CôngThương - Dẫn chúng tôi ra thăm “nhà máy thủy điện xanh” của mình tại thôn 14, xã Đắk Wer (huyện Đắk R’Lấp, Đắk Nông) ông Quýnh cho biết: “Công trình thủy điện có công suất 1.500kW còn khá thô sơ với một trục tuốc-bin được đặt kiên cố bên một dòng thác. Giữa dòng thác, tôi cho dựng một bờ bê-tông có chiều cao khoảng 60 cen-ti-mét để làm nước dâng lên, một phần nước được cho chạy thẳng vào tuốc-bin phát điện, phần nước thừa sẽ thoát qua bờ bê-tông và chảy theo dòng tự nhiên. Nhìn đơn giản thế này nhưng tôi phải bỏ ra gần 2 tỷ bạc đấy”. Tuốc-bin sử dụng là một bộ máy được chế tạo đặc biệt để tiêu tốn ít nước khi phát điện và có thể tạo ra khí nén dự phòng. Hệ thống tuốc-bin giống hình một chiếc bát gồm các bộ phận: Cánh quạt, lồng chứa nước... Cánh quạt nằm trong lồng chứa nước được thiết kế đặc biệt có khả năng xoay với tốc độ cực lớn khi có áp lực nước đè lên, tuốc-bin cũng được thiết kế để nhận nguồn nước đổ xuống cánh quạt theo phương thẳng đứng mà không cần phải có đường ống dẫn nước từ trên cao xuống như các tuốc-bin thủy điện thông thường. Ngoài ra, hệ thống tuốc-bin cũng có khả năng tạo ra khí nén để đổ vào các bình chứa, lượng khí dự trữ này sẽ được dùng để làm xoay cánh quạt trong tuốc-bin tạo ra dòng điện vào mùa khô. Nguyên tắc hoạt động của máy là nước được dẫn vào tuốc-bin và tạo áp lực đẩy cánh quạt xoay với tốc độ cực lớn tạo ra điện, khi không có nước thì hệ thống tuốc-bin được đóng kín hoàn toàn và xả khí nén vào làm xoay cánh quạt, từ đây điện sẽ được tạo ra.

Tiến sĩ Hoàng Mạnh Lâm - Giám đốc Sở Khoa học - Công nghệ tỉnh Đắk Nông nhận định: “Tôi khá bất ngờ bởi ông Quýnh chỉ là một nông dân bình thường. Công trình của ông Quýnh không hẳn là quá mới, nhưng về ý tưởng và áp dụng thực tế thì rất tiềm năng, có thể sản xuất điện với công suất lớn mà ít ảnh hưởng đến môi trường. Chúng tôi cũng đã đề nghị ông Quýnh kết hợp với doanh nghiệp để sản xuất tuốc-bin “xanh” này thành sản phẩm để bán ra thị trường”.

Bá Dũng