Thông tin tại buổi gặp gỡ báo chí chiều nay 7/6, ông Trần Việt Hòa - Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương) cho biết: Tính đến ngày 6/6/2023 hầu hết các hồ thủy điện ở miền Bắc đã về mực nước chết gồm: Lai Châu, Sơn La, Tuyên Quang, Bản Chát, Hủa Na, Thác Bà. Riêng hai hồ thủy điện Lai Châu và Sơn La đã phải chạy xuống dưới mực nước chết.

Thủy điện Lai Châu đã về mực nước chết

"Duy nhất hồ thủy điện Hòa Bình còn nước trong hồ và có thể duy trì phát điện đến khoảng ngày 12-13/06. Tổng công suất không huy động được của các nguồn thủy điện miền Bắc nêu trên sẽ ở mức 5.000 MW và có thể lên đến 7.000 MW khi hồ thủy điện Hòa Bình về mực nước chết. Như vậy, tính đến ngày 06/6/2023, công suất khả dụng của thuỷ điện là 3.110 MW chỉ đạt 23,7% công suất lắp đặt"- ông Trần Việt Hòa cho biết.

Do ảnh hưởng của El Nino dẫn đến nước về hồ chứa giảm mạnh, nhiều hồ thủy điện lớn trên toàn quốc đã cận kề mực nước chết, không thể phát điện. Thực tế cho thấy, dù đã huy động hết công suất tất cả các nhà máy điện, các nguồn điện trên toàn quốc, nhiều địa phương vẫn phải cắt điện.

Theo tính toán, nhu cầu sử dụng điện ở khu vực miền Bắc có thể lên mức 23.500-24.000 MW trong những ngày nắng nóng sắp tới. Như vậy, hệ thống điện miền Bắc sẽ thiếu hụt khoảng 4.350 MW với sản lượng không đáp ứng được trung bình ngày khoảng là 30,9 triệu kWh (ngày cao nhất có thể lên tới 50,8 triệu kWh). Hệ thống điện miền Bắc đối mặt với nguy cơ thiếu công suất tại hầu hết các giờ trong ngày.

Theo ông Vũ Xuân Khu - Phó Giám đốc Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0), tình hình thủy văn các hồ thủy điện trong vài tháng trở lại đây có nhiều diễn biến bất lợi khiến ngành điện gặp rất nhiều khó khăn trong cung ứng điện cho nền kinh tế.

Hiện có khoảng hơn 10 hồ thủy điện lớn ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam mực nước đã xấp xỉ mực nước chết hoặc là ở mức nước chết, không thể phát điện.

Trong số các thủy điện lớn 'khát nước trầm trọng' có các hồ thủy điện của EVN như: Lai Châu, Trị An, Ialy, Bản Chát, Huội Quảng, Trung Sơn, Buôn Kuốp, Buôn Tua Srah, Srepok 3, Sông Ba Hạ. Thực trạng này sẽ ảnh hưởng đến việc cung cấp nước cho hạ du cũng như có nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh cung cấp điện trong thời gian còn lại của mùa khô năm nay.

Thủy điện Sơn La, công suất lắp máy 2.400 MW, với 6 tổ máy, cũng đang ở mực nước chết 175m và đang phải chạy máy tối thiểu ở dưới mực nước chết, tiềm ẩn nhiều rủi ro vận hành.

Điều đáng lo hiện tại là hiện tượng El Nino sẽ xảy ra vào các tháng cuối năm 2023 cũng khiến lượng mưa giảm thấp so với trung bình nhiều năm. Điều này làm cho lưu lượng nước về hồ thủy điện các tháng cuối năm tiếp tục có xu hướng giảm thấp, có xu hướng thiếu hụt hơn so với trung bình nhiều năm và sẽ ảnh hưởng tiếp tới ngành điện vào năm tới.

“Thời gian qua, để đảm bảo cung cấp điện phục vụ nền kinh tế và đời sống sinh hoạt của nhân dân, EVN đã huy động tất cả các nguồn điện trên hệ thống”, ông Khu cho biết.

Theo số liệu của EVN, đến cuối tháng 5, điện quy đổi từ lượng nước còn lại trong hồ thủy điện ở miền Bắc chưa đến 1,23 tỷ kWh, chỉ đủ đáp ứng nhu cầu của miền Bắc trong 4 ngày nếu tính theo mức tiêu thụ của ngày nắng nóng như ngày 22/5.

Đến ngày 3/6, miền Bắc huy động hụt khoảng 5.000 MW lượng thủy điện do hầu hết hồ lớn của vùng đã về gần mực nước chết. Các hồ như Lai Châu và Hủa Na, Thác Bà, Sơn La, Tuyên Quang chỉ còn đủ để khai thác trong 0,4-0,9 ngày. Riêng thủy điện Lai Châu và Sơn La hiện phải chạy máy tối thiểu ở dưới mực nước chết, tiềm ẩn nhiều rủi ro vận hành.

Mực nước tại thủy điện lớn nhất Nghệ An là Bản Vẽ cũng được dự báo chỉ còn đủ để nhà máy vận hành trong 6-8 ngày tới là phải dừng hoạt động

Ông Tạ Hữu Hùng - Giám đốc Công ty Thủy điện Bản Vẽ - cho biết, dung tích hồ chứa Bản Vẽ hơn 1,8 tỷ m3, trong đó dung tích hữu ích từ cao trình 155 m - 200 m là 1,3 tỷ m3 nước. Hiện nay, mực nước hồ đang ở mức 159,25 m, thấp hơn 19 m so với cùng kỳ. Mực nước này chỉ cao hơn 4 m so với mực nước chết và dung tích hữu ích còn lại chỉ còn hơn 90 triệu m3.

"Với thời tiết diễn ra cực đoan như hiện tại, khi hồ thủy điện Bản Vẽ tiếp tục xả nước theo chỉ đạo của UBND tỉnh thì sau khoảng 6 - 8 ngày nữa, hồ thuỷ điện Bản Vẽ sẽ về mực nước chết ở cao trình 155 m”, ông Hùng cho biết.

Theo dự báo, trong nửa cuối tháng 6 và hết mùa khô nếu thời tiết tiếp tục nắng nóng cực đoan thì hạ lưu sông Cả sẽ xảy ra hiện tượng thiếu nước cấp cho hạ du và nguy cơ không đáp ứng đủ điện lên hệ thống.