Tâm lý trông chờ, ỷ lại vẫn xem là một lực cản vô hình khiến cho công tác giảm nghèo không đạt hiệu quả như mong muốn. Chính vì vậy, những lá đơn xin thoát nghèo của nhiều hộ đồng bào ở Môn Sơn – được xem là những lá đơn đặc biệt. Bởi lẽ, nó là minh chứng cho thấy những hộ nghèo ở đây đã có quyết tâm thoát nghèo, rũ bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước.

Bà La Thị Tín - người đầu tiên ở bản Xiềng viết đơn xin thoát nghèo

Chia sẻ về lý do xin thoát nghèo, chị Hà Thị Nhàn (người thứ 2 viết đơn xin thoát nghèo ở bản Xiềng) cho hay, do điều kiện sức khỏe của vợ chồng chị không được tốt nên cuộc sống gia đình gặp nhiều khó khăn, suốt 8 năm qua, gia đình chị luôn nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước. Đặc biệt, năm 2018, nhờ được hỗ trợ xây dựng nhà tình thương, gia đình không còn phải sống trong căn nhà cũ rách nát. Có chỗ ở vững chắc, 2 vợ chồng tăng cường chăn nuôi lợn, gà và trồng rau màu… từ đó cuộc sống dần dần đỡ vất vả. “Ban đầu tôi bàn chuyện xin thoát nghèo, chồng tôi còn đắn đo, vì là hộ nghèo thì được hưởng nhiều chế độ, chính sách dành cho hộ nghèo. Sau khi tôi thuyết phục, chồng tôi đã hiểu ra, hai vợ chồng đi đến thống nhất viết đơn xin thoát nghèo, nhường lại sự hỗ trợ cho những gia đình khó khăn hơn” - chị Nhàn nhớ lại.

Với ông Vi Văn Thuyền quyết định xin ra khỏi diện hộ nghèo cũng đã được ông ấp ủ ngay khi cuộc sống không còn khó khăn như trước, nhưng phải đến khi bà Lài, chị Nhàn làm đơn, ông Thuyền mới quyết tâm: “Thực ra, mỗi lúc nhận trợ cấp tôi đều cảm thấy xấu hổ, nên giờ kinh tế từng bước ổn định rồi, tôi quyết xin ra khỏi diện hộ nghèo để tiếp tục phấn đấu vươn lên”.

Một góc xã Môn Sơn - nơi có rất nhiều người dân viết đơn tình nguyện xin thoát nghèo

Không chỉ đến khi bà Tín, chị Nhàn và ông Thuyền và 16 hộ khác ở bản Riềng làm đơn thì câu chuyện mạnh dạn thoát nghèo mới được lan tỏa; mà trước đó 5 năm, bà La Thị Nguyệt ở bản Cửa Rào đã là người đầu tiên làm đơn xin ra khỏi diện hộ nghèo. Từ đó đến nay, ở các bản của Môn Sơn, hàng năm đều có hộ viết đơn. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo của xã đã giảm xuống đáng kể. Gần với Môn Sơn, đồng bào Thái ở xã Thạch Ngàn - một trong những xã khó khăn nhất ở Con Cuông - cũng là những người rất có ý thức thoát nghèo. Tiêu biểu như gia đình anh Vi Đình Tiến và anh Lê Cúc (bản Khe Đóng). Cả anh Tiến và anh Cúc đều mới lập gia đình và tách hộ, con còn nhỏ nên cuộc sống khá chật vật, khó khăn. Vậy nhưng, sau vài năm nhận ưu đãi hộ nghèo, hai anh đều cho rằng: Mình còn trẻ, khỏe, nếu tiếp tục nhận hộ nghèo thì xấu hổ lắm, phải xin thoát nghèo để cố gắng làm ăn; nhường sự ưu đãi của Nhà nước cho những hộ có người già cả, neo đơn và đau yếu. “Cái lý” của anh Tiến, anh Vy rất đơn giản nhưng lại đáng trân trọng, bởi nó cho thấy ý thức vươn lên cũng như tinh thần chia sẻ cùng xóm giềng, xây dựng cộng đồng của những người DTTS trẻ ở Thạch Ngàn.

Được biết, cùng với Môn Sơn và Thạch Ngàn, các xã Lục Dạ, Bồng Khê và Mậu Đức của Con Cuông mấy năm gần đây cũng có nhiều hộ làm đơn xin ra khỏi diện hộ nghèo. Tính từ năm 2016 đến nay, toàn huyện Con Cuông đã có 383 hộ xin ra khỏi diện hộ nghèo (riêng năm 2018 có 61 hộ tự nguyện); góp phần giảm từ 4 - 5% tỷ lệ hộ nghèo hàng năm ở địa phương, tạo tiền đề cho sự phát triển ổn định và bền vững.