Đồi chè Shan tuyết của HTX Hồng Hà

Cây chè Shan tuyết là một trong những đặc sản của tỉnh Bắc Kạn, phân bố chủ yếu tại xã Bằng Phúc (huyện Chợ Đồn). Được trồng trên những triền đồi ở độ cao 1.200m so với mực nước biển, khí hậu ôn hòa, quanh năm mát mẻ đã tạo nên hương vị, chất lượng đặc trưng riêng của chè Shan tuyết Bằng Phúc. Không giống với những loại chè khác, búp chè Shan tuyết to, có phủ lớp lông tơ trắng trông như những bông hoa tuyết. Khi sao khô, búp chè có màu trắng bạc, pha nước sóng sánh vàng, đậm đà vị thơm đọng nơi đầu lưỡi. Chè Shan tuyết chất lượng tốt, có hương vị đặc biệt nên được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.

Trước đây, vùng nguyên liệu chè Shan tuyết tại xã Bằng Phúc chủ yếu trồng phân tán, chưa được đầu tư, bón phân, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, năng suất thấp (chỉ khoảng 1,15 tấn/ha). Vì vậy, đầu năm 2016, UBND huyện Chợ Đồn đã phê duyệt đầu tư Dự án "Thực hiện trồng cải tạo, bổ sung, thâm canh diện tích cây chè Shan tuyết tại xã Bằng Phúc, huyện Chợ Đồn giai đoạn 2016 - 2020".

Tiếp sau đó, đến tháng 10/2016, UBND tỉnh Bắc Kạn đã phê duyệt đề cương Dự án "Ứng dụng khoa học - công nghệ tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chè Shan tuyết tại xã Bằng Phúc". Dự án đã thực hiện các nội dung: Xây dựng mô hình sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP; xây dựng mô hình sản xuất chè Shan tuyết theo hướng hữu cơ; hỗ trợ hợp tác xã (HTX) thiết bị, công nghệ nâng cao chất lượng sản phẩm chè Shan tuyết; xây dựng nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm chè Shan tuyết Bằng Phúc; đào tạo, tập huấn kỹ thuật, tổ chức hội nghị, hội thảo.

Sau 3 năm triển khai thực hiện, dự án đã xây dựng được mô hình sản xuất vùng nguyên liệu đạt tiêu chuẩn VietGAP 10ha và theo hướng hữu cơ 20ha; năng suất tăng từ 194,1% đến 243,8%, chất lượng nguyên liệu tốt. Hiệu quả sản xuất nguyên liệu tăng 270,8% đối với mô hình VietGAP và tăng 214,7% đối với mô hình hữu cơ, đã hỗ trợ thành lập và chọn HTX Hồng Hà để chuyển giao làm chủ 3 quy trình công nghệ sản xuất, chế biến và đóng gói sản phẩm chè Shan tuyết (gồm hồng trà, bạch trà và trà móc câu); trong đó, sản phẩm hồng trà và bạch trà là 2 sản phẩm mới của tỉnh Bắc Kạn có giá trị kinh tế cao. Hiện nay, xã Bằng Phúc có hơn 300ha chè Shan tuyết đang cho thu hoạch, sản lượng mỗi năm ước đạt khoảng 15 tấn chè khô.

Bên cạnh tạo ra sản phẩm tốt, Bắc Kạn còn đưa sản phẩm chè Shan tuyết quảng bá trong và ngoài tỉnh thông qua các chương trình xúc tiến thương mại của địa phương. Đồng thời, kết nối HTX Hồng Hà với Công ty TAWU, ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm, mở ra hướng sản xuất và tiêu thụ bền vững, tạo tiền đề phát triển vùng chè Shan tuyết Bằng Phúc.

Cùng với phát triển sản phẩm nông - lâm nghiệp chủ lực, Bắc Kạn đặt mục tiêu sẽ xây dựng các điểm trưng bày, giới thiệu và tiêu thụ sản phẩm Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tỉnh Bắc Kạn nhằm giới thiệu và quảng bá sản phẩm đặc sản, sản phẩm chủ lực, sản phẩm OCOP, trong đó có chè Shan tuyết Bằng Phúc. Đây không chỉ là điểm tiêu thụ sản phẩm cho người dân địa phương mà còn là nơi quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP cho du khách trên các tour du lịch Thái Nguyên - Bắc Kạn - Cao Bằng.