Nhận lời mời của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân, Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris có chuyến thăm Việt Nam từ ngày 24-26/8. Việt Nam là điểm đến thứ hai trong chuyến công du Đông Nam Á của bà Harris, trước đó bà đã có chuyến thăm Singapore.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ tiếp tục duy trì đà phát triển tích cực nhờ nền tảng quan hệ đã được hai bên gây dựng, vun đắp trong 26 năm qua trên tất cả các lĩnh vực ở cả 3 bình diện song phương, khu vực và quốc tế.

Trong bối cảnh dịch Covid-19, Việt Nam và Hoa Kỳ tiếp tục duy trì các hình thức trao đổi, điện đàm ở các cấp nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa hai nước và xử lý các vấn đề hai bên cùng quan tâm, đặc biệt là vấn đề thương mại. Chuyến thăm được kỳ vọng góp phần thúc đẩy hơn nữa quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Đồng thời cũng góp phần tăng cường quan hệ và mở rộng hợp tác kinh tế giữa Washington và các đối tác quan trọng trong khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Quang cảnh buổi tiếp giữa Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris (Ảnh: Báo Thế giới và Việt Nam)

Kinh tế - thương mại là trụ cột và động lực của quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ

Tại buổi tiếp Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris ngày 25/8, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Việt Nam kiên trì thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả; là bạn bè tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Trên cơ sở đó, Việt Nam luôn coi Hoa Kỳ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu và mong muốn cùng Hoa Kỳ tiếp tục thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ phát triển thực chất, hiệu quả, đi vào chiều sâu, ổn định lâu dài, góp phần xây dựng và củng cố lòng tin, tạo cơ sở để hai bên tích cực trao đổi, tăng cường và nâng cao hiệu quả hợp tác trong thời gian tới, trên nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, thể chế chính trị của nhau, vì hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển tại khu vực và trên thế giới.

Phó Tổng thống cũng tái khẳng định, Hoa Kỳ ủng hộ một Việt Nam mạnh, độc lập và thịnh vượng, tiếp tục đổi mới, mở rộng hội nhập quốc tế, đảm nhận vai trò ngày càng quan trọng trong ASEAN và khu vực. Hoa Kỳ coi trọng quan hệ với Việt Nam và mong muốn chuyến thăm sẽ góp phần thúc đẩy hơn nữa quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt Nam-Hoa Kỳ.

Hai nhà lãnh đạo đều nhất trí Việt Nam và Hoa Kỳ có nhiều điểm tương đồng và dư địa hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực như kinh tế - thương mại - đầu tư, an ninh - quốc phòng, khắc phục hậu quả chiến tranh, y tế, giáo dục, khoa học - công nghệ... còn rất lớn.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác kinh tế - thương mại song phương và đánh giá cao việc hai bên, trên tinh thần xây dựng, đã đạt thỏa thuận về vấn đề chính sách tỷ giá tiền tệ, thúc đẩy hướng tới thương mại hài hòa, cùng có lợi. Chủ tịch nước khẳng định Việt Nam hoan nghênh Hoa Kỳ quyết định đăng cai tổ chức Hội nghị cấp cao APEC 2023 và sẽ phối hợp chặt chẽ với Hoa Kỳ để năm APEC 2023 thành công tốt đẹp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Việt Nam coi kinh tế - thương mại là trụ cột và động lực của quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ (Ảnh: Báo Thế giới và Việt Nam)

Tại buổi làm việc Phó Tổng thống Hoa Kỳ, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ vui mừng về những bước phát triển tích cực của quan hệ song phương Việt Nam – Hoa Kỳ. Kim ngạch thương mại hai chiều trong 7 tháng đầu năm 2021 đạt 62,5 tỷ USD (tăng 32,8% so với cùng kỳ năm 2020).

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Việt Nam coi kinh tế - thương mại là trụ cột và động lực của quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ; hoan nghênh việc Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) công bố kết luận điều tra theo Điều khoản 301 về vấn đề tiền tệ và không áp dụng biện pháp thương mại nào đối với Việt Nam. Đề nghị hai bên tiếp tục tăng cường hợp tác trong khuôn khổ Hiệp định khung về Thương mại và đầu tư (TIFA), đồng thời xem xét khả năng thiết lập khuôn khổ hợp tác kinh tế - thương mại mới để thúc đẩy hơn nữa hợp tác thương mại song phương hài hòa, bền vững, cùng có lợi…

Thủ tướng cũng khẳng định, Chính phủ Việt Nam luôn sẵn sàng tạo điều kiện để các doanh nghiệp Hoa Kỳ kinh doanh thuận lợi tại Việt Nam, khuyến khích, thúc đẩy và mong muốn Hoa Kỳ hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có tiềm lực, thế mạnh của Việt Nam đầu tư vào những lĩnh vực Hoa Kỳ có nhu cầu (như Tập đoàn VinGroup dự định đầu tư lĩnh vực xe điện và pin xe điện, với số vốn đầu tư hơn 1 tỷ USD) để góp phần tạo cân bằng trong đầu tư, thương mại song phương.

Tiếp tục thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực

Bên cạnh tăng cường hợp tác trong lĩnh vực kinh tế thương mại, tại buổi gặp, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng bày tỏ mong muốn thúc đẩy hợp tác trên nhiều lĩnh vực như giáo dục – đào tạo, khoa học, công nghệ…

Trong bối cảnh tình hình dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp, Thủ tướng gửi lời cảm ơn chân thành tới Chính phủ và nhân dân Hoa Kỳ đã hỗ trợ vắc xin và trang thiết bị y tế cho Việt Nam để ứng phó với đại dịch COVID-19.

