Báo cáo kinh tế vĩ mô tháng 6/2024 của Chứng khoán MB (MBS) vừa công bố cho thấy, kim ngạch xuất khẩu hàng hoá tháng 5/2024 đang cho thấy sự hồi phục khi ước đạt 33,8 tỷ USD, tăng 5,7% so với tháng trước (+15,8% so với cùng kỳ năm trước).

Dự báo xuất khẩu sẽ tăng trưởng 10% đến 12% trong năm 2024

Trong tháng 5, Việt Nam ghi nhận nhập siêu 1 tỷ USD, mặc dù kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh. Thâm hụt này chủ yếu do mức tăng của kim ngạch nhập khẩu hàng hóa vẫn lớn hơn mức tăng của kim ngạch xuất khẩu hàng hóa do sự gia tăng nhập khẩu thiết bị, máy móc và nguyên vật liệu, xu thế xuất siêu có dấu hiệu chậm lại.

Nhiều doanh nghiệp đã mở rộng hoạt động để đáp ứng đơn hàng từ các thị trường mới được thành lập thông qua các hiệp định thương mại giữa Việt Nam và các đối tác quốc tế.

Các mặt hàng chủ lực có mức tăng trưởng rất cao đóng góp vào lượng hàng hoá xuất khẩu bao gồm: Kim loại thường khác và sản phẩm (+111,6% so với cùng kỳ năm trước), gạo (+56,4%) và xơ, sợi dệt các loại (+52,7%).

Luỹ kế, 5 tháng xuất khẩu ước đạt 156,7 tỷ USD (+15,2%). Các mặt hàng có tăng trưởng âm lớn nhất bao gồm đồ chơi, dụng cụ thể thao và bộ phận (-13,9%), clanhke và xi măng (-9,1%), giấy và các sản phẩm từ giấy (-2,1%).

Dù vậy, xuất khẩu vẫn ghi nhận những tăng trưởng ấn tượng bởi các mặt hàng như máy ảnh, máy quay phim và linh kiện (+61,1%), cà phê (+43,9%), sản phẩm nội thất từ chất liệu khác gỗ (+34,2%).

Về thị trường xuất khẩu 5 tháng đầu năm 2024, Hoa Kỳ là thị trường lớn nhất của Việt Nam với mức kinh ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 44 tỷ USD (+2%), xuất khẩu sang EU ước đạt 20,7 tỷ USD (+16,1%); xuất khẩu sang Nhật Bản 9,4 tỷ USD (+4,7%).

Bên cạnh đó, kim ngạch nhập khẩu hàng hoá tháng 5/2024 ước đạt 33.8 tỷ USD (+29,9%), tăng 12,8% so với tháng trước. Luỹ kế 5 tháng kim ngạch nhập khẩu ước đạt 148,7 tỷ USD (+18,2%). Trong đó, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với mức kim ngạch ước đạt 54,9 tỷ USD (+33,1%).

Tính đến tháng 5/2024, có 4 mặt hàng nhập khẩu đạt trị giá trên 5 tỷ USD (chiếm 47% tổng kim ngạch) là điện tử, máy tính linh kiện (+27,3%), máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác (+15,4%), vải (+13,3%) và sắt thép (+28,3%).

MBS cũng đưa ra dự báo xuất khẩu sẽ tăng trưởng 10% - 12% trong năm 2024, thặng dư cán cân thương mại ở mức 21 – 24 tỷ USD.

Lý do được đưa ra, đó là thứ nhất, theo báo cáo tháng 4 của WTO, thương mại toàn cầu được dự báo sẽ tăng trưởng 3,3% trong năm 2024 khi áp lực lạm phát dự kiến sẽ giảm trong năm nay, cho phép thu nhập thực tế tăng trở lại - đặc biệt là ở các nền kinh tế tiên tiến - do đó thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa sản xuất.

Thứ hai, những tín hiệu tích cực từ đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng với hoạt động thương mại, đi kèm theo đó là các cải cách về chính sách thương mại và hải quan đã giúp nâng cao hiệu quả quản lý xuất nhập khẩu, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, vẫn có nhưng thách thức đáng chú ý đối với tăng trưởng xuất khẩu Việt Nam năm 2024 bao gồm: Gián đoạn kéo dài và chi phí vận tải tăng đột biến bởi các xung đột địa chính trị leo thang; gia tăng cạnh tranh từ các nước xuất khẩu đổi thủ như Trung Quốc, Indonesia, Thái Lan,...

Bên cạnh đó, sự hồi phục kinh tế của các nước đối tác của Việt Nam diễn ra chậm hơn so với dự kiến ban đầu do Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) duy trì mức lãi suất cao lâu hơn kỳ vọng. Nền kinh tế Việt Nam có độ mở cao nên chịu tác động lớn từ diễn biến quốc tế, kéo theo những khó khăn cho những ngành có kim ngạch xuất khẩu lớn như: Dệt may, gỗ, điện tử.