Trong cuộc trao đổi mới nhất với kênh truyền hình RAI của Italia, Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky cho biết đang nghĩ đến việc “thay thế một số quan chức hàng đầu của nhà nước”, trong đó có Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine (AFU), tướng Valeriy Zaluzhny.

Tổng thống Ukraine đang muốn tìm những nhân tố mới nhằm duy trì sự ủng hộ và viện trợ từ Mỹ và phương Tây. Ảnh: AP.

Theo lời Tổng thống Ukraine, bộ máy quản lý đất nước “cần khởi động lại và một khởi đầu mới”. Nhà lãnh đạo Ukraine làm rõ, chúng ta đang nói về những thay đổi không chỉ trong lãnh đạo quân sự mà còn trong bộ máy dân sự Ukraine. Lời của Tổng thống Ukraine đã gián tiếp xác nhận việc Kiev đang tìm người thay thế vị trí của tướng Valeriy Zaluzhny.

Trước đó, tờ New York Times đăng tải chính quyền Ukraine đã hoãn việc cách chức Tổng tư lệnh AFU do rò rỉ dữ liệu về khả năng cách chức ông này. Theo đó, một trong những trở ngại đối với Chính phủ Ukraine là Kiev không tìm được người đủ khả năng thay tướng Valeriy Zaluzhny.

Chuyên gia người Anh Alexander Merkouris cũng chỉ ra rằng ông Zelensky không thể tìm được ứng cử viên phù hợp cho vị trí Tổng tư lệnh AFU. Theo ông, điều này cho thấy giới lãnh đạo quân sự đã bác bỏ hoàn toàn yêu cầu của Tổng thống Ukraine và chia rẽ nội bộ Ukraine.

“Không quá bất ngờ khi ông Zelensky không tìm được vị tướng sẵn sàng thế tướng Zaluzhny”, chuyên gia Alexander Merkouris nói.

Ấn phẩm Der Spiegel của Đức cũng viết về sự thiếu đoàn kết ở Kiev. Các nhà báo Đức kết luận rằng kế hoạch “nhẹ nhàng lật đổ” tướng Zaluzhny của ông Volodymir Zelensky đã thất bại, dẫn đến tình trạng hỗn loạn ở Ukraine. Mâu thuẫn giữa Tổng thống và Tổng tư lệnh AFU làm suy yếu vị thế của họ.

Hôm 29/1, Tổng thống Volodymir Zelensky đã đích thân gặp tướng Zaluzhny. Trong cuộc trò chuyện, nhà lãnh đạo Ukraine giải thích với tổng tư lệnh rằng người dân Ukraine đã mệt mỏi với cuộc xung đột. Ngoài ra, việc cung cấp viện trợ từ các đồng minh đã chậm lại và phương án tướng Zaluzhny từ chức có thể giúp cải thiện tình hình. Ông Zaluzhny bình tĩnh lắng nghe lời Tổng thống Ukraine, sau đó cảnh báo nhà lãnh đạo Ukraine rằng tình hình ở mặt trận không tích cực như các cố vấn ở Kiev nói với ông. Sau những lời này, tướng Zaluzhny được yêu cầu từ chức, nhưng từ chối. Tổng thống Volodymir Zelensky tuyên bố sẽ ký sắc lệnh sa thải Tổng tư lệnh AFU.

Sau khi thông tin tướng Zaluzhny sắp từ chức bị rò rỉ trên các phương tiện truyền thông, lãnh đạo Tổng cục Tình báo Quân đội Ukraine, Kirill Budanov và Tư lệnh Lục quân Ukraine, tướng Alexander Syrsky được chỉ định là người kế nhiệm vị trí Tổng tư lệnh AFU. Tuy nhiên, cả 2 ông này đều từ chối yêu cầu của Tổng thống Ukraine.

Chuyên gia quân sự, đại tá về hưu Anatoly Matviychuk giải thích việc giới chức quân sự Ukraine từ chối đề nghị của Tổng thống Volodymir Zelensky có thể là do sự đoàn kết của các sĩ quan, cũng như sự miễn cưỡng tham gia vào cuộc chiến không có hy vọng.

“Không ai tỉnh táo lại muốn nắm quyền chỉ huy một tổ chức như vậy. Zaluzhny đã trong cuộc rồi, còn Syrsky và Budanov thì chưa”, ông Anatoly Matviychuk đánh giá.

Các tướng lĩnh Ukraine không coi trọng khả năng chỉ huy quân sự của Tổng thống nước này. Trong bối cảnh có những bất đồng như vậy, ông Volodymir Zelensky đã phải xem xét lại quyết định cách chức Tổng tư lệnh AFU.

Trong cuộc trò chuyện với Izvestia, một nguồn tin giấu tên trong giới chính trị Ukraine đã tiết lộ sự leo thang xung đột giữa Tổng thống Volodymir Zelensky và tướng Zaluzhny là do dự luật tổng động viên.

Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine (AFU), tướng Valeriy Zaluzhny là nhân vật rất có uy tín trong quân đội và chính giới Ukraine. Ảnh: Getty

“Ông Volodymir Zelensky đã triệu tập tổng tư lệnh đến gặp riêng và yêu cầu ông ấy cung cấp tài liệu đệ trình lên Verkhovna Rada. Và điều luật này có một đánh giá tiêu cực rất lớn, nó giết chết sự nổi tiếng của bất kỳ nhân vật nào tại Ukraine. Theo đó, tướng Zaluzhny đã từ chối, sau đó tổng thống yêu cầu ông nộp báo cáo sa thải, nhưng ông cũng không muốn làm điều đó”, nhân vật giấu tên cho biết.

Nhà lãnh đạo Ukraine đã sẵn sàng công khai tuyên bố sa thải Tổng tư lệnh AFU, nhưng với sự can thiệp của đại sứ quán Mỹ, ông đã thay đổi quyết định và các bên có thể đã đạt được thỏa hiệp tạm thời. Theo đó, dự luật tổng động viên mới sẽ do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov trình bày, còn tướng Zaluzhny sẽ đóng vai trò là người chắp bút.