Ngày 25/10, tại Hà Nội, Bộ Quốc phòng Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam hỗ trợ cách mạng Lào - Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm”.

Hội thảo có sự tham dự của nhiều lãnh đạo cấp cao, các nhà nghiên cứu và nhân chứng lịch sử, đánh dấu mốc 75 năm ngày Ban Thường vụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương quyết định thành lập hệ thống quân sự hỗ trợ cho cách mạng Lào dưới danh nghĩa Quân tình nguyện Việt Nam vào ngày 30/10/1949.

“Giúp nhân dân nước bạn tức là mình tự giúp mình”

Trong phần khai mạc, Thượng tướng, Tiến sĩ Lê Huy Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, nhấn mạnh quyết định của Trung ương Đảng cách đây 75 năm đã thể hiện tinh thần quốc tế vô sản và ý chí mạnh mẽ của Việt Nam trong việc giúp đỡ nước láng giềng Lào.

Thượng tướng, tiến sĩ Lê Huy Vịnh phát biểu tại hội thảo - Ảnh: BTC

Tư tưởng “Giúp nhân dân nước bạn tức là mình tự giúp mình” của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dẫn đường cho Quân tình nguyện và các chuyên gia quân sự Việt Nam cùng sát cánh với quân đội và nhân dân Lào, cùng nhau chiến đấu vì sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.

Theo Trung tướng Trương Thiên Tô, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Quân tình nguyện Việt Nam đã góp phần to lớn vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, không chỉ giúp xây dựng lực lượng vũ trang cho Lào mà còn tham gia vào nhiều chiến dịch quan trọng, như các chiến dịch Thượng Lào, Trung Lào, và Hạ Lào - Đông Bắc Campuchia từ năm 1953 đến năm 1954. Các lực lượng này đã hỗ trợ Lào trong việc tổ chức và bảo vệ các căn cứ kháng chiến, tạo nền tảng cho phong trào cách mạng tại Đông Dương.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Quân tình nguyện Việt Nam tiếp tục đóng vai trò nòng cốt trong hỗ trợ cách mạng Lào. Theo yêu cầu từ Đảng và Chính phủ Lào, phương thức hỗ trợ lúc này có sự điều chỉnh từ chế độ Quân tình nguyện sang kết hợp giữa Quân tình nguyện và cố vấn quân sự.

Điều này nhằm đáp ứng linh hoạt các yêu cầu cụ thể của tình hình thực tế. Trong những năm sau đó, Quân tình nguyện Việt Nam đã cùng Lào thực hiện nhiều chiến dịch lớn như Nậm Thà (1962), Nậm Bạc (1968), và Đường 9 - Nam Lào (1971). Chiến thắng tại những chiến dịch này tạo áp lực buộc Mỹ và phe hữu Lào phải ký Hiệp định Viêng Chăn vào năm 1973, từ đó mở đường cho Lào tiến tới độc lập hoàn toàn vào năm 1975.

Khẳng định tính đúng đắn

Sau khi Lào thành lập nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân, Quân tình nguyện Việt Nam đã từng bước rút về nước. Tuy nhiên, để tiếp tục hỗ trợ Lào bảo vệ thành quả cách mạng, hai nước đã thành lập Đoàn chuyên gia quân sự Việt Nam tại Lào vào năm 1976. Đến cuối những năm 1980, khi tình hình tại Lào ổn định, toàn bộ lực lượng Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam hoàn thành nhiệm vụ và rút hoàn toàn về nước vào năm 1989.

Tại hội thảo, các đại biểu đã thảo luận về nhiều khía cạnh của mối quan hệ Việt - Lào, từ quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về cách mạng Lào đến sự đoàn kết đặc biệt giữa quân đội và nhân dân hai nước. Các tham luận tại hội thảo đều nhấn mạnh sự lãnh đạo đúng đắn của Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng trong quá trình chỉ đạo các hoạt động của Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam tại Lào.

Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự, cho rằng hội thảo đã làm sâu sắc thêm tinh thần đoàn kết đặc biệt Việt - Lào, góp phần củng cố lòng tự hào dân tộc và tăng cường quyết tâm chính trị của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân trong công cuộc đổi mới. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ và phát huy các giá trị lịch sử của Quân tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam, đồng thời phản bác các quan điểm sai trái nhằm phủ nhận vai trò của lực lượng này trong cách mạng Lào.