Nghị định 18/2021/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 134/2016/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thuế xuất khẩu, nhập khẩu) quy định, sản phẩm xuất khẩu (XK) tại chỗ không được miễn thuế XK. Người XK tại chỗ đăng ký tờ khai hải quan xuất khẩu và kê khai nộp thuế XK theo mức thuế suất và trị giá của sản phẩm XK tại chỗ theo quy định tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan XK.

Sản phẩm nhập khẩu tại chỗ đăng ký tờ khai hải quan theo loại hình nhập gia công được miễn thuế nhập khẩu nếu người nhập khẩu tại chỗ đáp ứng quy định tại điểm a, b khoản 2 điều 10 Nghị định 18. Sản phẩm nhập khẩu tại chỗ đăng ký tờ khai hải quan theo loại hình khác thì người nhập khẩu tại chỗ kê khai, nộp thuế theo mức thuế suất và trị giá tính thuế của sản phẩm nhập khẩu tại thời điểm đăng ký tờ khai.

Vitas kiến nghị gỡ vướng trong thực hiện chính sách thuế xuất nhập khẩu và thủ tục hải quan cho doanh nghiệp dệt may

Doanh nghiệp (DN) dệt may đã gặp nhiều bất cập khi thực hiện quy định này. Cụ thể, DN nội địa xuất khẩu tại chỗ sản phẩm cho DN sản xuất XK phải nộp thuế xuất khẩu cho sản phẩm xuất ra. Đồng thời, DN nhập khẩu sản phẩm tại chỗ cũng phải nộp thuế nhập khẩu cho sản phẩm nhập tại chỗ. Như vậy, một đối tượng hàng hóa cả 2 DN đều phải nộp thuế. Hơn nữa, DN cũng rất khó khăn bởi phải huy động 1 số tiền lớn để đóng thuế và mất rất nhiều thời gian để hoàn thành các thủ tục nộp và hoàn thuế sau đó. Tăng thủ tục hành chính cho cả DN lẫn cơ quan quản lý để theo dõi, chuẩn bị hồ sơ quyết toán thuế, hoàn thuế.

Thông báo cơ sở gia công, gia công lại quy định theo Nghị định 18 cũng khiến DN gặp nhiều trở ngại khi thực hiện. Trong đó, hệ thống hải quan chưa hỗ trợ khai báo tự động theo mẫu 23, mẫu 24, DN phải khai báo theo Mẫu số 18a/TB-HĐGCL/GSQL bằng cách thủ công. DN phải mang bản giấy công văn thông báo việc gia công lại cho từng lần đến cơ quan hải quan, sau đó chờ lấy số, ngày công văn đến mới được tiến hành giao hàng đi gia công làm ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất, gia công của DN.

Với những bất cập trên, Vitas kiến nghị: Sửa đổi quy định cho phép miễn thuế nhập khẩu với hàng nhập tại chỗ để sản xuất hàng xuất khẩu, tạo sự bình đẳng giữa hình thức gia công XK và sản xuất XK, khuyến khích các DN chuyển sang phương thức xuất khẩu mua đứt bán đoạn (FOB) thay vì khuyến khích gia công.

DN chỉ cần thông báo một lần duy nhất về đối tác gia công lại bao gồm nội dung sau: Mã số thuế, tên, cơ sở sản xuất của đơn vị gia công, ngày bắt đầu gia công, ngày bắt đầu giao nguyên phụ liệu đi gia công, công đoạn gia công, số lượng thành phẩm dự kiến giao gia công.

Vitas cũng kiến nghị, cơ quan hải quan cần phát triển hệ thống đáp ứng các yêu cầu của thông tư đảm bảo việc thông báo qua hệ thống tiếp nhận tự động.

Dệt may là một trong những ngành sớm hồi phục xuất khẩu trong khi dịch Covid-19 vẫn đang hoành hành. 4 tháng đầu năm 2021, tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành dệt may đạt 11,747 tỷ USD, trong đó hàng may mặc chiếm tỷ trọng lớn nhất với 8,766 tỷ USD, tiếp đến là xơ sợi 1,638 tỷ USD, vải đạt 740 triệu USD. Mỹ, châu Âu, Nhật Bản vẫn là thị trường tiêu thụ chính. Hiện nhiều doanh nghiệp dệt may đã có đơn hàng đến hết quý III/2021, thậm chí hết năm. Ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam - dự báo, kim ngạch xuất khẩu dệt may năm 2021 khả quan và có thể hoàn thành kế hoạch 39 tỷ USD đã đề ra.

Kim ngạch xuất khẩu tăng sau 1 năm liên tục chạm đáy cho thấy doanh nghiệp dệt may trong nước đã rất nỗ lực thích ứng với điều kiện kinh doanh mới, tìm được lối đi tích hợp trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng dệt may thế giới sụt giảm. Sự hồi phục của ngành dệt may cũng mới đang ở bước đầu và rất mong manh, do vậy rất cần sự trợ sức của hệ thống chính sách. Đặc biệt là sự thuận lợi hóa trong những chính sách liên quan đến xuất nhập khẩu và thủ tục hải quan.