Khách hàng mong sớm có giá bán điện mới

Tốc độ phát triển điện mặt trời áp mái tại khu vực miền Nam ngày càng tăng, tuy nhiên không ít khách hàng còn băn khoăn về khung giá điện bán cho ngành điện theo quy định mới, việc này ảnh hưởng đến đầu tư và sự phát triển của lĩnh lực năng lượng sạch. Tại TP. Cần Thơ, từ đầu năm đến nay đã có hàng trăm doanh nghiệp, hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời áp mái và có chung nỗi băn khoăn về khung giá bán điện dư cho ngành điện ở mức tính như thế nào.

Điện mặt trời áp mái tại Viện dưỡng lão tỉnh Tây Ninh. Ảnh Thế Vĩnh

Ông Nguyễn Văn Toàn, đại diện Công ty TNHH Kỹ thuật DTE cho biết, với những lợi ích từ việc lắp đặt điện mặt trời áp mái nên rất muốn đầu tư, nhưng việc lắp đặt từ 3-5 kWp thì gần như chỉ phục vụ đủ cho nhu cầu hộ gia đình, còn nếu muốn kinh doanh thì việc lắp đặt phải là quy mô lớn. Tuy nhiên, để đầu tư lớn tôi còn băn khoăn về chính sách mua bán điện giữa khách hàng và công ty điện lực có ổn định lâu dài, bởi theo tính toán, mất khoảng 5 năm mới hoàn vốn thiết bị.

Ông Nguyễn Văn Toàn phân tích, theo quy định tại Thông tư 05/2019/TT-BCT ngày 11/3/2019 của Bộ Công Thương, những dự án điện mặt trời ký hợp đồng mua, bán điện trước 30/6/2019, lượng điện dư không sử dụng hết sẽ được phát lên lưới điện quốc gia và ngành điện mua lại với giá 9,35 cent/kWh (tương đương 2.134 đồng/kWh theo tỷ giá cuối năm 2018). Hợp đồng mua bán điện có thời hạn 20 năm. Còn các dự án ký hợp đồng mua, bán điện sau ngày 30/6/2019, Bộ Công Thương đang dự thảo cơ chế giá điện mới.

Ông Dương Quốc Phong, ngụ tại phường Long Tuyền, quận Bình Thuỷ, TP. Cần Thơ thông tin, sau khi được tư vấn lắp đặt điện mặt trời áp mái tôi thấy hợp lý và dự tính sẽ lắp đặt 3 kWp, sản lượng điện tạo ra dự kiến khoảng từ 400-450kWh. Theo ông Phong, nếu tính theo giá điện cũ, trừ số điện năng tiêu thụ của gia đình, hàng tháng sẽ dư khoảng 700.000 đồng. Tuy nhiên, đến nay Chính phủ vẫn chưa ban hành giá điện mặt trời mới, do vậy không biết có nên đầu tư để lắp đặt thiết bị vào thời điểm này.

Điện mặt trời áp mái khách sạn Ninh Kiều, TP. Cần Thơ. Ảnh Đình Hoàng

Ông Lê Quốc Nam, Khu dân cư 586, phường Phú Thứ, quận Cái Răng, TP. Cần Thơ cho biết, gia đình ông đã đầu tư gần 120 triệu đồng lắp đặt thiết bị điện mặt trời áp mái với dung lượng 5,5kWp. Sau 2 tháng hoàn thiện và phát bán điện cho ngành điện, nhưng do lắp đặt sau ngày 30/6/2019, tức chưa có giá điện mới, nên số điện đang được Công ty Điện lực TP. Cần Thơ ghi nhận để chờ khi có giá điện mới sẽ thanh toán sau. Vì vậy gia đình tôi đang băn khoăn vì chưa biết giá điện mới sẽ được tính ở khung giá nào. “Hy vọng giá điện mặt trời áp mái mới sẽ tính bằng hoặc hơn giá cũ để người dân yên tâm và tiếp tục ủng hộ chủ trương phát triển điện năng lượng mặt trời”, ông Nam mong muốn.

Cùng quan điểm với nhiều khách hàng đã đầu tư lắp đặt điện mặt trời áp mái, ông Nguyễn Hoàng Hải, ngụ tại địa chỉ số 27, đường Nguyễn Đệ, quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ cho rằng, mặc dù đến nay tôi chưa được thanh toán tiền điện dư bán cho điện lực nhưng hy vọng Bộ Công Thương sẽ xây dựng phương án giá điện mặt trời áp mái khách hàng thu từ ngành điện hợp lý để khách hàng không thiệt thòi.

Ông Lâm Thành Phú, ngụ phường 3, TP. Bạc Liệu cho biết, gia đình vừa lắp đặt điện mặt trời áp mái 5 kWp và thực tế đã mang lại hiệu qủa cao vì đỡ tốn tiền điện lại có thêm tiền nhờ bán điện dư cho lưới điện. Tuy nhiên, giá điện mặt trời sắp tới mà khách hàng nhận được từ ngành điện là bao nhiêu cần sớm thông báo, đây cũng là cơ sở nhằm quảng bá để người dân tham gia nhiều hơn.

