Toàn cảnh hội thảo

Theo ông Bùi Nghị, Phó vụ trưởng Vụ HTX (Bộ Kế hoạch và Đầu tư): Xây dựng mô hình HTX gắn liền với việc xây dựng các chuỗi giá trị đang là một trong những hướng đi được nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng và thành công. Tuy nhiên, tại Việt Nam mô hình này vẫn chưa được áp dụng phổ biến, đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến HTX của Việt Nam chưa phát triển.

Chia sẻ về mô hình HTX tại Cộng hòa Liên bang Đức, ông Christian Staacke - Chuyên gia HTX tại Đức cho rằng: Xây dựng mô hình HTX gắn liền với xây dựng chuỗi giá trị là bước tiến hành phân tích chuỗi giá trị thông qua xem xét các công đoạn sản xuất cần thiết để tạo ra sản phẩm và xác định các biện pháp nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động của chuỗi. Theo đó, mục tiêu chung của mỗi tác nhân trong chuỗi là tạo ra giá trị tối đa với chi phí tối thiểu và có lợi thế cạnh tranh khi so sánh với các tác nhân khác trong chuỗi. Bên cạnh đó, gia tăng lợi nhuận cho HTX thông qua việc tạo thêm giá trị.

Thông qua xây dựng chuỗi giá trị, HTX sẽ cung cấp dịch vụ đầu vào cho thành viên HTX với giá thấp nhất và đảm bảo đầu ra cho sản phẩm của HTX với giá bán cao nhất, thay vì phải qua các khâu trung gian làm tăng giá đầu vào và hạ giá thành sản phẩm cuối cùng. Việc xây dựng chuỗi giá trị gắn với xây dựng HTX cũng giúp cho các thành viên trong HTX có tiếng nói mạnh mẽ hơn, có năng lực đàm phán trong giao dịch với đối tác.

Trên thực tế, tại Việt Nam cũng đã xuất hiện một số mô hình HTX gắn với xây dựng các chuỗi giá trị. Điển hình như Liên hiệp HTX thanh long tỉnh Bình Thuận. Nhờ áp dụng mô hình này, các HTX tham gia vào liên hiệp tạo thành chuỗi cung ứng tập trung với quy mô và sản lượng lớn, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và tìm kiếm các thị trường trong và ngoài nước, đặc biệt là thị trường châu Âu. Thành viên của một số HTX thanh long Bình Thuận đã được cấp mã code vùng trồng, nhằm cung cấp sản phẩm để liên hiệp HTX thanh long xuất khẩu vào các thị trường khó tính như Mỹ, Anh, Dubai...

Xây dựng mô hình HTX gắn với các chuỗi giá trị là một hướng đi đúng đắn hiện nay, tuy nhiên các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, để thành công với mô hình này, các HTX của Việt Nam cũng cần liên kết với nhau thành những HTX có quy mô lớn hơn, vì trên thực tế tại Việt Nam, đa số những HTX chỉ có quy mô nhỏ khoảng 2ha, trong khi đó, các quốc gia trên thế giới, quy mô HTX của họ thường hơn 10ha trở lên. Quy mô càng lớn, thì hoạt động của HTX càng hiệu quả.