Chiều 18/6, tại tỉnh Khánh Hoà, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải dự Lễ Khánh thành Dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 các đoạn Nha Trang - Cam Lâm và Vĩnh Hảo - Phan Thiết.

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ khánh thành 2 tuyến cao tốc Nha Trang - Cam Lâm và Vĩnh Hảo - Phan Thiết. Ảnh: Đức Thảo

Lễ khánh thành do Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với tỉnh Khánh Hòa và tỉnh Bình Thuận tổ chức. Điểm cầu chính tại tỉnh Khánh Hòa (tại Km33+800 dự án Nha Trang - Cam Lâm thuộc địa bàn xã Cam Hiệp Nam, huyện Cam Lâm), kết nối trực tuyến với điểm cầu tại tỉnh Bình Thuận (tại Km 1604+700 dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết (giao với QL1) thuộc xã Vĩnh Hảo, huyện Tuy Phong).

Tham dự buổi lễ tại các điểm cầu có Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và đại diện lãnh đạo tỉnh Khánh Hoà, Phú Yên, Ninh Thuận và Bình Thuận.

Nâng tổng số km đường cao tốc trục Bắc - Nam lên thành 950 km

Báo cáo tại lễ khánh thành, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Đình Thọ cho biết: Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam Phía Đông giai đoạn 2017-2020 gồm 11 dự án thành phần dài 654 km. Trong đó có 8 dự án thành phần dài 477km đầu tư bằng hình thức đầu tư công và 03 dự án thành phần đầu tư theo phương thức đối tác công tư dài 177 km. Hiện nay, đã hoàn thành và đưa vào khai thác 6 dự án thành phần dài 425km, trong đó 2 dự án khánh thành ngày hôm nay là: dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết chiều dài 101 km khởi công năm 2020, được đầu tư công; Dự án Nha Trang - Cam Lâm chiều dài 49 km khởi công năm 2021, là một trong 3 dự án đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP).

Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Đình Thọ báo cáo tại Lễ khánh thành. Ảnh: Đức Thảo

Việc hoàn thành 2 dự án Nha Trang - Cam Lâm, Vĩnh Hảo - Phan Thiết nâng tổng số km đường cao tốc trục Bắc - Nam lên thành 950 km; tính từ đầu nhiệm kỳ đến nay, nước ta đã hoàn thành, đưa vào khai thác 566km đường bộ cao tốc, nâng chiều dài đường bộ cao tốc đưa vào sử dụng của nước ta là 1.729 km.

Hai tuyến đường khi đưa vào khai thác sẽ góp phần kết nối các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận gần hơn, nhanh hơn với thành phố Hồ Chí Minh và các vùng kinh tế trọng điểm phía Nam; tạo điều kiện mở rộng không gian phát triển, mở rộng hoạt động kinh tế, liên kết vùng, đồng thời giảm tải cho quốc lộ 1, nâng cao năng lực vận tải và đảm bảo an toàn giao thông.

Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Đình Thọ, dự án Nha Trang - Cam Lâm là một trong 3 dự án đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP), được kêu gọi đầu tư trong bối cảnh pháp luật về đầu tư PPP chưa thực sự hoàn thiện, nhiều nhà Nhà đầu tư và tổ chức tín dụng có tâm lý e ngại, lo lắng, có lúc tưởng chừng không thể thực hiện.

Nhưng với sự quyết tâm, kiên định, quyết liệt trong chỉ đạo cũng như sự tháo gỡ kịp thời về chính sách của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Dự án đã lựa chọn được nhà đầu tư, huy động được sự cung cấp tín dụng của các ngân hàng; điều đó có ý nghĩa vô cùng quan trọng, là minh chứng về sự thành công chủ trương của Đảng, chính sách của nhà nước trong việc đẩy mạnh thu hút nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển nói chung và phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông quan trọng quốc gia nói riêng.

