Trong 9 tháng đầu năm 2024, tình hình vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh hàng giả, hàng nhập lậu và vi phạm an toàn thực phẩm trên cả nước tiếp tục diễn biến phức tạp. Lực lượng Quản lý thị trường cả nước đã tích cực kiểm tra và xử lý với tổng cộng 54.667 vụ được kiểm tra, trong đó phát hiện và xử lý 38.102 vụ vi phạm. Những con số này cho thấy sự quyết liệt trong việc kiểm soát và ngăn chặn các hành vi vi phạm, đảm bảo sự ổn định cho thị trường trong nước.

Theo báo cáo, lực lượng Quản lý thị trường cả nước đã xử lý tổng số tiền lên đến 712 tỷ đồng, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2023. Trong số này, số tiền phạt vi phạm hành chính là 368 tỷ đồng, tăng 10%. Trị giá hàng hóa bị tịch thu là gần 168 tỷ đồng, tăng 11%, trong khi trị giá hàng hóa buộc tiêu hủy đạt trên 176 tỷ đồng, ghi nhận mức tăng mạnh đến 87%. Tổng số tiền đã thu nộp ngân sách nhà nước từ các vụ xử lý đạt 438 tỷ đồng, tăng 13% so với năm trước.

Lực lượng QLTT kiểm tra cơ sở vi phạm. (Ảnh: haiquanonline.vn)

Điển hình tại Hà Nội, theo báo cáo của Ban Chỉ đạo 389 thành phố, trong tháng 9/2024, tình trạng buôn lậu, hàng giả và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trên địa bàn thành phố vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt là ở các mặt hàng thiết yếu như thuốc lá, bánh kẹo, quần áo, mỹ phẩm và thực phẩm.

Dưới sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo 389 thành phố Hà Nội, các lực lượng chức năng đã thực hiện kiểm tra 1.706 vụ, xử lý 1.432 vụ vi phạm. Trong số này, 1.424 vụ bị xử lý hành chính và 08 vụ được khởi tố với 9 bị can. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước từ các vụ xử lý đạt hơn 119 tỷ đồng. Đây là kết quả tích cực, cho thấy hiệu quả trong công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả của Ban Chỉ đạo 389 thành phố.

Những hành vi vi phạm chủ yếu bao gồm kinh doanh hàng hóa nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng giả, và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đặc biệt, vào các dịp lễ, tết và kỳ nghỉ dài ngày, tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng do nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng cao. Những nhóm hàng vi phạm thường liên quan đến các mặt hàng có nhu cầu tiêu dùng lớn như thời trang, mỹ phẩm, thiết bị điện và thực phẩm.

Một điểm nổi bật trong báo cáo là vào dịp Tết Trung thu 2024, một số đối tượng đã đưa nhiều hàng hóa nhập lậu, không rõ nguồn gốc như thực phẩm, rượu, bia, bánh kẹo và đồ chơi trẻ em ra thị trường tiêu thụ. Đặc biệt, bánh trung thu nhập lậu được phát hiện với số lượng lớn, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng, gây lo ngại về an toàn thực phẩm trong cộng đồng.

Bên cạnh đó, ảnh hưởng của cơn bão số 3 (Yagi) đã gây khó khăn cho việc cung cấp lương thực, thực phẩm và các nhu yếu phẩm thiết yếu tại một số tỉnh, thành, làm tăng giá cả nhiều mặt hàng. Điều này dẫn đến tình trạng đầu cơ và buôn lậu, khiến tình hình kiểm soát thị trường trở nên phức tạp hơn.

Trong lĩnh vực thương mại điện tử, hoạt động vi phạm cũng gia tăng đáng kể. Nhiều thương nhân tổ chức kho hàng gần cửa khẩu và thiết lập các điểm livestream để bán hàng online, chốt đơn và giao hàng thông qua các dịch vụ chuyển phát. Họ thường sử dụng những người nổi tiếng, có nhiều lượt theo dõi trên mạng xã hội để quảng bá và bán hàng, tạo ra luồng tiêu thụ lớn. Do tốc độ lưu chuyển hàng hóa nhanh, số lượng và chủng loại hàng hóa tại các kho thường xuyên thay đổi, gây khó khăn cho việc kiểm soát và xử lý vi phạm.

Những kho hàng trung chuyển và các điểm livestream bán hàng thường được bố trí tại nhiều địa điểm khác nhau, khiến việc theo dõi và xử lý vi phạm trở nên phức tạp. Các tài khoản bán hàng trung gian, cùng với các địa điểm tiếp nhận đơn và giao hàng, hoạt động một cách phân tán, tạo ra một mạng lưới khó kiểm soát.

Trong bối cảnh này, lực lượng Quản lý thị trường TP Hà Nội nói riêng và lực lượng Quản lý thị trường cả nước nói chung đã đẩy mạnh giám sát và kiểm tra các hoạt động vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tử, phát hiện nhiều vụ việc trên phạm vi toàn quốc. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và việc ứng dụng các biện pháp nghiệp vụ đã giúp ngăn chặn, xử lý nhiều hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, góp phần giữ vững trật tự và bảo đảm an toàn thị trường trong nước.

Tuy nhiên, với tình hình vi phạm còn nhiều diễn biến phức tạp, các cơ quan chức năng cần tiếp tục tăng cường các biện pháp kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm minh, nhất là trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng tăng cao vào các dịp lễ, tết sắp tới.