Ông Nguyễn Hữu Anh - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc HTX công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu - cho hay, điện mặt trời trong sản xuất công nghiệp không chỉ góp phần bảo vệ môi trường và nó cũng giảm được giá thành trong ao nuôi tôm 1%, vì thế khung giá điện sắp tới nên tính bằng giá trước ngày 30/6 hoặc là nhỉnh hơn để hỗ trợ và thu hút thêm nhiều khách hàng đầu tư vào năng lượng sạch. Hiện nay theo tôi được biết, để lắp 100 kWp vốn đầu tư hơn 2 tỷ đồng nhưng HTX không có đủ nguồn vốn để thực hiện vì thế chúng tôi đang đề nghị UBND tỉnh Bạc Liêu có những chính sách cho vay ưu đãi để đầu tư điện mặt trời phát triển sản xuất.

Đại diện Điện lực Cần Thơ và khách hàng kiểm tra thông số hệ thống điện mặt trời tại hộ Phan Bình Minh (số 12, đường Vành đai sân bay, P. Trà An, Q. Bình Thuỷ, TP. Cần Thơ ). Ảnh: Nam Hương

Điện mặt trời mái tiếp tục được đầu tư

Ông Nguyễn Văn Lý - Phó Tổng giám đốc Công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) - cho biết, tính đến ngày 30/8/2019, tại 21 tỉnh thành miền Nam, tổng công suất năng lượng mặt trời áp mái khách hàng đã lắp đặt là 121.272 kWp, đạt 127% so với kế hoạch Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) giao (95.000 kWp). Hiện đã có 5.982 khách hàng đã lắp đặt công tơ 2 chiều bán điện dư từ hệ thống điện mặt trời áp mái phát vào hệ thống điện chung. Sản lượng điện phát lên lưới đạt 14.557.084 kWh. Tính đến ngày 30/8/2019, EVNSPC đã thanh toán tiền điện mặt trời cho 2.948 khách hàng, với sản lượng thanh toán là 7.620.128 kWh, số tiền 17,15 tỷ đồng. Theo ông Lý, tại khu vực miền Nam, lượng khách hàng đăng ký lắp đặt điện mặt trời áp mái tiếp tục tăng, trong đó không chỉ có những khách hàng lắp đặt mới mà nhiều công trình còn nâng cấp thêm công năng.

Bộ Công Thương cũng sắp trình Chính phủ với đề nghị giữ giá điện mặt trời áp mái 9,35 cent/kWh như hiện tại đến hết năm 2021. Lý do đề xuất áp dụng một giá 9,35 cent cho các dự án điện mặt trời mái nhà trong 3 năm tới, Bộ Công Thương cho rằng, các dự án đầu tư hình thức này mất ít thời gian thi công, không cần phát triển hệ thống truyền tải, tiết kiệm đất. Sau khi Bộ Công Thương bãi bỏ quy định bù trừ sản lượng, áp dụng cơ chế 2 chiều, nhà đầu tư có quyền đầu tư điện từ lưới điện và bán lại toàn bộ lượng sản xuất được cho EVN, điện mặt trời áp mái tăng trưởng ngoạn mục. Ông Võ Quang Lâm - Phó Tổng giám đốc EVN khẳng định, ngành điện ủng hộ duy trì giá thu mua điện mặt trời áp mái ở mức 9,35 cent/kWh đến năm 2021 với kỳ vọng cơ chế này sẽ giúp "bùng nổ" điện mặt trời áp mái.

Ngoài khung giá bán điện mặt trời áp mái mới, nhiều khách hàng đã và sắp đầu tư quan tâm đến chất lượng thiết bị, giá cả thiết bị và độ chuẩn thiết bị trước khi đầu tư lắp đặt thiết bị. Ông Nguyễn Việt Hùng, ngụ tại huyện Hóc Môn, TP. Hồ Chí Minh cho biết, gia đình ông dự định đầu tư 10 kWp nhưng ba tháng nay vẫn chưa tìm được thiết bị, nhà cung cấp vừa ý. Ông Hùng chia sẻ, tham khảo hàng chục nhà cung cấp thiết bị, giá cả mỗi nơi mỗi khác, bình quân cả gói 10 kWp khoảng 200 triệu đồng. Tuy nhiên khi tham gia nhóm câu lạc bộ điện mặt trời trên mạng, giá cả gói 10 kWp chỉ bằng một nửa so với các nhà cung cấp thiết bị đưa ra. “Người tiêu dùng hiện nay rất băn khoăn và ít hiểu biết về chất lượng thiết bị, quy chuẩn ra sao thì đạt chất lượng, độ bền thiết bị khi gắn vào công trình. Vì thế Nhà nước sớm ban hành quy chuẩn này để khách hàng dễ dàng chọn mua, thực hiện lắp đặt cho hiệu quả lâu dài”, ông Hùng đề xuất.