Doanh nghiệp đối diện áp lực chuyển đổi số, chuyển đổi xanh

Phát biểu tại Diễn đàn Doanh nhân nữ Việt Nam 2024 do Hội đồng Doanh nhân nữ Việt Nam (Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI) và Quỹ châu Á tổ chức ngày 7/11, các chuyên gia đã khẳng định rõ hơn về xu hướng “chuyển đổi kép” trong nền kinh tế Việt Nam và thế giới trong bối cảnh hiện nay. Đồng thời khẳng định, vai trò quan trọng của doanh nghiệp, trong đó có những doanh nghiệp nữ trong bối cảnh chuyển đổi xanh, chuyển đổi số.

Ông Nguyễn Quang Vinh - Phó Chủ tịch VCCI - phát biểu tại Diễn đàn Doanh nhân nữ Việt Nam 2024. Ảnh NH

Xu hướng chuyển đổi kép càng trở nên quan trọng hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang làm thay đổi toàn diện và sâu sắc quá trình phát triển và an ninh toàn cầu, tác động nghiêm trọng đến môi trường và các hệ sinh thái, đến đời sống và sản xuất của con người và cộng đồng doanh nghiệp. Để giảm tác động của biến đổi khí hậu, nhiều quốc gia trên thế giới đã đưa ra những yêu cầu khắt khe hơn với sản phẩm nhập khẩu, ví dụ như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của Liên minh châu Âu sẽ phải đáp ứng vào năm 2025, nếu không doanh nghiệp sẽ không xuất khẩu được hàng hoá sang các quốc gia châu Âu, điều này cũng tạo thêm những thách thức cho doanh nghiệp, bao gồm cả doanh nghiệp nữ trong chuyển đổi xanh, chuyển đổi số.

Như vậy, nhu cầu và áp lực đối với cộng đồng doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh, chuyển đổi số là rất lớn, tuy nhiên theo bà Bùi Thu Thuỷ - Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư): Thách thức đối với những doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ còn lớn hơn rất nhiều. Bởi các doanh nghiệp do nữ làm chủ mới đang ở giai đoạn đầu của sự phát triển, bị hạn chế về nguồn nhân lực cũng như năng lực ứng phó với những yếu tố khách quan.

Cũng nói về yêu cầu tất yếu cho chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và vai trò của phụ nữ trong thúc đẩy quá trình này, ông Michael R. DiGregorio - Trưởng đại diện Quỹ châu Á tại Việt Nam - cho rằng: “Nhiệt độ bề mặt toàn cầu đang tăng lên, chúng ta cần sự lãnh đạo của phụ nữ để ứng phó với những mối đe doạ đang đến gần đối với con cháu chúng ta. Làm sao để họ có thể phát triển trong một thế giới ngày càng nóng lên?. Một số giải pháp có thể nằm trong quá trình chuyển đổi số. Chúng ta cần những phụ nữ sáng tạo để tìm ra những phương pháp đó”.

Còn theo ông Nguyễn Quang Vinh - Phó Chủ tịch VCCI, kỷ nguyên chuyển đổi kép là giai đoạn đầy thách thức nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp. Phụ nữ với bản lĩnh kiên cường và sức sáng tạo mạnh mẽ để có thể trở thành những nhà lãnh đạo dẫn dắt hành trình chuyển đổi kép và làm chủ kỷ nguyên này.

Xu hướng "chuyển đổi kép" càng trở nên quan trọng hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn ra trên toàn cầu. Ảnh NH

Gỡ khó cho doanh nghiệp nữ trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh

Vai trò của chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong bối cảnh hiện nay là rất lớn, tuy nhiên, theo bà Pauline Tamesis - Điều phối viên thường trú của Liên Hợp Quốc tại Việt Nam, đối với các doanh nghiệp do nữ làm chủ, tiến trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh lại vô cùng thách thức.

Bởi Việt Nam tuy đã đạt được tiến bộ đáng kể trong trao quyền cho phụ nữ, nhưng các nữ doanh nhân vẫn đối mặt với thách thức của quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh mang lại như: Tiếp cận tài chính khó khăn, tiếp cận số và tài chính xanh vẫn là rào cản. Bên cạnh đó, kiến thức số đã mở ra, nhưng an ninh mạng vẫn là rào cản để doanh nghiệp tiếp cận công nghệ.

“Ngoài ra, các kỳ vọng về giới cũng có thể hạn chế cơ hội của phụ nữ trong kinh doanh và tiến trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh” - bà Pauline Tamesis thông tin.

Đồng tình với quan điểm trên, bà Bùi Thu Thuỷ chỉ ra 3 “rào cản” đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp do nữ làm chủ trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, bao gồm: Nguồn lực tài chính; nhân lực thực hiện và các giải pháp để thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Theo đó, về nguồn vốn, bà Bùi Thu Thuỷ cho rằng, hiện doanh nghiệp Việt Nam chỉ có khoảng 3 - 5% là doanh nghiệp có quy mô lớn, có nguồn lực sẵn sàng để chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Còn lại 95 - 97% là doanh nghiệp nhỏ và vừa với quy mô vốn bình quân từ 10 - 20 tỷ đồng, do đó nguồn vốn cho vấn đề chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là vô cùng khó khăn.

Để giải quyết vấn đề vốn cho doanh nghiệp trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, bà Bùi Thu Thuỷ cho rằng, cần có sự vào cuộc của cơ quan chức năng và phía ngân hàng. Theo đó, nhà nước cần đưa ra cơ chế, chính sách rõ ràng như thế nào là tiêu chí xanh, dự án xanh để tạo điều kiện cho ngân hàng giải ngân. Vì trên thực tế thời gian qua, nhiều ngân hàng chia sẻ chưa có tiêu chí về dự án xanh.

Liên quan đến vấn đề nhân sự, bà Bùi Thu Thuỷ cho rằng, có nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đi lên từ hộ gia đình, nên khó để chuyển đổi số vì thiếu đội ngũ nhân lực am hiểu về công nghệ. Chưa kể, việc áp dụng công nghệ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh cũng cần phù hợp, có như vậy mới thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi kép hiệu quả.

Đặc biệt, để hỗ trợ doanh nghiệp trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, với vai trò cơ quan nhà nước về hỗ trợ doanh nghiệp, những năm qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chung và hỗ trợ doanh nghiệp trong chuyển đổi kép, nhằm nâng cao năng lực đáp ứng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã phối hợp với nhiều nhà tài trợ để triển khai nhiều sáng kiến, xây dựng tài liệu hỗ trợ doanh nghiệp nhận diện tính sẵn sàng cho hoạt động chuyển đổi số, chuyển đổi xanh…

Về phía ngân hàng, ông Phạm Đức Hậu - Phó Giám đốc Ban Khách hàng doanh nghiệp - Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) - cho rằng: BIDV cam kết sẽ tiếp tục phối hợp, dành nguồn lực thích đáng để hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp do nữ làm chủ sâu rộng, thực chất hơn.