Vượt khó đưa dự án về đích

Theo Thứ trưởng Lê Đình Thọ, trong quá trình triển khai thi công, bên cạnh những thuận lợi, 2 Dự án đã rơi vào thời điểm gặp không ít những khó khăn như: Triển khai trong giai đoạn cả nước tập trung phòng chống đại dịch COVID-19, nhiều thời điểm phải thực hiện giãn cách xã hội, không thể huy động nhân sự, vận chuyển máy móc vào công trường; Dự án trải dài qua nhiều khu vực có địa hình, địa chất phức tạp đòi hỏi phải theo dõi, có những điều chỉnh kịp thời về thiết kế kỹ thuật để đảm bảo chất lượng, tiết kiệm chi phí công trình; Giá nhiên liệu, vật liệu có những thời điểm tăng cao đột biến; Nguồn vật liệu xây dựng thông thường, đặc biệt là đất đắp nền đường đối với đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết đến đầu năm 2023 vẫn còn thiếu; Thời tiết, khí hậu cực đoan, mùa mưa đến sớm và kéo dài hơn thường lệ…

Một đoạn Cao tốc Nha Trang - Cam Lâm. Ảnh: T.X

Trước tình hình đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã dành sự quan tâm đặc biệt, sâu sát, quyết liệt chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương phối hợp, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để triển khai dự án; đã ban hành nhiều Nghị quyết với cơ chế đặc thù để giải quyết thiếu hụt nguồn vật liệu xây dựng thông thường cho Dự án.

Bên cạnh đó, các Bộ, ngành, địa phương đã vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao, quyết liệt, vượt qua mọi khó khăn thách thức để giải quyết những vấn đề vướng mắc thuộc thẩm quyền của mình.

Đối với ngành Giao thông vận tải cũng xác định, việc hoàn thành các Dự án đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng là danh dự, trách nhiệm của ngành trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân; từ Bộ trưởng đến các lãnh đạo Bộ, các cơ quan trực thuộc, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, các đơn vị tư vấn, đặc biệt là các nhà đầu tư, nhà thầu thi công đã quyết tâm với tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ “Đã nỗ lực rồi thì nỗ lực hơn nữa, cố gắng rồi thì cố gắng hơn nữa, quyết tâm rồi thì quyết tâm cao hơn nữa, xác định trọng tâm, trọng điểm để phân bổ nguồn lực thực hiện thắng lợi những mục tiêu đã đề ra”.

Bộ Giao thông vận tải đã tổ chức phát động các phong trào thi đua với mục đích vừa động viên, cổ vũ, vừa là “mệnh lệnh” để các chủ thể tham gia dự án nỗ lực phấn đấu, tổ chức triển khai 3 ca 4 kíp, thi công xuyên Lễ, xuyên Tết và đến ngày 19/5, đúng dịp kỷ niệm 133 năm ngày sinh chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, 2 dự án đã được đưa vào khai thác phục vụ nhân dân; đặc biệt Dự án Nha Trang - Cam Lâm đã vượt tiến độ 3 tháng so với Hợp đồng.

Thứ trưởng Lê Đình Thọ cho biết, toàn ngành Giao thông vận tải phấn đấu đến cuối năm 2025, sẽ cơ bản hoàn thành toàn bộ tuyến đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông từ Lạng Sơn đến Cà Mau; qua đó góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Đảng, kế hoạch của Quốc hội và Chính phủ đã đề ra.

Ông Nguyễn Viết Hải - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sơn Hải chia sẻ: Ngay trong dịp Tết cổ truyền 2023, Thủ tướng gác lại các công việc để thị sát công trường cao tốc, truyền cảm hứng lao động hăng say, miệt mài, vượt mọi khó khăn của nhà thầu trên công trường trọng điểm. Ngay trong chuyến công tác này, Thủ tướng lắng nghe kiến nghị của nhà đầu tư, ra các quyết sách cho nhà thầu đầu tư, đưa vào sử dụng các trang thiết bị hiện đại. Theo đó đã rút ngắn tối đa thời gian thi công, đem lại kỹ thuật, mỹ thuật cao cho dự án.

