Một điểm mới trong Luật Kinh doanh bất động sản (BĐS) mới đã được Quốc hội thông qua (chính thức có hiệu lực từ ngày 1-1-2025) là bà con Việt kiều sẽ được đầu tư, kinh doanh BĐS như công dân trong nước.

Mở rộng quy định để tạo điều kiện thuận lợi cho Việt kiều mua nhà cũng như đầu tư nhà đất tại Việt Nam. Ảnh minh họa: Q.HUY

Mở rộng quyền cho Việt kiều mua nhà

Theo Luật Kinh doanh BĐS mới, người Việt Nam (VN) định cư ở nước ngoài là công dân VN (quốc tịch VN, gọi tắt là Việt kiều) có quyền và nghĩa vụ liên quan đến đất đai như công dân VN trong nước, nghĩa là được kinh doanh BĐS như công dân trong nước.

Như vậy, Việt kiều sẽ được đầu tư xây dựng nhà ở, công trình xây dựng để bán, cho thuê, cho thuê mua; đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật trong dự án BĐS để chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật.

Riêng đối với người gốc VN định cư ở nước ngoài mà không phải là công dân VN (không mang quốc tịch VN) thì chỉ được kinh doanh BĐS theo các hình thức như luật hiện hành.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP. HCM, cho biết với quy định mới trên, Việt kiều sẽ dễ dàng hơn trong việc sở hữu BĐS trong nước. Nếu trước đây, dù quy định cho phép Việt kiều được mua BĐS trong nước nhưng nhiều người phải nhờ người thân đứng tên. Cũng chính vì lo ngại thủ tục, quy định phức tạp, không được đứng tên sổ hồng nên nhiều Việt kiều ngần ngại, không mua BĐS trong nước.

“Sửa đổi lần này đã tạo sự bình đẳng giữa người dân trong nước và kiều bào trong việc đầu tư, kinh doanh BĐS. Khi họ được mua nhà, có quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất như công dân trong nước thì họ sẽ chuyển tiền về đầu tư, mua nhà ở VN. Như vậy, thị trường BĐS sẽ có thêm nhu cầu lớn từ bà con Việt kiều, thêm đầu ra cho nguồn cung nhà ở cao cấp đang vượt cầu” - luật sư Hậu chia sẻ.

Theo ông Peter Hồng, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nhân VN ở nước ngoài, luật hiện hành quy định cho phép Việt kiều mua nhà ở tại VN. Tuy nhiên, lượng bà con kiều bào sở hữu nhà lại không nhiều, vướng mắc ở quy định hạn chế sản phẩm BĐS. Vì theo quy định của Luật Đất đai 2013, Việt kiều thuộc diện được sở hữu nhà ở tại VN chỉ được nhận chuyển quyền sử dụng đất ở thông qua hình thức mua, thuê mua, nhận thừa kế, nhận cho tặng nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở hoặc nhận quyền sử dụng đất ở trong các dự án phát triển nhà ở.

Theo ông Peter Hồng, quy định này dẫn đến hạn chế quyền nhận chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế đất ở ngoài các dự án phát triển nhà ở, quyền xây dựng và sở hữu nhà ở trên đất ở ngoài các dự án phát triển nhà ở.

“Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đang được Quốc hội bàn thảo cũng đã sửa đổi quy định cho phép Việt kiều được sở hữu nhà ở tại VN không bị giới hạn chỉ được nhận quyền sử dụng đất ở chưa có công trình nhà ở trong các dự án phát triển nhà ở. Khi các luật Nhà ở, Kinh doanh BĐS và Đất đai thống nhất, đồng bộ sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho bà con Việt kiều sở hữu nhà ở tại VN” - ông Peter Hồng đánh giá.

Cơ hội phục hồi, phát triển thị trường BĐS

Ông Peter Hồng phân tích thêm: Hiện có khoảng 5,5 triệu người VN ở nước ngoài và hơn 1 triệu người là thế hệ F2, F3 mang quốc tịch nước ngoài có ông, bà, cha, mẹ là người VN. Trong đó, khoảng 600.000-700.000 người là doanh nhân, trí thức có trình độ cao (chiếm 10%-12% cộng đồng người VN ở nước ngoài). Nhiều người muốn trở về quê hương để đầu tư, kinh doanh hoặc sinh sống nên nhu cầu mua nhà ở tại VN là rất lớn.

Khi chính sách sửa đổi tạo điều kiện cho Việt kiều mua nhà dễ dàng, thậm chí được đầu tư xây dựng nhà ở, công trình xây dựng để bán, cho thuê, cho thuê mua thì nguồn vốn kiều hối lớn sẽ đổ vào BĐS. Đây là cơ hội để thị trường phục hồi. Năm 2023, lượng kiều hối về TP.HCM đạt khoảng 9 tỉ USD trong khi thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt 3,4 tỉ USD.

Theo ông Peter Hồng, nhu cầu Việt kiều về nước định cư, đầu tư mua BĐS hoặc mua để lại cho con cháu là có thật. Do đó, nếu các luật sau khi ban hành có hướng dẫn dưới luật cụ thể, rõ ràng thủ tục sẽ thu hút dòng vốn kiều hối đổ về VN ngày càng nhiều.

Đồng tình, luật sư Nguyễn Văn Hậu cũng cho rằng quy định cho phép Việt kiều mua nhà như người trong nước cần thống nhất giữa các luật. Sau khi Luật Đất đai được thông qua có hiệu lực thì cần có nghị định hướng dẫn cụ thể, rõ ràng, thống nhất.

Luật sư Hậu đánh giá quy định này không chỉ tạo thuận lợi cho Việt kiều mua nhà ở VN mà còn thu hút thêm dòng vốn đầu tư vào BĐS từ các nhà đầu tư Việt kiều.

Thiết nghĩ Luật Đất đai mới cần có những điều khoản rõ ràng, chặt chẽ, theo kịp sự phát triển của nền kinh tế VN và thế giới để tạo điều kiện cho người nước ngoài và Việt kiều có nhiều cơ hội sở hữu nhà ở tại VN.