Số đơn thư khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự có chiều hướng tăng

Sáng 21/11, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo về công tác thi hành án năm 2023.

Về công tác thi hành án dân sự, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, năm 2023, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về rà soát văn bản quy phạm pháp luật tiếp tục được duy trì và thực hiện có hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực, trong đó có rà soát, hệ thống hóa văn bản pháp luật về thi hành án dân sự.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long

Đến nay, việc rà soát các văn bản trong lĩnh vực thi hành án dân sự cơ bản được hoàn thiện, trên cơ sở đó, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tư pháp chủ động trong việc xây dựng Luật Đấu giá tài sản để làm rõ tính đặc thù của bán đấu giá tài sản trong thi hành án; có ý kiến đối với nhiều vấn đề lớn trong Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng,…

Về kết quả thi hành án dân sự, Bộ trưởng Bộ Tư pháp nêu, tổng số việc phải thi hành là 923.541 việc, có điều kiện thi hành 691.593 việc. Thi hành xong 575.667 việc, đạt tỷ lệ 83,24%. Tổng số tiền phải thi hành trên 392 nghìn tỷ đồng, có điều kiện thi hành trên 192.712 tỷ đồng. Thi hành xong trên 89.505 tỷ đồng, đạt tỉ lệ 46,44%.

Đối với khoản thi hành án liên quan đến các tổ chức tín dụng: Đã thi hành xong 4.963 việc, thu được trên 21.264 tỷ tăng hơn 9.490 tỷ đồng.

"Kết quả thi hành án đối với khoản bị chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng: Đã thi hành xong 2.264 việc, thu được trên 20.405 tỷ đồng" - Bộ trưởng thông tin.

Bên cạnh đó, đã thi hành xong 61.262 việc, thu được số tiền trên 3.906 tỷ đồng của người phải thi hành án đang là phạm nhân tại các trại giam thuộc Bộ Công an.

Bộ Tư pháp, các cơ quan thi hành án dân sự đã tiếp 7.633 lượt công dân; tiếp nhận 12.752 đơn khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị. Đã giải quyết xong 2.590 việc/2.669 việc thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 97,04%.

"Số việc thi hành án chuyển kỳ sau còn nhiều, các khoản thu hồi nợ cho các tổ chức tín dụng chưa cao. Số đơn thư khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự có chiều hướng tăng" - ông Long nói.

Về nguyên nhân, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, do một số quy định về thi hành án dân sự trở nên bất cập, quan điểm áp dụng pháp luật trong một số trường hợp còn khác nhau.

Tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế phải xử lý ở nhiều địa phương khác nhau, tính chất pháp lý phức tạp. Số việc và tiền thụ lý mới tăng cao so với các năm trước trong khi nguồn lực bảo đảm cho công tác thi hành án dân sự chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Đối với công tác thi hành án hành chính, các cơ quan thi hành án dân sự đã thực hiện theo dõi 1.388 bản án, quyết định có hiệu lực có nội dung phải thi hành.

Trong đó, ban hành văn bản thông báo tự nguyện thi hành án gửi người phải thi hành án đối với 769 vụ việc; tổ chức làm việc với người phải thi hành án trong 718 vụ việc; đăng tải công khai 553 quyết định buộc thi hành án hành chính của tòa án; có văn bản kiến nghị người có thẩm quyền xử lý trách nhiệm đối với 135 vụ việc.

Đến nay, đã thi hành xong 582 bản án, quyết định (tăng 153 bản án, quyết định so với năm 2022).

Nhà tạm giữ còn có sơ hở để phạm nhân bỏ trốn

Về hoạt động thừa phát lại, Bộ trưởng Lê Thành Long nêu rõ, có tổng số 194 văn phòng thừa phát lại. Các Văn phòng thừa phát lại trên cả nước đã tống đạt được 828.275 văn bản, lập 90.741 vi bằng, xác minh điều kiện thi hành án 9 việc, thụ lý tổ chức thi hành án 5 vụ việc, doanh thu đạt hơn 173 tỷ đồng.

Phiên thảo luận tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV sáng 21/11

Báo cáo về công thác thi hành án hình sự, Bộ trưởng nêu rõ, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế: Chính phủ đã ban hành 8 Nghị định; Bộ Công an phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng, ban hành 7 Thông tư liên tịch; sửa đổi, bổ sung và ban hành 27 Thông tư theo quy định của Luật Thi hành án hình sự năm 2019. Bộ Quốc phòng xây dựng, ban hành 1 Thông tư.

Công tác thi hành án phạt tù; công tác giáo dục, cải tạo, tổ chức lao động, dạy nghề cho phạm nhân; công tác xét, đề nghị tạm đình chỉ, giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện; công tác thi hành án hình sự tại cộng đồng; công tác thi hành biện pháp tư pháp; công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo... được thực hiện đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, theo ông Long, hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến và tập huấn Luật Thi hành án hình sự năm 2019 và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật chưa cao.

"Công tác quản lý giam giữ phạm nhân ở một số trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ còn xảy ra sơ hở dẫn đến phạm nhân lợi dụng trốn, vi phạm nội quy cơ sở giam giữ. Một số cán bộ, chiến sĩ vi phạm quy trình, chế độ công tác phải xử lý kỷ luật, xử lý hình sự" - ông Long báo cáo.

Thẩm tra về báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án và thực hiện chế định thừa phát lại, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, năm 2023, hoạt động của cơ quan thi hành án dân sự đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Kết quả thi hành xong về việc và về tiền đều tăng; các vụ án về kinh tế, tham nhũng, đã thu tăng trên 4.415 tỷ đồng (27,62%) so với cùng kỳ; công tác phối hợp tổ chức thi hành nghĩa vụ tài sản đối với phạm nhân tại các trại giam đạt kết quả tích cực.

Tuy nhiên, số lượng án có điều kiện thi hành tồn đọng chuyển kỳ sau còn ở mức cao; việc thu hồi khoản nợ cho các tổ chức tín dụng còn chậm, kết quả thi hành xong thấp hơn so với cùng kỳ…

Về công tác thi hành án hình sự, Ủy ban Tư pháp nêu rõ, năm 2023, số lượng người bị kết án phạt tù tăng mạnh, Bộ Công an đã tăng cường công tác chỉ đạo, triển khai công tác quản lý, giáo dục và thực hiện đầy đủ các chính sách đối với phạm nhân.

Song, công tác kiểm tra, kiểm soát tại một số trại giam còn sơ hở nên vẫn có tình trạng phạm nhân cất giấu, sử dụng vật cấm tại nơi giam giữ; số phạm nhân chết do tai nạn lao động, chết do tự sát, số phạm nhân vi phạm kỷ luật và bị xếp loại cải tạo “Kém” đều tăng.