Hội thảo do Ban Tuyên giáo Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Thành ủy Hà Nội tổ chức là một điểm nhấn thể hiện sâu sắc tư tưởng, quan điểm phát triển Thủ đô Hà Nội, đặt ra cho Thủ đô không ít cơ hội rộng mở và thách thức mới; đòi hỏi Hà Nội phải vượt qua thách thức, tận dụng cơ hội để tiếp tục phát triển, thực sự đóng vai trò là động lực, khởi tạo và dẫn dắt sự phát triển của vùng cũng như cả nước.

Toàn cảnh buổi hội thảo

Giai đoạn phát triển mới với thời cơ lịch sử mở ra

Tại Hội thảo, Đại tá, TS. Lê Thanh Bài - Phó Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam - đã khái quát về Quân đội nhân dân Việt Nam từ toàn quốc kháng chiến đến Giải phóng Thủ đô.

Theo đó, ngày 10/10/1954, đoàn quân ra đi từ những ngày Toàn quốc kháng chiến hân hoan trở về trong sự chào đón của đồng bào Thủ đô. Ra đi trong khói lửa - trở về trong hào quang chiến thắng. Đó là kết quả của chặng đường chiến đấu gian khổ, hy sinh, vừa đánh giặc vừa xây dựng lực lượng, lấy chiến trường làm nơi rèn luyện, tích lũy kinh nghiệm để nâng cao trình độ tác chiến tiến tới đánh bại các âm mưu, kế hoạch của kẻ thực dân xâm lược.

Chủ tịch UBND thành phố Trần Sỹ Thanh phát biểu tại hội thảo

Trên đường về tiếp quản Thủ đô, đội quân chiến thắng khắc ghi lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước. Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”, tiếp tục rèn luyện, xây dựng lực lượng, chiến đấu vì Tổ quốc, vì nhân dân, thực hiện xuất sắc chức năng đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất, góp phần to lớn đưa đất nước “chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”.

Qua 70 năm, Hà Nội đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, với thời cơ lịch sử mở ra, như đã được khẳng định trong nhiều văn kiện đường lối và chiến lược của Trung ương và Hà Nội.

Theo GS.TS Phùng Hữu Phú, Thủ đô Hà Nội đã có tầm vóc, vị thế xứng đáng, tiềm lực đủ mạnh; có môi trường thể chế thông thoáng, môi trường quốc tế thuận lợi và ngày càng nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đặc biệt của Đảng, Nhà nước.

Theo GS.TS Phùng Hữu Phú, Thủ đô Hà Nội đã có tầm vóc, vị thế xứng đáng, tiềm lực đủ mạnh; có môi trường thể chế thông thoáng, môi trường quốc tế thuận lợi và ngày càng nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đặc biệt của Đảng, Nhà nước, sự ủng hộ, phối hợp chặt chẽ của các địa phương trong cả nước, sự hợp tác quốc tế hiệu quả.

Hà Nội đi nhanh vào hiện đại nhưng phải giữ được bản sắc của một Thủ đô hơn nghìn năm tuổi với những đặc sắc riêng có; phải bảo đảm sự hài hòa với cảnh quan thiên nhiên của sông, hồ, đồi, rừng, phù hợp với các nhu cầu làm việc, sản xuất, kinh doanh của nhân dân, các hoạt động đối nội, đối ngoại quốc gia, yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Thủ đô trong mọi tình huống, từ sớm, từ xa, không để bị động, bất ngờ; đẩy mạnh hoạt động đối ngoại, tích cực, chủ động hội nhập quốc tế; phát huy ưu thế của thành phố vì hòa bình, thành phố sáng tạo, thành phố văn hiến.

GS.TS, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Quang Ngọc cho biết: Hà Nội là đất tụ thủy, tụ nhân, tụ tài, tụ lực, cùng với các lớp cư dân bản địa từ thời dựng nước đầu tiên là các lớp cư dân tứ xứ, anh tài bốn phương đổ về.

GS,TS.NGND. Nguyễn Quang Ngọc nhận định, Hà Nội là không gian lịch sử - văn hóa có lịch sử lâu đời và tập trung cao nhất của toàn bộ tiến trình lịch sử đất nước. Hà Nội là đất tụ thủy, tụ nhân, tụ tài, tụ lực, cùng với các lớp cư dân bản địa từ thời dựng nước đầu tiên là các lớp cư dân tứ xứ, anh tài bốn phương đổ về.

“Vì thế phát huy tối đa nhân tố con người, xây dựng con người Hà Nội thanh lịch, văn minh, phát triển toàn diện, gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa giá trị truyền thống và giá trị hiện đại chính là chìa khóa thành công của công cuộc xây dựng Thủ đô Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, GS,TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc nói.

Nhấn mạnh một số hành động ưu tiên, theo định hướng đột phá, tạo bước ngoặt - bứt phá cho giai đoạn phát triển mới của Thủ đô, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng, Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, Hà Nội cần làm rõ hơn các đặc trưng chất lượng đã được định cho Thủ đô - văn hóa, văn hiến, văn minh, hiện đại, trong đó đặc biệt chú trọng định hình rõ nét chân dung phát triển của Thủ đô theo các tiêu chuẩn thời đại; đáp ứng yêu cầu hội nhập - đua tranh quốc tế trong vai trò đại diện cho một Quốc gia đang cam kết rất mạnh cho mục tiêu “tiến vượt để tiến cùng thời đại, tiến kịp thế giới”.

