Thông tin trên được ra tại buổi làm việc của đoàn công tác Bộ Công Thương với các đơn vị liên quan về công tác quản lý an toàn, vận hành, phòng chống thiên tai tại công trình thủy điện Thượng Nhật sáng ngày 18/11 tại Sở Công Thương Thừa Thiên Huế.

Tại buổi làm việc, ông Hoàng Thế Giang - Chuyên viên phòng An toàn điện và đập, Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường Công nghiệp - cho biết: Sau khi kiểm tra thực tế và làm việc với chủ đầu tư thuỷ điện cho thấy đối với cụm đầu mối, hiện tại 05 cửa van phẳng của thủy điện Thượng Nhật đã mở hoàn toàn, lưu lượng về hồ được chảy tự do qua ngưỡng tràn, đập dâng và đập tràn không có dấu hiệu bất thường.

Theo ông Giang, dự án thủy điện Thượng Nhật có hiện tượng sạt trượt tại khu vực mái vai phải đập phía thượng lưu (trên cao trình 119,1 m). Chưa lắp đặt biển cảnh báo vận hành xả lũ cho vùng hạ du đập. Chưa lắp đặt trạm quan trắc khí tượng thuỷ văn chuyên dùng theo quy định tại Nghị định số 114/2018/NĐ-CP.

“Qua kết quả kiểm tra hồ sơ hiện tại hồ chứa thuỷ điện Thượng Nhật chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép tích nước”, ông Giang nói.

Ông Tô Xuân Bảo - Phó Cục trưởng Phụ trách Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường Công nghiệp chủ trì buổi làm việc

Căn cứ Quy trình vận hành hồ chứa đã được duyệt, trong đợt mưa bão (cơn bão số 13 tháng 11/2020), Công ty Cổ phần đầu tư Thuỷ điện Miền Trung Việt Nam chưa tuân thủ lệnh vận hành của Ban chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh Thừa Thiên Huế. Bên cạnh đó thủy điện Thượng Nhật chưa thực hiện quan trắc các hạng mục công trình, khí tượng thuỷ văn chuyên dùng. Chưa lắp đặt hệ thống cảnh báo, vận hành phát điện, vận hành xả lũ teo quy định tại Thông tư số 09/2019/TT-BCT ngày 08/7/2019 của Bộ Công Thương.

Sau khi kiểm tra hiện trượng và các hồ sơ tài liệu có liên quan, Đoàn kiểm tra Bộ Công Thương yêu cầu chủ đầu tư mở hoàn toàn 05 cửa van đập tràn, khắc phục tồn tại, thủ tục pháp lý liên quan về tích nước hồ chứa. Thực hiện xử lý mỏm đá phía hạ lưu bờ phải để đảm bảo chế độ thuỷ lực phía hạ lưu tràn, nâng cao khả năng thoát lũ.

Đoàn cũng yêu cầu thủy điện Thượng Nhật phải thực hiện nghiêm lệnh vận hành của Ban chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh Thừa Thiên Huế quy định tại Quy trình trình vận hành hồ chứa đã được phê duyệt. Phối hợp với chính quyền địa phương thống nhất vị trí lắp đặt hệ thống thiết bị thông tin, cảnh báo an toàn cho đập và vùng hạ du đập; thiết bị quan trắc khí tượng thủy văn chuyên dùng trên lưu vực hồ chứa theo quy định tại Nghị định số 114/2018/NĐ-CP và Thông tư số 09/2019/TT-BCT.

Bên cạnh đó, thủy điện Thượng Nhật cần xây dựng Quy chế phối hợp với địa phương trong công tác vận hành phát điện, điều tiết hồ chứa đặc biệt là công tác cảnh báo, thông báo trước cho cư dân và chính quyền địa phương trong công tác điều tiết lũ (từ các cấp xã, huyện, tỉnh), quy định trách nhiệm cụ thể các bên để tổ chức thực hiện trước khi tích nước vận hành. Phối hợp với chính quyền địa phương các cấp trong công tác lập, phê duyệt phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp theo quy định.

Ngoài ra, thủy điện Thượng Nhật tiếp tục rà soát các quy định tại Nghị định số 114/2018/NĐ-CP ngày 04/9/2018 của Chính phủ về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước và Thông tư số 09/2019/TT-BCT ngày 08/7/2019 của Bộ Công Thương quy định về quản lý an toàn đập, hồ chứa thuỷ điện để tổ chức thực hiện.

