Bà Ma Thị Nhấm, xã Bình An, huyện Lâm Bình đã có hàng chục năm làm bánh trứng kiến chia sẻ: Nguyên liệu chính để làm nên món bánh trứng kiến là gạo nếp và trứng kiến. Trứng kiến ở đây là loại kiến đen rừng rất mẩy, béo và có hàm lượng đạm cao. Thường trứng kiến đen chỉ có khoảng đầu tháng 3 đến cuối tháng 4 âm lịch, nên thời điểm này đồng bào Tày mới có nhân trứng kiến để làm bánh.

Tổ trứng kiến lấy từ rừng mang về để làm món bánh trứng kiến

Trứng kiến dùng để làm bánh là loại kiến đen có thân nhỏ, đuôi nhọn được cho là lành nhất. Trứng kiến thường nhỏ hơn hạt gạo, có màu trắng đục, thân mẩy và tròn. Loài kiến này thường làm tổ, đẻ trứng trên những cành cây không cao lắm và thường được thu lượm ở cây ngõa, găng, vầu… Trứng kiến lấy về được rửa sạch ráo nước, sau đó rang với hành và lá hẹ thái nhỏ để làm nhân bánh, việc này cũng phải hết sức khéo léo vì nếu quá lửa trứng kiến sẽ cháy.

Những nguyên liệu để tạo nên món bánh trứng kiến thơm ngon

Điều khiến bánh trứng kiến thơm ngon, nhớ lâu còn bởi bánh được làm từ bột gạo nếp vùng cao. Gạo nếp được ngâm khoảng 2 - 3 giờ đồng hồ thì vớt ra để ráo nước rồi dùng cối đá xay mịn và nhào nặn với nước cho thật nhuyễn. Nhân bánh được chuẩn bị xong, lấy bột nếp nặn bột nhuyễn mịn thành những chiếc bánh tròn, sau đó khéo léo cho phần nhân vào trong, dùng lá vả bánh tẻ (theo tiếng Tày gọi là lá ngóa) để làm áo bọc cho những chiếc bánh. Cuối cùng, cho bánh kiến vào nồi hấp cách thủy chừng 30 - 50 phút, khi mùi hương nan tỏa nồng nàn là bánh chín.

Gói bánh trứng kiến bằng lá vả

Hấp bánh trứng kiến

Huyện Lâm Bình thường tổ chức thi làm bánh trứng kiến trong các dịp lễ hội

Đây cũng là dịp để bà con giao lưu học hỏi kinh nghiệm

Bánh trứng kiến thường được làm trong những dịp lễ Tết, đặc biệt làm vào dịp Tết thanh minh mùng 3 tháng 3 âm lịch, dùng để cúng tổ tiên trước khi đi tảo mộ. Món bánh trứng kiến trở thành món ăn truyền thống hấp dẫn, là niềm tự hào của người Tày Lâm Bình (Tuyên Quang).

Bánh trứng kiến, món ăn truyền thống của đồng bào Tày

Những năm gần đây, du lịch phát triển, đồng bào dân tộc Tày còn làm bánh trứng kiến để đón du khách. Thời điểm này, khách đến với Tuần lễ du lịch Lâm Bình - Tuyên Quang được tận mắt chứng kiến đồng bào các dân tộc huyện Lâm Bình trình diễn làm bánh trứng kiến vô cùng độc đáo và hấp dẫn. Du khách có cơ hội trải nghiệm thưởng thức món bánh trứng kiến với bột bánh mềm dẻo, hương vị béo ngậy của trứng kiến, vị thơm của hẹ, bùi của lá vả… tất cả tạo nên hương vị tuyệt vời khiến người thưởng thức không bao giờ quên.