Ngày 1/4, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã chủ trì cuộc họp khẩn với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam (TKV) và các đơn vị chức năng thuộc bộ để chỉ đạo thực hiện các giải pháp cấp bách nhằm bảo đảm cung ứng đủ điện năm 2022 và cung ứng đủ than cho sản xuất điện.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên họp khẩn, giải quyết các vấn đề nóng của ngành công thương. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Sẵn sàng huy động bổ sung khi thiếu hụt

Theo Bộ trưởng, diễn biến tình hình thế giới, đặc biệt là thời kỳ hậu COVID-19, vấn đề cạnh tranh thương mại, xung đột vũ trang xảy ra một số nơi… làm đứt gãy nguồn cung về năng lượng nói chung, gây khó khăn cho quá trình mua bán, thanh toán của các vật tư chiến lược bao gồm xăng dầu, khí đốt và than.

Trước tình hình đó, Chính phủ và Bộ Công Thương đã rất chủ động, kịp thời, sát sao dự báo, đánh giá đúng tình hình và dựa trên tham mưu, đề xuất của các Tập đoàn, các cơ quan chức năng đã ban hành kế hoạch, kịch bản và có văn bản chỉ đạo rất thường xuyên về việc bảo đảm nguồn cung năng lượng, nhất là bảo đảm nguồn cung nhiên liệu sơ cấp là xăng dầu, khí đốt, than.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, do tình hình cung cấp than cho sản xuất điện của Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc chưa đủ theo Hợp đồng mua bán than đã ký, nên dự báo có thể thiếu hụt khoảng 3.000 MW nhiệt điện than trong năm 2022.

Trước tình hình này, đại diện các Tập đoàn đã thông tin về việc có thể huy động bổ sung khoảng 3.700 MW để bù đắp vào sản lượng nhiệt điện than thiếu hụt. Trong đó, nguồn năng lượng tái tạo khoảng 1.000 MW, nguồn thủy điện khoảng 300 MW, nguồn điện khí khoảng 1.200 MW, nguồn nhiệt điện than khoảng 1.200 MW.

Với các báo cáo trên, có thể khẳng định năm 2022 không thiếu điện để phục vụ sản xuất và sinh hoạt theo Kế hoạch huy động và vận hành hệ thống điện quốc gia đã được Bộ Công Thương phê duyệt.

Ghi nhận sự nỗ lực, cố gắng của các Tập đoàn trong việc đảm bảo cung cấp điện và cung cấp than cho sản xuất điện các tháng đầu năm 2022, song Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng diễn biến mới của tình hình thế giới cũng như khu vực đang cho thấy các vấn đề tồn tại, khó khăn cần được giải quyết.

Theo đó, Bộ trưởng yêu cầu các Tập đoàn thực hiện ngay các giải pháp nhằm huy động bổ sung sản lượng phát điện từ các nguồn khác. Cụ thể, Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam nâng cao năng lực sản xuất nhiên liệu sơ cấp trong nước; tăng cường ký kết các hợp đồng mua bán than, khí với các đối tác truyền thống và các đối tác mới.

Cùng đó, ông Diên yêu cầu nâng cao trách nhiệm trong việc hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước để bảo đảm huy động tối đa các nguồn điện. Trung tâm điều độ Hệ thống điện quốc gia và các đơn vị truyền tải phải đặt vào trạng thái luôn sẵn sàng để thực hiện được các mục tiêu này. Đồng thời, giải quyết ngay những vướng mắc trong Hợp đồng mua bán nhiên liệu sơ cấp, mua bán điện giữa các Bên.

Về dài hạn, lãnh đạo Bộ Công Thương yêu cầu các Tập đoàn phối hợp chặt chẽ để báo cáo Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Tài chính và cấp có thẩm quyền giải quyết dứt điểm các vấn đề liên quan đến giá điện, giá nhiên liệu sơ cấp, vướng mắc trong thanh quyết toán liên quan đến sản xuất điện.

