Mặc dù sự “chia tay” không phải là điều tốt đẹp nhưng ra đi với một thỏa thuận là kết thúc tốt đẹp để tránh những bế tắc sau nhiều năm tháng. Hơn 1.200 trang văn kiện của thỏa thuận hậu Brexit bằng tiếng Anh đang được rà soát để đảm bảo không có chi tiết tiềm ẩn nào gây ra vấn đề tranh cãi trong tương lai.

Đối với Anh, hiệp định này có nghĩa là nước Anh sẽ không làm sụp đổ thương mại ở "bờ vực" vào ngày 01/01/2021, tránh một núi thuế quan và hạn ngạch không có lợi. Nhưng những thay đổi lớn là không thể tránh khỏi khi London dứt khoát rời khỏi thị trường chung EU và sự tự do đi lại với khối này chấm dứt sau gần nửa thế kỷ hội nhập.

Các nhà ngoại giao châu Âu không thể đánh giá thấp cú sốc kinh tế mà nước Anh sẽ trải qua. Nước Anh đang trong giai đoạn chuyển tiếp vẫn tuân theo các quy định của khối kể từ khi chính thức rời EU vào ngày 31/1. Thỏa thuận đạt được là một chiến thắng đối với Thủ tướng Anh Boris Johnson vì ông đã được bầu làm Thủ tướng để hoàn tất Brexit, và hiện đã chắc chắn hoàn thành Brexit. Ông Johnson đã bị chỉ trích về việc kiểm soát dịch bệnh Covid-19 ở Anh, cho đến nay đã khiến gần 70.000 người chết, con số nặng nhất ở châu Âu.

Trong những ngày gần đây, hàng nghìn xe tải đã xếp hàng tại các cảng, sau khi Pháp và các đối tác châu Âu khác chặn đường qua lại vì các trường hợp gia tăng của một biến thể virus mới được cho là lây lan nhanh hơn. Một số người đã chỉ ra rằng sự hỗn loạn trong giao thông, làm dấy lên lo ngại về tình trạng thiếu sản phẩm tươi sống, có thể là một cái nhìn thoáng qua về những gì đang chờ đợi nước này nếu rút khỏi thị trường chung EU mà không đạt được thỏa thuận.

Nỗi lo sợ của ngư dân

EU đã cung cấp cho Anh quyền tiếp cận miễn thuế và hạn ngạch chưa từng có vào thị trường chung có 450 triệu người tiêu dùng. Nhưng đổi lại, EU đã đảm bảo cam kết của London trong việc tôn trọng các quy tắc luôn phát triển của mình trong một số lĩnh vực như bảo vệ môi trường, quy định lao động và thuế, nhằm tránh việc Anh làm giảm lợi ích của các công ty trong khối.

Vương quốc Anh cũng đã cam kết sẽ không lạm dụng viện trợ của nhà nước cho các công ty để tìm kiếm một lợi thế không công bằng. Câu hỏi về nghề cá nổi lên là trở ngại cuối cùng khi London thúc đẩy giảm thị phần của các đội tàu đánh cá EU trong khoảng ước tính 650 triệu euro (790 triệu đôla Mỹ) hàng năm đi hơn một phần ba. Thỏa thuận cuối cùng đã giải quyết về việc cắt giảm 25% sẽ được thực hiện theo từng giai đoạn trong khoảng thời gian 5 năm rưỡi. Các quan chức EU đã hứa sẽ hỗ trợ ngành đánh cá thông qua những đợt cắt giảm, một nhược điểm lớn của thỏa thuận mà người đứng đầu Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen gọi là "công bằng và cân bằng".

Thỏa thuận mang tính cứu trợ

Đối với Anh, "một thỏa thuận đã được đồng ý về nhiều mặt là một thành tựu đáng kể”. Tuy nhiên, gói cam kết cuối cùng là "một nguồn cứu trợ chứ không phải là lễ kỷ niệm", với những hạn chế mới bao gồm chấm dứt việc di chuyển tự do vào Anh cho người lao động châu Âu và vào EU cho người Anh. Những người trẻ tuổi sẽ bị ảnh hưởng bởi việc Anh rút khỏi chương trình trao đổi sinh viên Erasmus kéo dài khắp lục địa, để được thay thế bằng một kế hoạch đào tạo trong nước. Thỏa thuận này không phải là kết thúc của quá trình.

Sau khi Thủ tướng Johnson thực hiện lời hứa hoàn thành Brexit, thách thức tiếp theo là thực hiện thành công nó. Các nghị sĩ Anh sẽ tranh luận về thỏa thuận vào ngày 30/12, và khả năng được thông qua dễ dàng khi đảng Lao động đối lập đã cam kết ủng hộ thỏa thuận. Về phía châu Âu, sự chấp thuận tạm thời của các quốc gia phải được thực hiện bằng một cuộc bỏ phiếu tại Nghị viện châu Âu vào đầu năm 2021.