Đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật

Trình bày Tờ trình về dự án Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết: Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu số 45/2005/QH11 được Quốc hội thông qua ngày 14/06/2005 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2006. Qua 10 năm thực hiện, Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đã góp phần phát triển kinh tế xã hội của đất nước; đạt được các mục tiêu đề ra khi ban hành Luật.

Tuy nhiên, một số quy định của Luật cũng bộc lộ tồn tại cần khắc phục, sửa đổi để đảm bảo tính đồng bộ, hoàn thiện trong hệ thống pháp luật và đáp ứng các yêu cầu của quá trình đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, cải cách hành chính, hội nhập quốc tế.

Việc sửa đổi Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu nhằm tạo cơ sở pháp lý thống nhất để khuyến khích phát triển sản xuất, thúc đẩy xuất khẩu; bảo hộ hợp lý, có điều kiện, có chọn lọc phù hợp với tiến trình hội nhập. Đồng thời, đáp ứng yêu cầu cải cách về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu theo hướng minh bạch, đơn giản, tạo điều kiện phát triển kinh tế- xã hội, mở rộng hoạt động kinh tế đối ngoại. Bổ sung các quy định về các biện pháp phòng vệ về thuế vào dự thảo Luật để bảo đảm giá trị pháp lý của các quy định này, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật với các văn bản có liên quan đã được ban hành mới hoặc sửa đổi như: Hiến pháp năm 2013, Luật Đầu tư, Luật Quản lý thuế, Luật Hải quan…; khắc phục các vướng mắc trong quá trình triển khai, thực hiện Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu thời gian qua, nhất là đối với các quy định về: đối tượng chịu thuế; khung thuế suất; mức thuế suất; thời hạn nộp thuế và địa bàn, lĩnh vực cần được khuyến khích phát triển trên cơ sở thực hiện chính sách ưu đãi như miễn thuế, hoàn thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

“Sửa đổi, bổ sung Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu lần này nhằm góp phần khuyến khích phát triển và bảo hộ hợp lý sản xuất kinh doanh trong nước, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất; đồng thời, khắc phục các vướng mắc phát sinh; Đảm bảo thực thi các cam kết quốc tế và điều ước quốc tế về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế; Thúc đẩy cải cách, hiện đại hóa thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho người nộp thuế, cải thiện môi trường kinh doanh.” – Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh.

Cần rà soát lại các điều khoản chi tiết trong Luật

Trình bày báo cáo thẩm tra về dự án Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu (sửa đổi), Chủ nhiệm TCNS Phùng Quốc Hiển cho biết, đa số thành viên của Ủy ban Tài chính , ngân sách của Quốc hội (Ủy ban TCNS) nhất trí các điều khoản của Dự thảo Luật, trong đó bổ sung nhiều nội dung mới. Cụ thể: Dự thảo Luật lần này đã bổ sung các quy định về thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp, thuế tự vệ (Chương III) đang được quy định tại 3 Pháp lệnh (Pháp lệnh chống bán phá giá, Pháp lệnh chống trợ cấp và Pháp lệnh thuế tự vệ) là phù hợp, cần thiết, trên cơ sở kế thừa, nâng cấp một số quy định của các Pháp lệnh, góp phần bảo vệ hàng hóa sản xuất trong nước trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng.

Tại Điều 10 của dự thảo, Ủy ban TCNS cơ bản nhất trí với Tờ trình và cho rằng, quy định "Người nộp thuế được áp dụng chế độ ưu tiên theo quy định của Luật Hải quan được thực hiện nộp thuế cho các tờ khai hải quan đã thông quan hoặc giải phóng hàng trong tháng chậm nhất vào ngày thứ 10 của tháng kế tiếp" tạo điều kiện cho doanh nghiệp được ưu tiên là những doanh nghiệp luôn chấp hành tốt nhất các chính sách pháp luật về thuế theo quy định của luật quản lý thuế.

Về thẩm quyền ban hành biểu thuế, thuế suất (Điều 11), Ủy ban TCNS cho rằng, hiện nay Việt Nam đã hội nhập sâu rộng trong nền kinh tế quốc tế, các quy định về thuế suất thuế nhập khẩu được thực hiện theo các hiệp định thương mại mà Việt Nam ký kết, dự kiến trong vòng 10 năm tới mức độ tự do hóa thương mại sẽ đạt 97-98% số dòng thuế. Đồng thời, với danh mục hàng hóa xuất khẩu, thuế nhập khẩu là rất lớn (trên 10.400 dòng thuế) thì việc quy định ngay trong Luật về Danh mục và mức thuế suất là thiếu khả thi. Do vậy, Ủy ban TCNS nhất trí với Tờ trình của Chính phủ chỉ ban hành kèm theo Luật này, Biểu thuế xuất khẩu theo Danh mục nhóm hàng chịu thuế và khung thuế suất thuế xuất khẩu đối với từng nhóm hàng (gồm 45 nhóm được chuyển từ Biểu thuế xuất khẩu theo danh mục nhóm hàng chịu thuế và khung thuế suất đối với từng nhóm hàng ban hành kèm theo Nghị quyết 710/2008/NQ-UBTVQH12).

Về hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới (khoản 3), theo quy định tại Điều 7 của Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu hiện hành, Chính phủ quy định việc áp dụng thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới phù hợp với từng thời kỳ.

Bên cạnh đó, ông Phùng Quốc Hiển cũng cho rằng, với 22 điều, bố cục thành 5 chương, dự thảo còn khá nhiều điều, khoản giao cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết, như: định mức miễn trừ ngoại giao; định mức quà biếu quà tặng; hạn mức hàng hóa cư dân biên giới được mua sử dụng, hàng mẫu không có giá trị thương mại, danh mục hàng hóa miễn thuế... Do đó, Ủy ban TCNS đề nghị Chính phủ cần rà soát các điều, khoản để quy định cụ thể và chi tiết ngay trong Luật.