Gần đây, lực lượng vũ trang Nga đã tiến hành chuyển đổi xe tăng T-62M từ vai trò chiến đấu chủ lực thành phương tiện rà phá bom mìn, nhằm đáp ứng nhu cầu xử lý các chướng ngại vật và bãi mìn đang gia tăng trên chiến trường.

Được thiết kế ban đầu trong giai đoạn Chiến tranh lạnh, T-62M đã qua nhiều lần hiện đại hóa để phù hợp với thực tế chiến đấu hiện đại. Tuy nhiên, vai trò tấn công của nó dần bị thay thế bởi các mẫu xe tăng tiên tiến hơn như T-72 và T-90, khiến Nga quyết định chuyển đổi một số lượng lớn T-62M thành phương tiện rà phá mìn, hỗ trợ các chiến dịch trên bộ đối mặt với bãi mìn rộng lớn, điển hình như tại Ukraine.

T-62M là xe tăng chiến đấu chủ lực của Nga được chuyển sang chức năng rà phá bom mìn. Nguồn ảnh: Social Media

Việc chuyển đổi T-62M sang chức năng rà phá bom mìn bao gồm trang bị hệ thống rà phá mìn hiện đại, điển hình là con lăn KMT được gắn phía trước xe tăng. Thiết bị này giúp kích hoạt và vô hiệu hóa mìn trước khi phương tiện đi qua, tạo ra một con đường an toàn cho quân đội Nga tiến lên với rủi ro thiệt hại thấp nhất. Ngoài ra, một số xe tăng T-62M được gia cố thêm giáp để chống lại sức công phá của mìn, đảm bảo khả năng bảo vệ tối ưu cho kíp lái trước các vụ nổ lớn, vốn là mối đe dọa nghiêm trọng ngay cả với xe bọc thép hạng nặng.

Thay vì đầu tư vào các loại xe chuyên dụng và đắt đỏ, Nga lựa chọn chuyển đổi T-62M sẵn có với số lượng lớn thành giải pháp kinh tế, chức năng. Đây là cách tiếp cận tối ưu hóa nguồn lực quân sự để phục vụ các nhiệm vụ hỗ trợ mặt đất, phản ánh một chiến lược linh hoạt trong bối cảnh xung đột hiện đại và không cân xứng.

Mặc dù T-62M được chuyển đổi cung cấp giải pháp tức thời, nhưng nó vẫn có những hạn chế về bảo vệ và hiệu quả so với các phương tiện chuyên dụng hiện đại. Kíp lái phải đối mặt với nguy cơ cao hơn, ngay cả khi đã được tăng cường giáp, nhấn mạnh thách thức mà Nga phải đối mặt khi cố gắng huy động số lượng lớn phương tiện rà phá mìn trong thời gian ngắn.

T-62M không chỉ đóng vai trò như phương tiện hỗ trợ mà còn có thể tham gia vào các cuộc tấn công khi cần thiết. Xe được trang bị pháo nòng trơn 2A20 115 mm, phù hợp đối phó với xe bọc thép và các mục tiêu trên bộ khác. Đi kèm là súng máy PKT 7,62 mm và súng máy hạng nặng DShKM 12,7 mm, giúp T-62M có khả năng tự vệ trước bộ binh và các mối đe dọa ở tầm gần, kể cả từ trên không.

Để đảm bảo sự sống sót cho kíp lái, T-62M được thiết kế giáp dày ở phần thân trước và tháp pháo. Tuy nhiên, lớp giáp này vẫn chưa đạt chuẩn bảo vệ hiện đại nhưng vẫn đủ để chống lại các cuộc tấn công trực diện. Dù có trọng lượng 42 tấn, T-62M đạt tốc độ tối đa 50 km/h, đủ để hỗ trợ nhiệm vụ mở rộng mặt trận với tầm hoạt động khoảng 450 km mà không cần tiếp nhiên liệu thường xuyên.

T-62M là phiên bản nâng cấp của xe tăng chiến đấu chủ lực tiêu chuẩn T-62 do Nga sản xuất. Ảnh: Vitaly V.Kuzmin

Hệ thống điều khiển và nhắm mục tiêu của T-62M được trang bị các thiết bị hiện đại như kính ngắm hồng ngoại, thiết bị nhìn đêm và hệ thống bảo vệ hạt nhân, sinh học, hóa học (NBC). Kíp lái bốn người gồm chỉ huy, lái xe, xạ thủ và người nạp đạn, điều khiển một phương tiện dài hơn 9 mét với khả năng cơ động tốt.

Được xuất khẩu rộng rãi, T-62M đang được sử dụng tại các quốc gia như Afghanistan, Ai Cập, Iraq, Syria, và Kazakhstan, khẳng định vai trò của mẫu xe tăng này trong các lực lượng quân sự tìm kiếm sự bền bỉ và chi phí thấp. Động thái chuyển đổi T-62M thành phương tiện rà phá mìn cho thấy Nga đang tối ưu hóa phương tiện sẵn có để đối phó với tình hình chiến trường ngày càng căng thẳng, đặc biệt khi mìn vẫn là mối đe dọa phổ biến trên các mặt trận như Ukraine.