Tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh trực tuyến của nước ngoài tại Việt Nam

Thống kế gần đây cho thấy, một số website cung cấp dịch vụ đặt phòng khách sạn trực tuyến nước ngoài hoạt động tại Việt Nam, như: Agoda.com hay Booking.com với hình thức, khi khách đặt phòng qua mạng thành công, phía khách sạn phải chi trả cho những trang website này từ 10 -25% giá cho thuê phòng. Cùng với sự phát triển nhanh của ngành du lịch, doanh thu từ hoạt động đặt phòng trực tuyến này ước tính lên đến hàng nghìn tỷ đồng/năm. Theo quy định của pháp luật về thuế của Việt Nam, khi phát sinh hoạt động đặt phòng trực tuyến, phía khách sạn sẽ phải xuất hóa đơn bao gồm cả tiền phòng khách sạn và phí hoa hồng môi giới trả cho đơn vị kinh doanh đặt phòng trực tuyến. Phía khách sạn có trách nhiệm kê khai khấu trừ và nộp thuế nhà thầu cho các đơn vị này. Nếu cả phía khách sạn và đơn vị kinh doanh đặt phòng trực tuyến của nước ngoài tại Việt Nam không thực hiện nghĩa vụ kê khai thuế thì đây là hành động vi phạm pháp luật về thuế.

Dẫn chiếu Thông tư số 103/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện nghĩa vụ thuế áp dụng đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam hoặc có thu nhập tại Việt Nam, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam - cho rằng, với những trang web kinh doanh dịch vụ trực tuyến của nước ngoài, về nguyên tắc, dù họ không có văn phòng đại diện tại Việt Nam nhưng nếu có phát sinh doanh thu tại Việt Nam thì đương nhiên phải có nghĩa vụ kê khai thuế.

Quy định là vậy, nhưng theo ông Lưu Đức Huy - Vụ trưởng Vụ trưởng Vụ Chính sách (Tổng cục Thuế) - cho biết, việc quản lý thu thuế đối với loại hình kinh doanh này tại Việt Nam chưa cao do còn khá mới mẻ, hơn nữa, Luật Thuế hiện hành còn nhiều "lỗ hổng", chưa theo kịp sự phát triển của thị trường. Đặc biệt, trong quá trình xử lý, cơ quan quản lý còn lúng túng trước những quy định trong các Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần mà Việt Nam đã ký kết với nhiều quốc gia trên thế giới - nơi các đơn vị kinh doanh trực tuyến đăng ký thành lập doanh nghiệp.

Trước thực tế này, Bộ Tài chính đã quy định, các trang kinh doanh đặt phòng trực tuyến của nước ngoài phải nộp 5% thuế giá trị gia tăng và 5% thuế thu nhập doanh nghiệp theo tỷ lệ trực tiếp trên doanh thu được hưởng. Bên cạnh đó, các đối tác Việt Nam ký hợp đồng với nhà thầu nước ngoài phải khấu trừ và nộp thuế thay cho nhà thầu nước ngoài.

Tổng cục Thuế cũng đã đề xuất cơ quan thuế và Ngân hàng Nhà nước phối hợp nghiên cứu để thực hiện giải pháp về thanh toán theo hướng buộc các đơn vị kinh doanh dịch vụ xuyên biên giới khi thanh toán phải sử dụng Cổng thanh toán nội địa (Công ty CP thanh toán quốc gia - Trung tâm Napas của Ngân hàng Nhà nước) để kiểm soát doanh thu của các dịch vụ này làm cơ sở khấu trừ nộp thuế. Một biện pháp khác được nhiều chuyên gia đánh giá cao là việc yêu cầu các đơn vị kinh doanh trực tuyến của nước ngoài phải thiết lập đầu mối - văn phòng đại diện chính thức tại Việt Nam - để phối hợp chặt chẽ hơn với cơ quan quản lý nhà nước của Việt Nam trong công tác quản lý.