Hà Nội cần nhận diện, đánh giá lại tiềm năng và lợi thế phát triển của Thủ đô trên quan điểm hiện đại (tổng thể, động, hướng tới tương lai - và - từ tương lai); để thực hiện sứ mệnh, Hà Nội cần sự hỗ trợ đặc biệt to lớn và khác thường từ Trung ương, trong đó, có việc dành ưu tiên về nguồn lược quy mô lớn, cung cấp các dự án phát triển đặc biệt để tạo khai thông - đột phá và những thể chế, giải pháp vượt trội nhằm tạo không, mở cơ hội phát triển mới cho Hà Nội. Cách tiếp cận “xin cải cách thể chế”, “xin thêm quyền chủ động - sáng tạo” sẽ giúp Hà Nội mở rộng không gian đổi mới và cơ hội phát triển đúng theo tinh thần của thời đại mới.

PGS.TS Trần Đình Thiên trình bày tham luận

Vận dụng vào thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội

Phát biểu kết luận Hội thảo, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cho biết, sau một thời gian chuẩn bị, Ban Tổ chức đã nhận được hơn 90 bản báo cáo, tham luận của các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, chuyên gia, nhà khoa học gửi tới hội thảo. Các ý kiến khẳng định sự quan tâm đặc biệt trong lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước đối với quá trình xây dựng và phát triển Thủ đô Hà Nội. Trong các giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, cứu nước, Trung ương Đảng thường xuyên chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo quân dân Hà Nội đấu tranh kiên cường, mưu trí, quả cảm, lập nên nhiều chiến công hiển hách.

Quân dân Hà Nội luôn tiên phong, anh dũng trong chiến đấu và cùng quân dân miền Bắc làm hậu phương vững chắc cho cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Bước vào thời kỳ xây dựng và phát triển, nhất là trong công cuộc đổi mới, Đảng, Nhà nước đã thường xuyên quan tâm ban hành các chủ trương, nghị quyết, chính sách, luật, cơ chế đặc thù để Thủ đô phát triển xứng tâm thời đại.

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu kết luận hội thảo

Nhiều ý kiến đã chỉ rõ, Thủ đô Hà Nội có vai trò to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhất là trong công cuộc đổi mới đồng bộ, toàn diện đất nước. Thủ đô đi trước, đi đầu trong việc thực hiện và hoàn thành sớm các kế hoạch, chiến lược phát triển đất nước. Đóng vai trò là trung tâm, đầu mối kết nối, dẫn dắt, tạo động lực thúc đẩy, tạo hiệu ứng lan tỏa đổi mới sáng tạo đối với vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước; có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển đô thị quốc gia.

Ngoài ra, các chuyên gia đã tập trung phân tích những thành tựu và kết quả phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô trải qua 70 năm. Đồng thời, nhiều ý kiến khẳng định, đến năm 2030, Thủ đô Hà Nội sẽ ngày càng hội tụ nhiều tiềm năng to lớn cho phát triển và là một cực tăng trưởng của vùng Đồng bằng sông Hồng và của cả nước. Hà Nội chắc chắn vẫn sẽ tiếp tục giữ vị thế là cực tăng trưởng kinh tế lớn nhất của vùng Đồng bằng sông Hồng và của cả miền Bắc. Tuy nhiên, tình hình mới cũng tiếp tục đặt ra cho Thủ đô Hà Nội không ít cơ hội rộng mở và thách thức mới, đòi hỏi Hà Nội phải vượt qua thách thức, tận dụng cơ hội để tiếp tục phát triển, thực sự đóng vai trò là động lực, khởi tạo và dẫn dắt sự phát triển của vùng và của cả nước…

Các đại biểu dự hội thảo

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, hội thảo đã thu hút sự quan tâm của đông đảo chuyên gia, nhà khoa học, nhà lãnh đạo, quản lý và cơ quan nghiên cứu hàng đầu ở nhiều lĩnh vực quan trọng. Đây là lực lượng trí thức tâm huyết, nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm cho sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô. Những ý kiến, đề xuất, giải pháp được nêu ra sẽ là cơ sở quan trọng giúp Thủ đô Hà Nội tiếp tục thực hiện mục tiêu phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị.

Hội thảo là sự tiếp nối, kế thừa và vận dụng những kết quả của các hội nghị, hội thảo khoa học vào thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội trải qua lịch sử 70 năm xây dựng và phát triển Thủ đô Hà Nội.

Thời gian tới, bên cạnh sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, sự nỗ lực không ngừng của Đảng bộ và Nhân dân Thủ đô, rất mong các chuyên gia, nhà khoa học, các quý vị đại biểu tiếp tục hỗ trợ, đồng hành cùng Thủ đô để góp phần thúc đẩy phát triển thành phố Hà Nội “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại” - xứng đáng vừa là trung tâm chính trị, hành chính của quốc gia, vừa là trung tâm phát triển kinh tế - xã hội năng động, đổi mới sáng tạo, kết nối toàn cầu.

Qua đó, để Hà Nội luôn là niềm tự hào của của cả nước, tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư và du khách quốc tế; góp phần cùng cả nước đưa dân tộc Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.