Ông Nguyễn Tấn Tuân - Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hoà cho biết: Sau khi hoàn thành, tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông sẽ kết nối liên vùng, mở rộng không gian phát triển cho Khánh Hoà. Ảnh: Đức Thảo

Nhiều bài học kinh nghiệm

Tại buổi lễ, trong không khí phấn khởi, tự hào, Thủ tướng Phạm Minh Chính chính thức tuyên bố khánh thành các dự án Nha Trang - Cam Lâm và Vĩnh Hảo - Phan Thiết.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Lễ khánh thành. Ảnh: Đức Thảo

Việc đưa vào khai thác 2 đoạn cao tốc đã cơ bản kết nối tuyến cao tốc từ TPHCM - Khánh Hòa, giúp rút ngắn thời gian di chuyển, giảm tải cho Quốc lộ 1A, đáp ứng nhu cầu đi lại, vận tải, giao lưu văn hóa, xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, kích cầu du lịch, góp phần phát huy tối đa tiềm năng và lợi thế của vùng đất duyên hải tươi đẹp Nam Trung Bộ, kết nối hai trung tâm kinh tế, du lịch lớn là TPHCM và Khánh Hòa, hai vùng kinh tế - xã hội.

Theo Thủ tướng, hành lang vận tải Bắc - Nam luôn đóng vai trò rất quan trọng, là trục xương sống, hành lang kinh tế - vận tải huyết mạch của đất nước. Chính vì vậy, để tạo ra động lực đột phá, phát huy được tiềm năng, lợi thế các địa phương trên hành lang này, tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông đã được quy hoạch với tổng chiều dài 2.063 km từ Cửa khẩu Hữu Nghị - Lạng Sơn đến Cà Mau đi qua 32 tỉnh, thành phố.

Với việc đưa vào khai thác 2 dự án Nha Trang - Cam Lâm và Vĩnh Hảo - Phan Thiết với tổng chiều dài hơn 150 km, tổng số chiều dài khai thác trên trục cao tốc Bắc Nam được nâng lên 954 km. Tính cả các tuyến cao tốc khác, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, cả nước đã đưa vào khai thác gần 600 km, nâng tổng số đường cao tốc cả nước lên 1.729 km. Tới đây, sẽ hoàn thành thêm 123 km vào cuối năm 2023 và tập trung triển khai thực hiện xây dựng để hoàn thành toàn tuyến cao tốc Bắc – Nam vào năm 2025.

Thủ tướng đánh giá cao các đồng chí lãnh đạo Bộ GTVT thường xuyên đi kiểm tra, chỉ đạo tháo gỡ khó khăn tại công trường. Thủ tướng cũng ghi nhận, biểu dương các cán bộ, công chức, người lao động ngành GTVT, đặc biệt là nhà đầu tư, các ban quản lý dự án, các nhà thầu, các đơn vị tư vấn đã có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, tích cực đổi mới tư duy, cách nghĩ cách làm để khắc phục các khó khăn về dịch bệnh, thời tiết bất lợi, làm việc không kể ngày đêm, "tăng ca, tăng kíp", "vượt nắng, thắng mưa, thắng đại dịch", huy động đủ nguồn lực, thiết bị và máy móc, thực hiện nghiên cứu, áp dụng nhiều giải pháp kỹ thuật để đưa các dự án đi vào khai thác, vận hành.

Thủ tướng biểu dương sự nỗ lực, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền các địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng, giải quyết thiếu hụt vật liệu; cảm ơn bà con nhân dân trong vùng ảnh hưởng đã sẵn sàng nhường đất, dời nhà để triển khai các dự án.

Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: Đức Thảo

Thủ tướng nêu rõ, đạt được kết quả ngày hôm nay, chúng ta rút ra một số bài học kinh nghiệm quan trọng.

Một là, phải có cách làm, tư duy, hành động quyết liệt.

Hai là, đề cao trách nhiệm người đứng đầu phải bám sát tình hình, nâng cao tính dự báo, xử lý các vướng mắc ngay trên công trường. Các bộ ngành địa phương đã quyết liệt rồi phải quyết liệt hơn.

Ba là, chủ động xử lý công việc trên thẩm quyền, xác định cao tốc là tài sản quốc gia, linh hoạt xử lý các vấn đề GPMB, nguyên vật liệu, bãi thải. Bộ TNMT khi phân cấp phân quyền cho địa phương phải phân định rõ cái gì là khoáng sản, cái gì là vật liệu.