Ông Tô Xuân Bảo - Phó Cục trưởng Phụ trách Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường Công nghiệp

Đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương cũng đã lập biên bản vi hành chính trong lĩnh vực an toàn đập thuỷ điện theo quy định tại Nghị định số 134/2013/NĐ-CP. Đối với vi phạm quy định về giấy phép hoạt động điện lực, Đoàn kiểm tra sẽ báo cáo Bộ trưởng Bộ Công Thương xem xét thu hồi Giấy phép hoạt động điện lực đối với Nhà máy thuỷ điện Thượng Nhật.

Tại buổi làm việc ông Lê Văn Khoa – Tổng giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư thủy điện miền Trung Việt Nam thừa nhận thời gian vừa qua chủ đầu tư đã có sự chậm trễ, sai sót trong điều hành. Công ty xin rút kinh nghiệm và sẽ khắc phục, mong được tạo điều kiện để sớm phát điện, có nguồn thu để bù kinh phí đầu tư, nộp ngân sách.

Tiếp nhận những đề xuất kiến nghị của đoàn công tác Bộ Công Thương, ông Khoa đánh giá cao sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền địa phương và Bộ Công Thương. Từ những chỉ đạo góp ý của đoàn công tác công ty sẽ cố gắng khắc phục để thủy điện ngày càng hoàn thiện hơn, đảm bảo an toàn vệ sinh, an toàn công trình, đảm bảo an toàn cho hạ du.

Ông Lê Văn Khoa – Tổng giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư thủy điện miền Trung Việt Nam tại buổi làm việc

Liên quan đến trách nhiệm của Sở Công Thương Thừa Thiên Huế đối với dự án này, ông Hoàng Văn Lộc - Trưởng phòng quản lý Năng lượng- cho biết: Trong việc triển khai xây dựng trên địa bàn, Sở cũng đã phối hợp vơi các sở ngành liên quan hỗ trợ trong công tác đầu tư, kiểm tra, thẩm định các cơ sở, kỹ thuật, tổ chức công tác nghiệm thu phần đầu mối để có cơ sở triển khai tích nước.

“Về các nội dung triển khai của UBND tỉnh, Sở Công Thương cùng với các sở, ngành, địa phương rà soát, tham mưu cho UBND tỉnh để tích nước trong giai đoạn 1 trong thời gian 90 ngày. Sau đó cũng có chủ trương xin đề xuất tích nước dài hơi. Qua kiểm tra thì Sở thấy rằng có một số cần phải khắc phục”, ông Lộc chia sẻ.

Kết luận tại buổi làm việc, ông Tô Xuân Bảo - Phó Cục trưởng Phụ trách Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường Công nghiệp cho rằng thủy điện Thượng Nhật đã có những cố gắng để thực hiện các quy định về quản lý an toàn hồ đập, tuy nhà máy chưa đi vào hoạt động chính thức nhưng đã thực hiện xây dựng các phương án và các quy định về quản lý an toàn hồ đập.

Thủy điện Thượng Nhật đã vi phạm 2 lỗi

Theo ông Bảo, qua kiểm tra đoàn đã có kết luận rất rõ là chủ đầu tư chưa tuân thủ quy trình vận hành hồ chứa được cấp thẩm quyền phê duyệt, chưa tuân thủ lệnh của Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai tỉnh Thừa Thiên Huế trong Công điện trước khi có bão số 13. Chủ đầu tư đã 2 lần không mở hoàn toàn 5 cửa theo chỉ đạo của Ban chỉ huy tỉnh. Bên cạnh đó, trong công tác kiểm tra đoàn cũng đã phát hiện ra chủ đầu tư chưa thực hiện quan trắc. Các dữ liệu quan trắc tại thời điểm kiểm tra chưa đưa ra được sổ quan trắc và kết quả xử lý kể cả quan trắc đập, quan trắc khí tượng thủy văn. Do đó thủy điện Thượng Nhật đã vi phạm về hành vi trong quá trình vận hành và sẽ bị xử phạt hành chính đối với 2 hành vi đó.

“Với thẩm quyền thì cũng có thể là Bộ Công Thương hoặc Sở Công Thương tỉnh Thừa Thiên Huế sẽ có chức năng ra quyết định xử phạt cụ thể”, ông Bảo cho biết.

“Trong thời gian tới các cơ quan quản lý cần phải tiếp tục rà soát để hoàn thiện thể chế pháp lý, đặc biệt phải có những biện pháp, chế tài mạnh ngay lập tức để đảm bảo nâng cao ý thức của chủ đầu tư, đảm bảo tuân thủ quy định”, ông Tô Xuân Bảo nhấn mạnh.