Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công Đông Nam Bộ thấp hơn bình quân cả nước

Ngày 17/10, tại TP. Hồ Chí Minh, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long dẫn đầu Tổ công tác số 3 (theo Quyết định số 1006/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ) làm việc với TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu về kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh đầu tư công năm 2024.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, chủ trì buổi làm việc với các tỉnh, thành vùng Đông Nam Bộ. Ảnh: Dũng Phương

Theo báo cáo từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024 của 6 địa phương trong vùng Đông Nam Bộ gần 128.600 tỷ đồng. Trong đó, hơn 11.445 tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương trong nước; gần 1.190 tỷ đồng vốn nước ngoài và hơn 115.949 tỷ đồng vốn ngân sách địa phương.

Trong khi đó, theo số liệu của Bộ Tài chính, tổng số vốn ước giải ngân đến 30/9/2024 của 6 địa phương trong vùng Đông Nam Bộ là hơn 45.594 tỷ đồng, đạt 35,46% kế hoạch (thấp hơn mức bình quân cả nước là 47,29%).

Liên quan đến những khó khăn, vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công của 6 địa phương trong vùng Đông Nam Bộ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết: Nguyên nhân giải ngân chậm vẫn là do công tác tổ chức triển khai tại các địa phương còn nhiều bất cập. Đáng chú ý, trong một số thời điểm, tại một số dự án, một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Dũng Phương

“Các khó khăn, vướng mắc của vùng Đông Nam Bộ cũng là khó khăn, vướng mắc chung của cả nước, đã được Bộ tổng hợp báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại các phiên họp Chính phủ thường kỳ, Hội nghị của Thường trực Chính phủ về thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2024”, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh.

Tuy nhiên, nguyên nhân giải ngân chậm vẫn là do công tác tổ chức triển khai tại các địa phương còn nhiều bất cập; trong một số thời điểm, tại một số dự án, một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét.

Tại buổi làm việc, lãnh đạo các tỉnh, thành vùng Đông Nam Bộ báo cáo với Phó Thủ tướng Lê Thành Long và Tổ công tác về tình hình giải ngân vốn đầu tư công; những khó khăn, vướng mắc và những nguyên nhân dẫn đến giải ngân vốn đầu tư công chậm so với kế hoạch.

Về phía địa phương, ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh - cho biết: Năm 2024, TP. Hồ Chí Minh được giao kế hoạch vốn là 79.263 tỷ đồng, tính đến nay, đã giải ngân 16.871 tỷ đồng (đạt 21,29%). Đồng thời nhìn nhận, tỷ lệ này thấp so với kế hoạch của thành phố và mức trung bình chung của cả nước.

Ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Dũng Phương

Lý giải nguyên nhân giải ngân vốn đầu tư công còn rất thấp, người đứng đầu chính quyền TP. Hồ Chí Minh cho biết, do đặc thù thành phố có vốn lớn và được đưa vào kế hoạch 2 kỳ. Mặt khác, đầu kỳ trung hạn, Thủ tướng Chính phủ giao cho Thành phố 142.000 tỷ đồng; đến năm 2023, thành phố đề xuất và mở rộng thêm 107.000 tỷ đồng, nâng tổng vốn trung hạn gần 250.000 tỷ đồng.

Theo đó, số lượng vốn tăng hơn 100.000 tỷ đồng nằm ở năm 2023, đến cuối năm 2023 mới triển khai các kế hoạch chuẩn bị đầu tư, nguồn vốn lớn và bố trí chậm trong trung hạn dẫn đến chuẩn bị đầu tư cũng chậm.

Cũng theo Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, thủ tục chuẩn bị các dự án đầu tư tốn nhiều thời gian, trừ dự án đường Vành đai 3, còn các dự án khác quá trình chuẩn bị mất cả năm. Đặc biệt, công tác giải phóng mặt bằng và một số trường hợp chậm do phải chờ các luật sửa đổi. Bên cạnh đó, còn có nguyên nhân chủ quan về công tác điều hành của UBND TP. Hồ Chí Minh trong việc đề xuất bổ sung vào trung hạn vốn, vào kế hoạch vốn hàng năm còn chậm và trách nhiệm, sự phối hợp của các sở, ngành trong giải quyết các thủ tục về chuẩn bị dự án và triển khai dự án còn tốn nhiều thời gian.

Ngoài các nguyên nhân chính trên, ông Phan Văn Mãi nhìn nhận, một nguyên nhân nữa là sự điều hành của chủ đầu tư đối với các nhà thầu giải quyết các vấn đề như vấn đề thiếu cát, thiếu nguyên liệu. “Việc này, TP. Hồ Chí Minh đã họp, giao các ban quản lý dự án làm việc với từng nhà thầu, lên kế hoạch, tiến độ, xác định vướng mắc tháo gỡ và đã có phân công các sở, ngành, phân công Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh phụ trách để tháo gỡ…"

Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh khẳng định, mặc dù đối diện với nhiều khó khăn, vướng mắc, song thành phố vẫn kiên trì giữ mục tiêu giải ngân 95%. Để đạt mục tiêu này, TP. Hồ Chí Minh tiếp tục phân nhóm, rà soát để giải quyết khó khăn liên quan đến giải phóng mặt bằng; triển khai đúng tiến độ các dự án chuyển tiếp; tiếp tục tháo gỡ vướng mắc về quy hoạch…

Cần quyết liệt hơn trong thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công

Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long ghi nhận những cố gắng, chia sẻ những khó khăn các địa phương đang gặp phải trong công tác giải ngân vốn đầu tư công.

Đồng thời nhìn nhận, hầu hết khó khăn, vướng mắc mang tính truyền thống, phổ quát; vướng mắc về quy định về thủ tục pháp luật chưa xử lý được. Cùng với đó là những khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, vấn đề liên quan điều chỉnh quy hoạch; một số tỉnh vướng Luật Khoáng sản; nguồn vật liệu xây dựng….

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long. Ảnh: Dũng Phương

Đến thời điểm này, các địa phương vùng Đông Nam Bộ giải ngân vốn đầu tư công rất thấp (thấp hơn bình quân chung cả nước). Do đó, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đề nghị các tỉnh, thành cần đánh giá kỹ hơn từng vấn đề, có giải pháp quyết liệt hơn để giải quyết những vấn đề thuộc thẩm quyền.

Đồng thời lưu ý các địa phương vùng Đông Nam Bộ cần phải quan tâm đến công tác phối hợp giữa các cơ quan; năng lực điều phối, trách nhiệm của cơ quan thực thi, đặc biệt là các ban quản lý dự án. Cùng với đó là vấn đề liên quan đến phân cấp, ủy quyền nhưng phải tạo điều kiện để cơ quan được phân cấp thực thi.

“Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục tổng hợp cụ thể các khó khăn, vướng mắc của địa phương. Từ đó phân loại, tham mưu Chính phủ giải quyết kịp thời, như chủ trương giải quyết một số dự án tồn đọng trên cơ sở không hợp thức hóa các sai phạm. Với các dự án này, địa phương cần chuẩn bị kỹ để báo cáo, có cơ sở tháo gỡ…” Phó Thủ tướng Lê Thành Long yêu cầu.