Kinh tế - xã hội chuyển biến với 8 kết quả nổi bật

Ngày 4/5, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4/2024, thảo luận nhiều nội dung quan trọng.

Phiên họp thống nhất đánh giá tình hình kinh tế-xã hội tháng 4 tiếp tục chuyển biến tích cực, nhìn chung tốt hơn tháng 3 và 3 tháng đầu năm; tính chung 4 tháng đầu năm 2024 đạt được kết quả tốt hơn cùng kỳ năm 2023 trên hầu hết các lĩnh vực, với 8 kết quả nổi bật.

Thứ nhất, kinh tế tiếp tục duy trì đà phát triển tích vực ở cả 3 khu vực nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ. Sản xuất công nghiệp tháng 4 tăng 0,8% so tháng 3 và tăng 6,3% so cùng kỳ; tính chung 4 tháng tăng 6% (cùng kỳ giảm 2,5%); trong đó ngành chế biến chế tạo tăng 6,3%; một số địa phương có ngành chế biến, chế tạo tăng cao (Phú Thọ tăng 29,6%, Bắc Giang tăng 24,1%, Hà Nam tăng 15,5%, Bình Phước tăng 15,2%...).

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4/2024, thảo luận nhiều nội dung quan trọng - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Khu vực dịch vụ tiếp tục tăng khá cao; tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 4 tăng 2% so tháng 3 và tăng 9% so cùng kỳ; tính chung 4 tháng tăng 8,5%.

Nông nghiệp phát triển ổn định, trồng trọt, chăn nuôi, khai thác thủy sản đều đạt kết quả tích cực, xuất khẩu nông sản đạt gần 20 tỷ USD.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 4 đạt 50,3 điểm, trong đó lượng đơn hàng mới tăng mạnh.

Thứ hai, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4 tăng 0,07% so với tháng 3; bình quân 4 tháng tăng 3,93%. Lãi suất huy động và cho vay tiếp tục xu hướng giảm; tỷ giá được điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời.

Các cân đối lớn được bảo đảm; trong đó thu đủ chi, xuất đủ nhập, an ninh năng lượng, cung ứng điện được bảo đảm trong bối cảnh tháng 4 nóng nhất trong 50 năm qua, lương thực được bảo đảm (xuất khẩu gạo đạt trên 3,2 triệu tấn, kim ngạch đạt 2,08 tỷ USD, tăng lần lượt 11,7% và 36,5% so với cùng kỳ); cân đối cung cầu lao động được bảo đảm.

Thu ngân sách Nhà nước tăng mạnh, tình hình tài chính-ngân sách Nhà nước tiếp tục được cải thiện rõ nét. Tổng thu ngân sách 4 tháng ước đạt 733.400 tỷ đồng, bằng 43,1% dự toán năm, tăng 10,1% so với cùng kỳ. Nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài quốc gia và bội chi ngân sách Nhà nước được kiểm soát tốt, thấp hơn nhiều giới hạn quy định, tạo dư địa chính sách tài khoá.

Thứ ba, xuất khẩu tiếp tục xu hướng tích cực, xuất siêu tăng. Trong tháng 4, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 61,20 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ. Tính chung 4 tháng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 238,9 tỷ USD, tăng 15,2%, trong đó xuất khẩu tăng 15% (khu vực trong nước tăng 21%, cao hơn khu vực FDI tăng 12,9%); nhập khẩu tăng 15,4%; xuất siêu 8,4 tỷ USD.

Thứ tư, đầu tư phát triển tiếp tục đạt kết quả tích cực, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Giải ngân vốn đầu tư công 4 tháng đạt 17,46% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ (15,65%). Thu hút FDI đạt 9,27 tỷ USD, tăng 4,5% so với cùng kỳ; vốn FDI thực hiện đạt 6,28 tỷ USD, tăng 7,4% so với cùng kỳ (cao nhất trong những năm qua).

Thứ năm, phát triển doanh nghiệp tiếp tục xu hướng tích cực; trong 4 tháng có 51.600 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới (tăng 3,4% về số doanh nghiệp và 9,3% về vốn đăng ký với cùng kỳ); đồng thời có hơn 29.700 doanh nghiệp hoạt động trở lại, tăng 2,4%.