“Các Tập đoàn, các đơn vị phải tự kiểm tra và các cơ quan chức năng của Bộ bao gồm Vụ Dầu khí và Than, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Cục Điều tiết Điện lực, Thanh tra Bộ, Vụ Kế hoạch sẽ phải làm tốt việc thanh tra, kiểm tra theo chức năng, nhiệm vụ của mình để bảo đảm rằng kế hoạch đã ban hành ra phải được thực hiện nghiêm túc,” Bộ trưởng nhấn mạnh.

Thành lập ba đoàn kiểm tra các dự án điện Mặt Trời

Cũng trong ngày 1/4, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã làm việc với Cục Điều tiết điện lực, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Vụ pháp chế, Thanh tra Bộ về các vấn đề liên quan đến điện mặt trời áp mái.

Theo báo cáo của Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, ngày 9/2/2021, Thủ tướng Chính phủ có Văn bản số 185/TTg-CN yêu cầu Bộ Công Thương, Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) rà soát các vấn đề liên quan đến phát triển điện Mặt Trời.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 795/QĐ-BCT về việc kiểm tra phát triển điện Mặt Trời. Tại Quyết định này, Bộ Công Thương dự kiến tổ chức các đoàn kiểm tra chia thành 2 đợt.

Đợt một được thực hiện ngay tại thời điểm ngày 5/3/2021 và tiến hành kiểm tra đối với 10 tỉnh, thành phố có tổng công suất lắp đặt điện Mặt Trời mái nhà lớn.

Đợt kiểm tra thứ 2 dự kiến sẽ thực hiện vào thời điểm tháng 5 và tháng 6/2021. Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh COVID diễn biến phức tạp nên kế hoạch kiểm tra đợt 2 đã tạm dừng để thực hiện tinh thần chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 105/NQ-CP về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong bối cảnh dịch COVID-19.

Bộ trưởng yêu cầu nâng cao trách nhiệm trong việc hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước để bảo đảm huy động tối đa các nguồn điện. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Tuy nhiên, trong thời gian này, Bộ Công Thương tiếp tục có các văn bản đôn đốc các tỉnh kiểm tra tình hình phát triển điện Mặt Trời theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Sau khi nghe báo cáo từ Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, ý kiến phát biểu của các đơn vị chuyên môn, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng bối cảnh dịch diễn biến phức tạp, việc tạm dừng kiểm tra là lý do bất khả kháng.

Tuy nhiên, hiện tại, dịch COVID-19 đã cơ bản được kiểm soát, việc đi lại giữa các địa phương được nới lỏng, công tác kiểm tra, giám sát đợt 2 đã có thể thực hiện được. Do vậy, ông yêu cầu các đơn vị chức năng cần tập trung xử lý, không thể chậm trễ, kéo dài.

Ngay sau cuộc họp, Bộ Công Thương đã thành lập 3 đoàn kiểm tra để tiếp tục thực hiện công việc rà soát, giám sát các vấn đề liên quan đến phát triển điện Mặt Trời mái nhà, với thành phần đoàn tham gia gồm Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Cục Điều tiết Điện lực, Thanh tra Bộ Công Thương, Vụ Pháp chế, Sở Công Thương địa phương và Điện lực các địa phương. Thời gian kiểm tra bắt đầu từ ngày 1/4 đến hết ngày 10/4/2022.

Cùng với đó, Bộ Công Thương cũng có văn bản gửi Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 6/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ và các quy định khác của pháp luật khẩn trương rà soát về phát triển điện Mặt Trời, nhất là điện Mặt Trời mái nhà theo đúng thẩm quyền.

Trên cơ sở kết quả kiểm tra của Bộ Công Thương, báo cáo của các tỉnh, thành, địa phương, Bộ Công Thương sẽ tổng hợp, đánh giá kết quả tích cực và những tồn tại trong quá trình xây dựng và thực hiện chính sách; trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị liên quan; đề xuất giải pháp thực hiện trong thời gian tới và báo cáo Thủ tướng Chính phủ./.