Nhằm phát huy tinh thần “đưa trí tuệ Việt Nam vươn lên đỉnh cao của khoa học công nghệ” của GS.VS Trần Đại Nghĩa, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam tổ chức trao tặng Giải thưởng Trần Đại Nghĩa 3 năm một lần, với mục đích khuyến khích giới khoa học trong cả nước nỗ lực nghiên cứu nhằm đạt được những kết quả khoa học xuất sắc và tham gia tổ chức triển khai ứng dụng các kết quả đó ở Việt Nam để đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc phòng của đất nước.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam phát biểu

Sau lần đầu tiên Giải thưởng Trần Đại Nghĩa được trao tặng vào năm 2016, sức lan tỏa mạnh mẽ của giải thưởng đã tác động tích cực đến cộng đồng khoa học, thể hiện qua số lượng lớn hồ sơ đăng ký xét tặng giải thưởng năm 2019. Các công trình đăng ký xét tặng giải thưởng năm nay thuộc 9 lĩnh vực khoa học tự nhiên và công nghệ gồm toán học, cơ học, khoa học thông tin và khoa học máy tính, vật lý, hóa học, khoa học về sự sống, khoa học về trái đất, khoa học biển, khoa học môi trường và năng lượng.

Đặc biệt các tác giả của các công trình này là những nhà khoa học ở cả trong và ngoài nước. Qua quá trình xem xét, đánh giá trên hồ sơ, Hội đồng Giải thưởng đã thống nhất đề cử và Chủ tịch Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã ra quyết định trao tặng Giải thưởng Trần Đại Nghĩa năm 2019 cho 4 công trình xuất sắc về mặt khoa học như đã có nhiều công bố quốc tế, có bằng sở hữu trí tuệ và đã được ứng dụng rộng rãi đáp ứng nhu cầu cấp thiết của xã hội.

Cụ thể, công trình “Nghiên cứu xây dựng quy trình công nghệ sản xuất vacxin cúm gia cầm subtype A/H5N1 ở Việt Nam” của nhóm tác giả: GS.TS. Lê Trần Bình, PGS.TS. Đinh Duy Kháng, TS. Trần Xuân Hạnh; công trình “Nghiên cứu tổ hợp vật liệu đặc chủng phục vụ chế tạo bộ hỗ trợ chiến đấu cho người lính và lõi đạn xuyên động năng 85mm” của nhóm tác giả TS. Nguyễn Văn Thao, PGS.TS. Đoàn Đình Phương, TS. Lê Văn Thụ.

Các nhà khoa học nhận Giải thưởng Trần Đại Nghĩa năm 2019

Công trình “Nghiên cứu và phát triển công nghệ xử lý chất thải nguy hại công nghệ và y tế” của nhóm tác giả: PGS.TS. Trịnh Văn Tuyên, TS. Nguyễn Thế Đồng và KSC Mai Trọng Chính; công trình “Nghiên cứu chọn tạo giống lúa phục vụ đồng bằng sông Cửu Long” của GS. TS. Nguyễn Thị Lang, Viện Nghiên cứu nông nghiệp công nghệ cao đồng bằng sông Cửu Long…

Theo đánh giá của các chuyên gia, các công trình này có đặc điểm nổi bật là làm chủ các công nghệ tiên tiến như vật liệu mới, di truyền nông nghiệp, xử lý ô nhiễm môi trường… Tác giả của các công trình đều là những nhà khoa học có quá trình cống hiến lâu dài trong lĩnh vực nghiên cứu của mình và đang đóng góp trí tuệ cho sự phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng của đất nước.

Tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã chúc mừng các nhà khoa học đã rất nỗ lực để có được những thành quả ngày hôm nay, đồng thời mong giới khoa học tiếp tục có những đóng góp mang tính quyết định, tạo sự đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội thời gian tới, giống như thế hệ các nhà khoa học trước đây như GS.Trần Đại Nghĩa, GS.Tôn Thất Tùng, GS.Đặng Văn Ngữ…

Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, trong thời gian qua, giới khoa học Việt Nam đã đón nhận nhiều tin vui với các thành quả nghiên cứu trong lĩnh vực vệ tinh vũ trũ, vật liệu, công nghệ thông tin và việc này đã được đo đếm bằng các chỉ số quốc tế. Trong đó, có các công trình của Việt Nam công bố trên các tạp chí KH&CN uy tín, trong 5 năm trở lại đây đã tăng hơn gấp đôi so với 5 năm trước. Bên cạnh đó, chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) của Việt Nam năm 2018 tăng tiếp 2 bậc, xếp thứ 45/126 quốc gia.

“Nhìn một cách công bằng, trí thức Việt Nam, các nhà khoa học Việt Nam dù làm việc trong những điều kiện còn khó khăn, đầu tư còn hạn chế nhưng đã đạt được những kết quả nghiên cứu được thế giới đánh giá là ngang bằng với những nước có thu nhập đầu người và chi cho KH&CN nhiều hơn Việt Nam. Điều này nói lên trí tuệ, sự cống hiến của giới khoa học” - Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.