Sau khi cựu Tổng thống Donald Trump lựa chọn ông JD Vance làm ứng cử viên Phó Tổng thống, nhiều quan chức châu Âu đã bày tỏ lo ngại sâu sắc.

Ông JD Vance - ứng cử viên phó Tổng thống của ông Donald Trump. (Nguồn ảnh: Shuttershock)

Là một người theo chủ nghĩa biệt lập, ông Vance từng phát biểu rằng những cam kết đảm bảo an ninh của Mỹ đã cho phép châu Âu bỏ qua nhu cầu quốc phòng của chính mình, và nói rằng viện trợ của Mỹ cho Ukraine là không cần thiết.

Vì vậy, việc ông trở thành ứng cử viên Phó Tổng thống đã làm các đồng minh Mỹ ngày càng lo ngại rằng ông Trump sẽ điều hành một chính phủ mới theo chủ nghĩa bảo hộ, và có tác động to lớn đối với an ninh kinh tế và quốc phòng của châu Âu. Mối lo ngại ngày càng lớn dần, sau khi các cuộc thăm dò gần đây cho thấy ông Trump đang dẫn trước đối thủ là Tổng thống Joe Biden ở nhiều bang chiến lược trong cuộc bầu cử.

Chia sẻ với tờ Financial Times, ông Rob Johnson, quan chức Bộ Quốc phòng Anh nhận định: “Nếu ông Trump đắc cử và áp dụng các chính sách của ông Vance, nước Mỹ có thể rời ghế chủ tịch NATO hoặc thậm chí là bãi bỏ tổ chức này. Đây sẽ là tín hiệu để Nga và Trung Quốc tăng cường sức mạnh và áp dụng nhiều biện pháp trả đũa đối với các thành viên NATO. Chúng ta thực sự đang bước vào một thời kỳ rất đen tối.”

Phản ứng với việc ông Vance được đề cử làm Phó Tổng thống của ông Trump, cựu Thủ tướng Bỉ Guy Verhofstadt đã có bài đăng trên mạng xã hội X với dòng chữ: “Người ta sẽ rót thêm rượu sâm panh ở Điện Kremlin. Không biết châu Âu và Vương quốc Anh đã sẵn sàng chưa, hay vẫn còn đang bố trí chỗ ngồi trên tàu Titanic?”

Được biết, Vương quốc Anh gần đây đang trở thành mục tiêu chỉ trích của ông Trump và các đồng minh, khi tuần trước ông Vance đã ngụ ý rằng Anh đang trở thành một “quốc gia Hồi giáo” dưới chính phủ mới. Đầu năm nay, ông Trump cũng từng tuyên bố rằng ông không thể nhận ra thủ đô London trong thời điểm hiện tại, vì cho rằng thành phố đã "mở cửa cho phong trào Hồi giáo Jihad”.

Phản hồi các tuyên bố trên, tân Phó Thủ tướng Anh Angela Rayner cho rằng bà không “công nhận” những lời công kích của ông Vance và ông Trump về nước Anh dưới chính phủ Công Đảng mới. Tuy vậy, bà cũng nói thêm rằng chính phủ mới sẽ quan tâm và tiếp tục làm việc với các đồng minh của Anh.

Còn tại Đức, Thủ tướng Olaf Scholz đã có lời ngợi ca cuốn hồi ký Hillbilly Elegy của ông Vance, và nói rằng nó đã khiến ông rơi nước mắt. Nhưng ông bình luận thêm rằng: “Thật là bi thảm khi một người từng tự nhận là đối thủ của Donald Trump, một người phân tích sâu sắc những bất công của xã hội Mỹ, lại trở thành một người ủng hộ trung thành cho chủ nghĩa dân túy cánh hữu, chỉ để giành được sự ủng hộ của ông Trump”.

Tương tự, ông Nils Schmid, người phát ngôn đối ngoại của Đảng Dân chủ Xã hội của Thủ tướng Sholz, mô tả ông Vance là "người quyết liệt hơn Trump, vì ông ấy muốn đình chỉ mọi viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine. Về mặt đó, ông ấy theo chủ nghĩa biệt lập cực đoan hơn cả ông Trump”.

Ông Trump và ông Vance tại Đại hội toàn quốc Đảng Cộng Hòa. (Nguồn ảnh: Reuters)

Được biết, ông JD Vance đã nhiều lần kêu gọi Ukraine nhượng lại lãnh thổ cho Nga để chấm dứt chiến tranh, cho rằng giải pháp như vậy sẽ có lợi nhất cho Washington. Quan điểm này giống với các điều khoản mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đưa ra vào tháng trước để bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình.

Sau đó, Kyiv đã từ chối lời kêu gọi đàm phán hòa bình với Moscow vì cho rằng Nga đang chiếm một lượng lớn lãnh thổ tại Ukraine. Nhưng theo Thủ tướng Hungary Viktor Orban, ông Trump có ý định yêu cầu một cuộc đàm phán hòa bình ngay lập tức khi ông thắng cử và đã có “kế hoạch vững chắc” về cách thực hiện điều đó.

Nhận định về điều này, bà Inna Sovsun, một nhà lập pháp Ukraine cho biết: “Người công khai tuyên bố Ukraine sẽ phải nhượng lại một số lãnh thổ cho người Nga không thể là đại diện tốt nhất cho nền chính trị Mỹ. Nga là kẻ thù chung của chúng tôi.” Bà đồng thời cho rằng Ukraine sẽ cần phải “nghĩ ra một chiến lược liên lạc mới với người Mỹ” nếu ông Trump thắng cử.

Ngược lại, một số nước châu Âu đã hoan nghênh quyết định đề cử ông Vance và bày tỏ sự lạc quan về nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump. Đề cập đến chính sách đối với Ukraine, Ngoại trưởng Hungary Péter Szijjártó đã đăng một bức ảnh của ông Trump và ông Vance với dòng chữ: “Hy vọng về hòa bình”. Trong khi đó, ông Balázs Orbán, một quan chức hàng đầu khác của Hungary, chia sẻ trên mạng xã hội X: “Chính quyền Trump-Vance là một lựa chọn đúng đắn."

Còn về phía Ukraine, nhiều quan chức đang đặt niềm tin vào một gói viện trợ mới nếu ông Trump đắc cử nhiệm kỳ thứ 2, sau khi Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, đồng minh của ông Trump, vừa mới thông qua một gói hỗ trợ 60 tỷ USD cho Ukraine. Thực tế, mặc dù vị cựu Tổng thống đã nhiều lần bày tỏ hoài nghi về hành động trợ giúp Ukraine của Mỹ, ông cũng đã từng ngỏ ý sẽ sẵn sàng thông qua một gói viện trợ mới vào tháng 4 vừa qua.

Nhận định về điều này, ông Ihor Zhovkva, cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, tin rằng ông Trump sẽ tuân thủ thỏa thuận an ninh gần đây giữa Washington và Kyiv. Chia sẻ với tờ Financial Times, ông Zhovkva nói: “Tôi chưa thực sự nghe ông Trump nói về dự định giảm vai trò lãnh đạo thế giới phương Tây của Mỹ”.