Thủ tướng hoan nghênh việc doanh nghiệp hai bên chủ động hợp tác sản xuất vắc-xin cũng như việc Hoa Kỳ thành lập Văn phòng khu vực của Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh tại Hà Nội, đồng thời bày tỏ mong muốn phía Hoa Kỳ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong công tác phòng chống dịch bệnh, nhất là vắc-xin bằng nhiều hình thức linh hoạt, chuyển giao công nghệ sản xuất vắc-xin.

Thủ tướng cũng thông báo về cuộc điện đàm gần đây với Chủ tịch, Giám đốc Điều hành của Pfizer và cho biết đã ký hợp đồng mua khoảng 50 triệu liều vắc-xin của Pfizer nhưng tới nay số lượng nhận được vẫn còn khiêm tốn; đề nghị Hoa Kỳ hỗ trợ, tạo điều kiện để Pfizer đẩy nhanh tiến độ giao vắc-xin cho Việt Nam nhanh hơn, nhiều hơn trong năm nay, lưu ý sớm bàn giao vắc-xin cho trẻ em và người dưới 18 tuổi khi năm học mới sắp bắt đầu.

Cũng tại buổi gặp, Thủ tướng đánh giá cao những hỗ trợ, cam kết lâu dài của Hoa Kỳ trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam, điển hình là các dự án tẩy độc da cam/dioxin vốn ảnh hưởng lâu dài tới nhiều gia đình Việt Nam qua nhiều thế hệ, đề nghị phía Hoa Kỳ đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án tẩy độc sân bay Biên Hòa; tiếp tục tăng ngân sách hỗ trợ phát triển cho Việt Nam.

Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam có nhu cầu rất lớn về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục – đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; đề nghị phía Hoa Kỳ tăng cung cấp học bổng cho sinh viên Việt Nam. Đồng thời khi trao đổi thêm với Phó Tổng thống Kamala Harris, Thủ tướng đề nghị Hoa Kỳ quan tâm hơn nữa đến cộng đồng người Việt Nam đang học tập, sinh sống, làm việc tại Hoa Kỳ; nhấn mạnh, đây là cộng đồng lớn và nhân tố quan trọng góp phần thúc đẩy quan hệ giữa hai nước.

Thủ tướng cũng đề nghị tiếp tục thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực khoa học - công nghệ cao, tập trung vào các ngành khoa học y tế và sức khỏe, đặc biệt là công nghiệp dược, công nghệ sinh học trong nông nghiệp, công nghệ sau thu hoạch, đổi mới sáng tạo và hợp tác không gian vì mục đích dân sự. Thủ tướng nhấn mạnh về hợp tác phát triển kinh tế không gian, phù hợp với điều kiện của Việt Nam, phục vụ cho hòa bình, hợp tác và phát triển.

Chia sẻ các ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Tổng thống Kamala Harris đánh giá cao các nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong kiểm soát và ứng phó với đại dịch Covid-19, khẳng định Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hỗ trợ thực chất để Việt Nam ứng phó hiệu quả với đại dịch Covid-19 và các nguy cơ dịch bệnh trong tương lai, duy trì không để đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu.

Phó Tổng thống thông báo, Hoa Kỳ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam 01 triệu liều vắc-xin Pfizer và sẽ chuyển đến Việt Nam trong vòng 24 giờ tới; cho biết sẽ tiếp tục ủng hộ Việt Nam tiếp cận vắc-xin nhanh hơn, trong đó có vắc-xin cho trẻ em. Đồng thời, hỗ trợ về trang thiết bị y tế, nâng cao năng lực y tế để ứng phó với những nguy cơ dịch bệnh khác về lâu dài.

Phó Tổng thống Kamala Harris cũng khẳng định, quan hệ hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ trên các lĩnh vực kinh tế, an ninh đang được tăng cường; nhấn mạnh Chính phủ Hoa Kỳ sẽ tiếp tục ưu tiên thúc đẩy hợp tác với Việt Nam về kinh tế - thương mại, biến đổi khí hậu, khoa học - công nghệ, hợp tác không gian dân sự, y tế, công nghiệp dược. Đồng thời, tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực khắc phục hậu quả chiến tranh, hợp tác trong các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, nâng cao năng lực an ninh hàng hải và hỗ trợ hợp tác phát triển với Việt Nam.

Ngoài ra, hai nhà lãnh đạo đã trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực, khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN trong vấn đề Biển Đông, Mê Công, Myanmar..., nhấn mạnh nguyên tắc tôn trọng luật pháp quốc tế trong hợp tác và xử lý các vấn đề khu vực, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982, bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không.

Về vấn đề biến đổi khí hậu, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng đây là vấn đề toàn cầu nên cần có cách tiếp cận toàn cầu, các quốc gia cần chung tay hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau. Việt Nam quyết tâm và cam kết ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển nền kinh tế xanh, bền vững, từng bước giảm phát thải các-bon phù hợp với điều kiện phát triển của Việt Nam và sẽ tham gia đóng góp tích cực tại Hội nghị COP26 tại Anh cuối năm nay. Thủ tướng chia sẻ một số khó khăn, nhất là sau nhiều năm trải qua chiến tranh, Việt Nam đang nghiên cứu chuyển đổi cơ chế, trọng tâm đầu tư vào lĩnh vực này, nhưng phải có lộ trình phù hợp vì còn liên quan đến số lao động đang làm việc, các nhà đầu tư trong lĩnh vực nhiệt điện, trong đó có cả nhà đầu tư Hoa Kỳ.