Kê nội kim còn được gọi là kê hoàng bì, màng mề gà, là lớp màng màu vàng bao phủ mặt trong của mề hay dạ dày của con gà. Kê nội kim tốt nhất phải lấy từ màng của loài gà ác có tên khoa học là Gallus domesticus Brisson hoặc là loài gà ta, gà rừng chứ không dùng gà công nghiệp.

Bình thường, khi làm gà, người ta thường bỏ đi lớp màng này không sử dụng. Bởi vì họ không biết tác dụng chữa bệnh của nó, về sau khi đã biết người ta đã giữ lại để điều chế thuốc chữa bệnh.

Kê nội kim (màng mề gà) là lớp màng màu vàng bao phủ ở mặt trong của mề hay dạ dày của con gà. Ảnh minh họa

Kê nội kim tốt sẽ có màu vàng nâu, trên bề mặt có những nếp nhăn dọc, phơi khô giòn, sờ dễ bị vỡ. Thông thường, kê nội kim khi chưa phơi khô chỉ có chiều dài khoảng 3.5 cm và chiều rộng khoảng 3cm.

Kê nội kim được sử dụng để điều trị nhiều bệnh hiệu quả. Theo tài liệu cổ ghi chép lại, kê nội kim có vị ngọt, tính bình, quy vào 2 kinh phế và tỳ. Do đó, sử dụng kê nội kim có tác dụng tiêu thủy cốc, lý tỳ vị.

Trong kê nội kim có chứa thành phần các protid các chất vị kích tổ (ventriculin).

Kê nội kim là vị thuốc chữa bệnh từ lâu ở Việt Nam. Một số nơi còn dùng cả màng mề vịt (gọi là áp nội kim) thay cho kê nội kim. Chúng được sử dụng trong điều trị với công dụng và liều lượng như kê nội kim. Cụ thể, sử dụng kê nội kim làm thuốc trong những trường hợp người bệnh bị:

+ Đau bụng, ăn uống không tiêu, bụng đầy chướng, nôn mửa.

+ Bệnh lỵ, viêm ruột già.

+ Tiểu tiện ra máu.

+ Sử dụng để điều trị chữa cam tích trẻ em, biếng ăn.

+ Điều trị tiểu són, tiểu rắt, sỏi tiết niệu.

+ Chữa mụn nhọt.

Một số bài thuốc dân gian sử dụng kê nội kim để điều trị bệnh

Bị đầy bụng, chán ăn, đái rắt, đái buốt: Sử dụng kê nội kim khoảng 60g, nghiền nát tán bột, pha với nước cơm hoặc nước ấm, mỗi lần uống 4-6g, ngày uống 2 lần.

Trẻ tiêu hóa không tốt, biếng ăn: Lấy gạo khoảng 100g nấu cháo, sử dụng 15g kê nội kim rang khô cho phồng, nghiền thành bột cho vào cháo, thêm gia vị (muối hoặc đường). Mỗi ngày ăn từ 2-3 lần.

Chữa ho gà: Sử dụng 10 gam kê nội kim đã được sao thành bột mịn. Mật ong 50g, tỏi 10 nhánh ép lấy nước, mã thầy khoảng 500g ép lấy nước. Cho tất cả vào nước với lượng vừa phải và đun sôi. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 3 thìa nhỏ.

Chữa bệnh sỏi đường tiết niệu: Kê nội kim 30g, đảm tinh 10g, sơn tra 30g. Đem tất cả tán nhỏ, mỗi lần uống 3g hỗn hợp bột nghiền trên với nước đun sôi, ngày uống 2 lần.

Viêm đại tràng mãn tính: Kê nội kim sao khô, nghiền mịn thành bột 10g, bạch truật 10g cũng tán bột trộn đều hỗn hợp. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 4 - 6g.

Trẻ tiêu chảy kéo dài, bị suy dinh dưỡng: 1 kê nội kim phơi khô, nghiền mịn thành bột. Củ mài 30g cũng sao vàng tán bột. Gạo nếp 50g để nấu cháo. Mỗi lần cho 5g bột hỗn hợp từ củ mài, kê nội kim nấu cùng cháo, ăn ngày 1-2 lần trong liền 7 ngày.

Trẻ biếng ăn, đổ mồ hôi trộm: Kê nội kim để nguyên 6g, lươn 1 con. Lươn làm sạch, cắt khúc. Kê nội kim rửa sạch, bỏ vào bát cùng thịt lươn, thêm gia vị, chưng chín, cho trẻ ăn nóng ngày 1 lần.

Cách sử dụng kê nội kim bồi bổ sức khỏe

Kê nội kim không chỉ là vị thuốc quý, nó còn là một nguồn thực phẩm bổ dưỡng, chế biến thành nhiều món ăn tốt cho trẻ nhỏ và người lớn. Ít ai ngờ tới, bộ phận mà chúng ta thường bỏ đi của kê nội kim có thể đem nấu cháo, hấp trứng thành các món ăn đầy hấp dẫn.

Cách sử dụng kê nội kim hấp trứng

Chuẩn bị: 2 quả trứng gà, 6 trái kỷ tử, 15g bột kê nội kim nghiền nát, 150ml nước lọc, gia vị.

Cách làm: Cho 1 chút muối vào 2 quả trứng đánh đều cùng bột kê nội kim, sau đó thêm 1 tí nước ấm vào khuấy đều (mục đích cho nước sôi để nguội vào trứng sẽ giúp tăng độ mêm sốp của món trứng).

Cho vào tô chưng cách thủy khoảng 30 phút. Đến khi chín vừa cho thêm kỷ tử vào hấp thêm 10 phút rồi tắt bếp và dùng.

Cách nấu cháo kê nội kim cải thiện tiêu hóa, tạo cảm giác thèm ăn

Chuẩn bị: 500g sườn heo, 3g kê nội kim, 1 củ cà rốt, 150g gạo, gia vị, hành lá và gừng.

Thực hiện: Rửa sạch sườn heo, hành lá, gừng, cà rốt với nước muối. Gừng cắt lái mỏng, cà rốt xắt hạt lựu. Hầm sườn heo với cà rốt, kê nội kim cùng gừng nấu đến khi sường chín thì rút xương, và vớt kê nội kim ra. Sau đó cho gạo vào nấu đến khi nhừ thành cháo nêm gia vị vừa miệng và tắt bếp. Ăn khi cháo còn nóng ấm

Đối tượng sử dụng kê nội kim

+ Bệnh nhân rối loạn tiêu hóa, ăn không tiêu.

+ Bệnh nhân viêm amidan, ho.

+ Trẻ em đái dầm.

+ Người mắc các chứng bệnh ngoài da: mụn nhọt, lở loét.

+ Người tiểu tiện ra máu.

Những lưu ý khi sử dụng kê nội kim

Hiện nay, vẫn chưa có đầy đủ thông tin sử dụng kê nội kim có ảnh hưởng gì tới phụ nữ đang trong thời gian mang bầu và cho con bú, vì vậy nên tham khảo ý kiến của bác sỹ trước khi sử dụng

Kê nội kim có thể gây tương tác với một số thuốc, thực phẩm chức năng hay dược liệu khác đang sử dụng. Để đảm bảo an toàn cần hỏi ý kiến của bác sĩ và thầy thuốc trước khi muốn dùng bài thuốc cổ truyền này.