Chính phủ chỉ đạo sát sao thực hiện mục tiêu lớn

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký ban hành Quyết định số 893/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Một trong những mục tiêu quan trọng của Quy hoạch là tiết kiệm năng lượng khoảng 8 - 10% vào năm 2030 và khoảng 15 - 20% vào năm 2050 so với kịch bản phát triển bình thường.

Chính phủ khuyến khích doanh nghiệp công nghiệp đầu tư cho tiết kiệm năng lượng

Đáng chú ý, mức thải khí nhà kính khoảng 399 - 449 triệu tấn năm 2030 và khoảng 101 triệu tấn vào năm 2050. Mục tiêu cắt giảm khí nhà kính 17- 26% vào năm 2030 khoảng 90% vào năm 2050 so với kịch bản phát triển bình thường. Hướng tới đạt mức phát thải đỉnh vào năm 2030 với điều kiện các cam kết theo JETP được các đối tác quốc tế thực hiện đầy đủ, thực chất.

Để đạt được các mục tiêu đã đặt ra trong đó có mục tiêu về tiết kiệm năng lượng, Quy hoạch đặt ra 6 giải pháp thực hiện, gồm: Giải pháp về huy động và phân bổ vốn đầu tư; Giải pháp về cơ chế, chính sách; Giải pháp về môi trường, khoa học và công nghệ; Giải pháp về phát triển nguồn nhân lực; Giải pháp về hợp tác quốc tế; Giải pháp về tổ chức thực hiện và giám sát thực hiện quy hoạch.

Tháo gỡ khó khăn về vốn đầu tư cho tiết kiệm năng lượng

Tiết kiệm năng lượng được coi là một trong các giải pháp hiệu quả và thiết thực trong việc đảm bảo an ninh năng lượng, ổn định phát triển kinh tế và đã được Chính phủ ban hành nhiều văn bản chỉ đạo sát sao, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong thực hiện. Tuy nhiên, theo ông Chu Bá Thi - Chuyên gia năng lượng cao cấp, Ngân hàng Thế giới, việc đầu tư tiết kiệm năng lượng trong các doanh nghiệp công nghiệp nói chung còn chưa tương xứng với lợi ích mà đổi mới công nghệ để tiết kiệm năng lượng mang lại.

Nguyên nhân chủ yếu đến từ hiện trạng thiếu vốn cho chuyển đổi công nghệ. Việc áp dụng một phần hay đồng bộ các giải pháp tiết kiệm năng lượng, chẳng hạn như: Lắp đặt các thiết bị, hệ thống tiêu thụ năng lượng hiệu suất cao, thu hồi nhiệt thải, tích hợp năng lượng tái tạo… đều cần một nguồn vốn lớn. Tuy nhiên việc tiếp cận các nguồn tài chính cho đầu tư là một thách thức đổi với đa số các doanh nghiệp trong nước.

Để thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong các ngành công nghiệp, ông Chu Bá Thi cho rằng, Nhà nước cần có những khuyến khích ưu đãi về tài chính, những chính sách để doanh nghiệp có thể tiếp cận được các nguồn vốn giá rẻ hơn.

Ngoài yếu tố tài chính, yếu tố nhận thức rủi ro khi đầu tư trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng cũng là một rào cản khiến đầu tư tiết kiệm năng lượng ít khi nằm trong danh mục ưu tiên của doanh nghiệp. Đây cũng là nút thắt cần tháo gỡ.

Bộ Công Thương trợ sức khai thác tiết kiệm năng lượng trong ngành công nghiệp

Xác định công nghiệp là lĩnh vực tiêu thụ nhiều năng lượng trong cơ cấu ngành kinh tế, chiếm hơn 50% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc. Và để khai thác tiềm năng này, Bộ Công Thương đã và đang phối hợp cùng Ngân hàng Thế giới triển khai các chương trình cho vay đầu tư tiết kiệm năng lượng. Trong đó, nổi bật có “Dự án thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong các ngành công nghiệp Việt Nam” và “Dự án sử dụng nguồn kinh phí của Quỹ Khí hậu Xanh”, có tổng kinh phí 11,3 triệu USD…

Theo đó, các doanh nghiệp công nghiệp có nhu cầu sử dụng các vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Thế giới cần đáp ứng các điều kiện, như lập dự án đầu tư vào cải tạo và nâng cấp hệ thống trang thiết bị hiện đại; đảm bảo đạt được mức tiết kiệm năng lượng theo yêu cầu đầu tư; thời gian hoàn vốn là 10 năm; tuân thủ các yêu cầu về môi trường và xã hội theo quy định.

Cùng với các chương trình hỗ trợ tài chính đầu tư tiết kiệm năng lượng cho doanh nghiệp công nghiệp, Bộ Công Thương còn tập trung đánh giá việc sử dụng năng lượng ở các cơ sở công nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm; đánh giá các trang thiết bị có sử dụng năng lượng; đào tạo nguồn nhân lực cho việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; triển khai cơ chế hỗ trợ tài chính cho các dự án tiết kiệm năng lượng; nâng cao trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, quy trách nhiệm rõ ràng hơn cho các cơ quan quản lý nhà nước trong từng lĩnh vực như giao thông vận tải, xây dựng...

Cùng với đó, Bộ Công Thương còn biên soạn “Cẩm nang tiết kiệm điện trong văn phòng - nhà xưởng”, với mục tiêu cung cấp các giải pháp cũng như các cơ sở dữ liệu về sản phẩm và công nghệ mới, giúp tiết giảm chi phí điện năng, khí đốt, nhiên liệu… tại các cơ sở công nghiệp và văn phòng.