Vì sao không truy cứu trách nhiệm hình sự?

Như Vuasanca đã thông tin, thanh tra thành phố Hà Nội vừa ban hành Kết luận thanh tra toàn diện dự án xây dựng Văn phòng giao dịch cho thuê và cơ sở sản xuất gia công, lắp ráp, kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ tại 142 phố Đội Cấn, phường Đội Cấn, quận Ba Đình do Công ty TNHH Ngọc Linh (Công ty Ngọc Linh) làm chủ đầu tư phát hiện nhiều sai phạm.

Thanh tra thành phố Hà Nội cho biết, giai đoạn từ năm 1997 - 2007, Công ty Ngọc Linh không thực hiện “Dự án xây dựng văn phòng giao dịch cho thuê và cơ sở sản xuất gia công, lắp ráp, kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ” mà báo cáo UBND thành phố xin làm “Dự án xây dựng nhà ở để bán và cho thuê” trên phần diện tích 1.673,2m2 nhưng không làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất, mà tự chuyển nhượng cho 19 hộ gia đình, cá nhân làm nhà ở; tự chuyển đổi mục đích sử dụng đất khi chưa được UBND thành phố cho phép là vi phạm quy định.

Hiện trạng khu đất có 17/19 ô đất đã xây dựng nhà từ 3-6 tầng; còn 02 ô đất (giáp ngõ 73 phố Giang Văn Minh) có 01 ô đang dựng nhà mái tôn để trông giữ xe; 01 ô có 01 căn nhà tạm và để tập kết vật liệu xây dựng.

Thanh tra thành phố Hà Nội xác định, việc chuyển nhượng đất cho 19 hộ gia đình, cá nhân của Công ty Ngọc Linh có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự quy định tại khoản 1 Điều 173 Bộ Luật Hình sự năm 1999, nay là khoản 1 Điều 228 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Trong các ngày 20/10/2023, 01/11/2023, 03/4/2024 và 16/4/2024, Thanh tra thành phố Hà Nội đã tổ chức hội nghị tư vấn, xin ý kiến các cơ quan: Ban Nội chính Thành ủy, Tòa án nhân dân thành phố, Viện kiểm sát nhân dân thành phố và Công an thành phố Hà Nội.

Tại cuộc họp ngày 16/4/2024, Viện kiểm sát nhân dân thành phố, Công an thành phố có ý kiến: Hành vi của Công ty TNHH Ngọc Linh có dấu hiệu tội phạm “Tội vi phạm các quy định về sử dụng đất đai” quy định tại khoản 1 Điều 173 Bộ Luật Hình sự năm 1999 nay là khoản 1, Điều 228 Bộ Luật Hình sự năm 2015. Tuy nhiên, hành vi đã xảy ra từ năm 1997-2007 đến nay, thời hiệu xử lý hình sự theo quy định của pháp luật đã hết. Do đó, phải xử lý vi phạm về đất đai, trật tự xây dựng để thu hồi đất, tài sản về cho ngân sách nhà nước, cùng với đó, thống nhất đề nghị, Thanh tra thành phố không chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra; báo cáo kiến nghị UBND thành phố để thu hồi đất, tài sản về cho ngân sách nhà nước.

Nhiều sai phạm của Công ty Ngọc Linh tại dự án "đất vàng" 142 Đội Cấn

Nhiều sai phạm

Cũng liên quan đến “đất vàng” này, trước đó năm 2022, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã thanh tra và có Kết luận thanh tra về việc chấp hành các quy định pháp luật đất đai đối với Công ty Ngọc Linh tại số 142 phố Đội Cấn, phường Đội Cấn, quận Ba Đình.

Trong đó, kết luận việc Công ty Ngọc Linh tự chuyển mục đích dự án, tự ý chuyển nhượng đất cho các hộ dân khi chưa có quyết định của cấp có thẩm quyền là vi phạm quy định pháp luật. Tuy nhiên, Sở Tài nguyên và Môi trường chưa tham mưu cho UBND thành phố Hà Nội biện pháp xử lý hành chính về vi phạm đất đai tại 142 Đội Cấn.

Ngoài ra, Sở Tài nguyên và Môi trường còn kiến nghị UBND thành phố giao Sở Tài nguyên và Môi trường thu hồi 1.673,2m2 đất của Công ty Ngọc Linh và giao 1.673,2m2 đất cho UBND quận Ba Đình quản lý để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho 19 hộ gia đình nhận chuyển nhượng của Công ty Ngọc Linh nhưng không nêu căn cứ pháp lý của việc thu hồi, việc giao đất cho UBND quận Ba Đình và không nêu căn cứ để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở cho 19 hộ dân.

Về trật tự xây dựng, Thanh tra thành phố Hà Nội cho biết, trong 19 thửa đất xây dựng tại địa chỉ 142 Đội Cấn có 02 thửa có Giấy phép xây dựng (thửa 14,15), còn lại các thửa đất xây dựng không có giấy phép, vi phạm Điều 39 Quy chế quản lý đầu tư và xây dựng ban hành kèm theo Nghị định số 52/1999/NĐ-CP ngày 08/7/1999 của Chính phủ và Điều 1 Quyết định số 2863/QĐ-UB ngày 28/7/1997 của UBND thành phố quy định về cấp phép xây dựng trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Bên cạnh đó, UBND phường Đội Cấn, UBND quận Ba Đình; Thanh tra xây dựng quận (nay là Đội Quản lý trật tự xã hội quận) giai đoạn từ năm 2003 đến 2016 đã không kiểm tra việc xây dựng tại khu đất số 142 phố Đội Cấn với Giấy phép xây dựng đã được Kiến trúc sư trưởng thành phố, Sở Xây dựng cấp.

Đồng thời, các cơ quan này không thiết lập hồ sơ vi phạm, xử lý vi phạm về trật tự xây dựng đối với các trường hợp xây dựng không phép tại số 142 phố Đội Cấn theo quy định tại khoản 2 Điều 120 Luật Xây dựng năm 2003.

Theo Thanh tra thành phố Hà Nội, đây là hành vi thiếu trách nhiệm trong quản lý trật tự xây dựng, vi phạm khoản 4 Điều 112 Luật Xây dựng năm 2003; khoản 2 Điều 164 Luật Xây dựng năm 2014, vi phạm nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính quy định tại điểm a khoản 1 Điều 3 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012. Trách nhiệm đối với các sai phạm này thuộc UBND phường Đội Cấn, Thanh tra xây dựng quận (nay là Đội Quản lý trật tự xây dựng quận) và UBND quận Ba Đình giai đoạn 2003-2016.

Thanh tra thành phố Hà Nội kiến nghị UBND thành phố giao UBND quận Ba Đình kiểm điểm làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý kỷ luật đối với tổ chức, cá nhân đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý về trật tự xây dựng tại số 142 phố Đội Cấn, quận Ba Đình; đề xuất biện pháp xử lý đối với các trường hợp vi phạm trật tự xây dựng tại số 142 phố Đội Cấn theo quy định của pháp luật.