Ấn Độ chiếm khoảng 80% thị phần thương mại gạo basmati toàn cầu. Một ủy ban hiện được thành lập bởi Cơ quan Phát triển Xuất khẩu Sản phẩm Thực phẩm Chế biến và Nông nghiệp (APEDA) phối hợp với Bộ Nông nghiệp Ấn Độ để xem xét các khía cạnh khác nhau của xuất khẩu gạo Basmati.

Các nguồn tin thương mại cho biết ủy ban đã có cuộc họp với các nhà xuất khẩu gạo vào đầu tháng 9 và sẽ sớm gặp gỡ các quan chức của các bang trồng lúa basmati trọng điểm như Punjab, Haryana và miền tây Uttar Pradesh trước khi nộp báo cáo vào cuối tháng này. Ngay sau khi áp thuế xuất khẩu 20% đối với gạo đồ, chính phủ đã tạm dừng tất cả các lô hàng gạo basmati dưới 1.200 USD/tấn cho đến ngày 15/10.

Các quan chức của Bộ Thương mại Ấn Độ đã tuyên bố rằng có sự khác biệt lớn trong giá hợp đồng basmati xuất khẩu vào tháng trước với mức giá thấp nhất là 359 USD/tấn so với giá xuất khẩu trung bình là 1.214 USD/tấn. Giá xuất khẩu tối thiểu cũng tạm thời được áp dụng để hạn chế “vận chuyển bất hợp pháp gạo non-basmati trắng dưới dạng gạo basmati cao cấp”.

Gạo Basmati được gắn thẻ Chỉ dẫn Địa lý (GI) được trồng ở 70 quận lẻ ở Punjab, Haryana, phía tây Uttar Pradesh, Jammu & Kashmir và Uttarakhand. Loại gạo hạt dài và thơm có giá trị cao trên thị trường toàn cầu.

Bộ Thương mại Ấn Độ trước đó tuyên bố rằng họ đã nhận được các báo cáo thực địa đáng tin cậy liên quan đến việc phân loại sai và xuất khẩu trái phép loại gạo trắng non-basmati bị cấm vận chuyển từ ngày 2/7. Các quan chức của Bộ Thương mại cho biết giá xuất khẩu tối thiểu đối với gạo basmati và thuế xuất khẩu gạo đồ cho đến giữa tháng 10 sẽ giúp chính phủ có thời gian để ước tính sản lượng gạo vụ hè cho năm 2023-2024.