Xin ông đánh giá công tác vận hành hồ chứa thủy điện do EVN quản lý trong thời gian qua? EVN và các nhà máy trực thuộc cần phải làm gì để nâng cao hơn nữa công tác vận hành hồ chứa thủy điện?

Công tác vận hành hồ chứa thủy điện do EVN quản lý trong thời gian qua, đặc biệt là trong mùa mưa lũ được thực hiện rất bài bản. Công tác quản lý vận hành đúng theo quy định, sự phối hợp của các chủ hồ thuộc EVN với Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT, chính quyền địa phương trong vận hành xả lũ thực hiện nhuần nhuyễn.

Trước mùa mưa lũ hàng năm, EVN đều ban hành Chỉ thị về công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn gửi Ban Chỉ đạo, các đơn vị trực thuộc triển khai thực hiện các nhiệm vụ nhằm đảm bảo an toàn đập, hồ chứa, an toàn hạ du và triển khai thực hiện các văn bản của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT.

Mặc dù đã làm rất tốt trong thời gian qua, tuy nhiên để nâng cao hơn nữa công tác vận hành hồ chứa thủy điện, các nhà máy thủy điện cần tiếp tục thực hiện nghiêm các quy định về quản lý an toàn hồ đập. Đầu tư xây dựng nâng cấp hệ thống quan trắc nhằm đảm bảo các hạng mục công trình hoạt động bình thường theo công năng thiết kế và theo dõi giám sát trạng thái làm việc của công trình. Thực hiện đầy đủ công tác kiểm định an toàn đập, hồ chứa theo quy định và ưu tiên áp dụng công nghệ mới vào hệ thống thu thập quan trắc từ xa, hiển thị theo dõi thời gian thực, tự động cảnh báo và báo cáo định kỳ để giám sát online từ xa các công trình, đảm bảo quản lý an toàn, ổn định đập và hồ chứa. Xây dựng, hoàn thiện và cập nhật, bổ sung các phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp, phương án ứng phó thiên tai, phương án đảm bảo thông tin liên lạc khi có tình huống mưa lũ xảy ra.

Ông Nguyễn Văn Tiến - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai (Bộ NN&PTNT)

Các nhà máy cần chủ động phối hợp với Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các địa phương, các đơn vị liên quan xây dựng và ký kết quy chế phối hợp trong công tác vận hành hồ chứa thủy điện, đặc biệt là trong các tình huống hồ xả lũ vào ban đêm; ưu tiên xây dựng, lắp đặt và đưa vào vận hành hệ thống cảnh báo khu vực hạ du như loa phóng thanh, biển cảnh báo, còi hú và thường xuyên kiểm tra, bão dưỡng hệ thống cảnh báo đảm bảo sẵn sàng hoạt động.

Tiếp tục hoàn thiện, lắp đặt bổ sung các trạm đo mưa, thủy văn, các camera giám sát xả nước; hệ thống tín hiệu đo mực nước hồ, lưu lượng xả qua nhà máy, lưu lượng xả qua tràn và thực hiện kết nối truyền dữ liệu tới các cơ quan liên quan để kịp thời ra quyết định chỉ đạo điều hành khi có tình huống.

Tổng cục PCTT đã phối hợp với EVN như thế nào trong thời gian qua để vận hành an toàn, hiệu quả và kinh tế đối với các hồ chứa thủy điện?

Trong những năm qua sự phối hợp giữa Tổng cục PCTT và EVN rất kịp thời và chặt chẽ trong các tình huống khi có mưa lũ xảy ra cũng như các hoạt động phối hợp giữa hai đơn vị.

Hàng năm, Tổng cục phối hợp với EVN tổ chức các đoàn công tác đi kiểm tra hệ thống hồ chứa và công tác chuẩn bị vận hành xả lũ trên lưu vực sông trước mùa mưa lũ. Hai đơn vị phối hợp, tổ chức các hội nghị, hội thảo liên quan đến công tác vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông. Đặc biệt, thảo luận các nội dung liên quan đến quy trình vận hành và một số tồn tại bất cập trong công tác vận hành khi có thiên tai xảy ra.

Khi có tình huống mưa lũ phức tạp, EVN ngoài tham gia các cuộc họp của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT còn cử lãnh đạo, cán bộ phụ trách qua làm việc với Tổng cục để tham mưu vận hành liên hồ chứa sông Hồng với các nội dung về diễn biến mưa lũ, hiện trạng vận hành các hồ, tình hình mưa lũ phía hạ du nhằm đề ra các giải pháp phù hợp và kịp thời để tham mưu cho lãnh đạo Ban Chỉ đạo phương án vận hành các hồ đảm bảo các mục tiêu “an toàn công trình, an toàn hạ du và hiệu quả phát điện”.

Khi diễn biến mưa lũ phức tạp, lưu lượng về hồ lớn, nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn công trình, EVN đã chủ động cử thành viên tham gia đoàn công tác của Ban Chỉ đạo đi kiểm tra và chỉ đạo trực tiếp tại địa phương.