Bốn là, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động để người dân hiểu, đồng thuận, chú trọng các khu TĐC, đảm bảo cuộc sống người dân TĐC phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Từ đó người dân tin tưởng, đồng thuận nhanh hơn.

Năm là, không chia nhỏ các gói thầu. Chúng ta đã rút kinh nghiệm về vấn đề này, vừa khởi công mấy trăm km cao tốc cho các nhà thầu lớn. Đảm bảo đúng tiến độ, không đội vốn, đảm bảo an toàn cho người lao động, người dân. Việc lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu đúng quy định pháp luật, hiệu quả. Đảm bảo các yếu tố kỹ mỹ thuật, chi phí, không để tăng vốn bất hợp lý, trường hợp tăng vốn phải hợp lý.

Sáu là, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án, kiên quyết chống tham nhũng, tiêu cực trong quá trình triển khai dự án, thể hiện tinh thần yêu nước trong nhiệm vụ, chức năng, quyền hạn của mình vì lợi ích quốc gia dù là việc nhỏ nhất.

Việc hoàn thành 2 tuyến cao tốc Nha Trang - Cam Lâm và Vĩnh Hảo - Phan Thiết có vai trò, ý nghĩa to lớn trong phát triển kinh tế - xã hội của các tỉnh Khánh Hoà, Bình Thuận nói riêng, của vùng duyên hải Nam Trung Bộ và của đất nước nói chung.

Thủ tướng và các đại biểu cắt băng khánh thành hai tuyến cao tốc Nha Trang - Cam Lâm và Vĩnh Hảo - Phan Thiết. Ảnh: Đức Thảo

Để phát huy tối đa hiệu quả đầu tư các dự án, Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổ chức vận hành, khai thác bảo đảm an toàn; căn cứ nhu cầu giao thông để xây dựng kế hoạch đầu tư hoàn chỉnh dự án theo quy mô quy hoạch trong tương lai; nghiên cứu, phân tích, đánh giá rút kinh nghiệm trong việc triển khai dự án để làm bài học cho các dự án sau này; đẩy nhanh tiến độ thi công để đưa các đoạn còn lại của tuyến cao tốc Bắc - Nam vào khai thác đúng tiến độ, nâng cao chất lượng và không đội vốn bất hợp lý; phối hợp, hỗ trợ chặt chẽ với các địa phương khẩn trương triển khai xây dựng các dự án cao tốc trục Đông - Tây, các dự án vành đai đô thị tại TPHCM và Hà Nội, các dự án kết nối liên vùng theo hình thức PPP.

UBND các tỉnh Khánh Hoà, Bình Thuận chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan tiếp tục chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của người dân, nhất là những gia đình, người dân nhường mặt bằng, đất đai cho dự án, bảo đảm người dân có điều kiện sống tốt hơn, yên tâm "an cư - lập nghiệp"; tận dụng tối đa lợi thế của tuyến đường cao tốc để quy hoạch và phát triển không gian mới nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Các bộ ngành, địa phương, cơ quan và nhân dân khi vận hành cần bảo đảm an toàn giao thông, an toàn công trình.

Thủ tướng và các đại biểu cắt băng khánh thành hai tuyến cao tốc Nha Trang - Cam Lâm và Vĩnh Hảo - Phan Thiết. Ảnh: Đức Thảo

Nhân dịp này, Thủ tướng giao Bộ Giao thông Vận tải, các cơ quan cần đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm từ dự án PPP Nha Trang – Cam Lâm và các dự án sắp hoàn thành tới đây để có cái nhìn khách quan hơn và tiếp tục hoàn thiện các quy định về đầu tư PPP.

Thủ tướng cũng hoan nghênh và đồng ý chủ trương giao UBND tỉnh Khánh Hoà là cơ quan nhà nước có thẩm quyền với dự án cao tốc Nha Trang – Liên Khương (Lâm Đồng) theo hình thức PPP; Bộ Giao thông Vận tải và các cơ quan liên quan hỗ trợ tỉnh; lựa chọn nhà đầu tư tuân thủ theo pháp luật nhưng chú ý đến các nhà đầu tư có uy tín, hiệu quả, đã làm các công trình mà "cân, đong, đo, đếm" được.