Trước các tình huống mưa lũ phức tạp, EVN đã chủ động chỉ đạo các chủ hồ chứa và có công văn gửi Ban Chỉ đạo xin ý kiến. Trên cơ sở ý kiến tại công văn của EVN, Ban Chỉ đạo đều nhanh chóng có văn bản hướng dẫn để EVN triển khai chỉ đạo đến các cơ quan liên quan nhằm chủ động trong công tác vận hành các hồ thuộc phạm vi quản lý.

Trước khi ban hành Công điện vận hành các hồ, Ban Chỉ đạo có công văn về việc đảm bảo an toàn hạ du khi các hồ xả lũ gửi EVN cũng như các chủ hồ, địa phương để chủ động ứng phó, hạn chế thiệt hại do xả lũ hồ chứa gây ra.

EVN đã thực hiện bài bản công tác vận hành hồ chứa thuỷ điện

Một số hạ du thủy điện hành lang thoát lũ chưa được đảm bảo, ảnh hưởng đến vận hành cũng như an toàn cho nhân dân. Trước vấn đề này Tổng cục PCTT sẽ có những đề nghị gì với chính quyền địa phương?

Trước mùa mưa lũ hàng năm, Tổng cục Phòng, chống thiên tai đều có văn bản gửi các đia phương đề nghị tổ chức thông tin, tuyên truyền về việc vận hành điều tiết xả lũ của hồ chứa đến các cấp chính quyền, người dân khu vực hạ du, ven sông trong thời gian mùa lũ (15/6 đến 15/9) và trong những tình huống bất thường. Rà soát, sẵn sàng phương án, biện pháp đảm bảo an toàn khi các hồ chứa xả lũ, bao gồm: hệ thống đê điều, đê bối, công trình đang thi công, lồng bè nuôi trồng thủy sản trên sông, ven sông, phương tiện vận tải thủy, các bến đò, hoạt động khai thác khoáng sản, canh tác nông nghiệp, sản xuất kinh doanh khác trên bãi sông, ven sông;

Tổng cục có văn bản gửi các địa phương đề nghị chỉ đạo rà soát phương án chuẩn bị nhân lực, vật tư, phương tiện để phòng, chống lũ, đảm bảo an toàn đê điều theo cấp báo động, nhất là phương án bảo vệ các trọng điểm đê điều xung yếu.

Chỉ đạo tổ chức vớt rác lòng hồ khu vực đập, thượng lưu; giải tỏa các bến bãi trái phép gây cản trở dòng chảy trên lòng sông, bãi sông; Phối hợp với các cơ quan chức năng, các tổ chức chính trị xã hội ở địa phương tuyên truyền, phổ biến, không để người dân, khách du lịch chụp ảnh, câu cá, vớt củi… khu vực hạ du đập khi xả lũ để tránh sự cố đáng tiếc có thể xảy ra.

Đề nghị các đài phát thanh và truyền hình địa phương tăng thời lượng tuyên truyền về quy trình và chỉ đạo điều hành đối với công tác vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng; hướng dẫn kỹ năng cho người dân để chủ động phòng tránh và ứng phó khi hồ chứa xả lũ (neo đậu tàu thuyền, di chuyển máy móc, vật tư, hàng hóa, điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp).

Hiện nay, nhiều nhà máy hiện chưa được tiếp cận bản đồ ngập lụt hạ du để xây dựng “Phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp” theo yêu cầu của địa phương phía hạ du. Xin ông cho biết, thời gian tới vấn đề này được Tổng cục triển khai như thế nào?

Năm 2018, thi hành Nghị định số 114/2018/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý an toàn đập và nhiệm vụ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giao, Tổng cục đã xây dựng và trình Bộ phê duyệt bản đồ ngập lụt hạ du 6 lưu vực sông liên tỉnh (sông Hồng – Thái Bình, sông Mã, sông Vu Gia – Thu Bồn, sông Ba, sông Sê San, sông Srêpốk). Tổng cục PCTT đã tổ chức chuyển giao sản phẩm cho Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các tỉnh, thành phố và Tập đoàn Điện lực Việt Nam.

Tuy nhiên, do nguồn lực có hạn nên hiện vẫn chưa hoàn thành bản đồ ngập lụt hạ du ở tất cả các lưu vực sông trên cả nước. Trong thời gian tới, Tổng cục PCTT tiếp tục triển khai rà soát, cập nhật bản đồ ngập lụt hạ du các hồ chứa nước trên các lưu vực sông liên tỉnh trong đó bổ sung xây dựng mới một số lưu vực sông chưa triển khai năm 2018 để phục vụ xây dựng phương án ứng phó khẩn cấp và phương án ứng phó thiên tai đảm bảo an toàn hạ du.

Xin cảm ơn ông!