Thứ sáu, các lĩnh vực văn hóa, xã hội được chú trọng; an sinh xã hội được bảo đảm; đời sống nhân dân được cải thiện; trong tháng có 94,8% số hộ gia đình đánh giá có thu nhập ổn định hoặc cao hơn cùng kỳ (tăng 0,7% so với tháng 3). Tính chung 4 tháng, đã hỗ trợ cho người dân gần 18.500 tấn gạo.

Thứ bảy, cải cách hành chính được đẩy mạnh, nhất là cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục hành chính; phòng chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh, góp phần củng cố niềm tin trong nhân dân.

Thứ tám, chính trị-xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được giữ vững; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; đối ngoại, hội nhập quốc tế được đẩy mạnh; uy tín, vị thế đất nước được nâng lên.

Nhiều tổ chức, chuyên gia quốc tế tiếp tục đánh giá cao kết quả và triển vọng của kinh tế Việt Nam. ADB dự báo năm 2024 Việt Nam tăng trưởng 6%, HSBC dự báo 6,3%; ngân hàng Standard Chartered dự báo 6,7%; xếp hạng môi trường kinh doanh tăng 12 bậc. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu xếp hạng 46/132, tăng 2 bậc. Chỉ số hạnh phúc xếp thứ 54, tăng 11 bậc so với năm 2023…

15 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm

Cùng với các nhiệm vụ cụ thể giao các bộ ngành, địa phương, cơ quan, Thủ tướng yêu cầu cần phối hợp với các cơ quan liên quan chuẩn bị phục vụ thật tốt Hội nghị Trung ương, kỳ họp Quốc hội sắp tới và chỉ rõ 15 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu.

Thứ nhất, về chỉ đạo điều hành kinh tế vĩ mô, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm; lưu ý không điều hành "giật cục" và chính sách tài khoá phải tích cực hơn; sử dụng các công cụ linh hoạt, uyển chuyển, mềm mại, đẩy mạnh chuyển đổi số; tăng thu, tiết kiệm chi, áp dụng hóa đơn điện tử trong quản lý thu (phát huy kinh nghiệm thành công từ áp dụng cho hệ thống bán lẻ xăng dầu); sớm trình cấp có thẩm quyền trong tháng 5 về chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân.

Thủ tướng chỉ rõ 15 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phát triển lành mạnh, an toàn, hiệu quả các thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, vàng…; xử lý nghiêm các vi phạm. Tăng cường quản lý giá cả, thị trường, có lộ trình phù hợp điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý, các dịch vụ công; "không tăng giá đột ngột, không tăng giá nhiều mặt hàng trong cùng một thời điểm, không tăng giá vào thời điểm tăng lương"…

Thứ hai, tiếp tục làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới.

Về đầu tư, cải cách, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, chuyển đổi số, không gây phiền hà, sách nhiễu, tạo thuận lợi thu hút, giải ngân đầu tư xã hội, tăng cường các dự án hợp tác công tư, thu hút FDI có chọn lọc…

Về xuất khẩu, củng cố các thị trường truyền thống, mở rộng các thị trường mới (châu Phi, Trung Đông, thị trường thực phẩm Halal, Mỹ Latinh); có giải pháp kịp thời, hiệu quả hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn mới, tiêu chuẩn xanh…

Về tiêu dùng, tăng cường kết nối cung cầu, kích cầu tiêu dùng trong nước; tăng cường xúc tiến thương mại, đẩy mạnh khuyến mại, giảm giá, thực hiện cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam".

Đồng thời, thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới từ đẩy mạnh liên kết, phát triển vùng, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, các ngành, lĩnh vực mới như chíp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo…

Thứ ba, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, 3 chương trình mục tiêu quốc gia; coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của bộ, ngành, địa phương.

Tiếp tục triển khai hiệu quả hoạt động của 5 tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ; phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 tối thiểu đạt 95%; phân bổ sớm 33.000 tỷ đồng còn lại của kế hoạch đầu tư công 2024. Đề xuất tháo gỡ các điểm nghẽn, vướng mắc pháp lý cho các dự án, nhất là trong tách giải phóng mặt bằng thành dự án riêng; kiên quyết tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về mỏ vật liệu xây dựng, đảm bảo cung ứng đủ cho các dự án giao thông, các công trình trọng điểm.

Theo Thủ tướng, trước đây, các dự án đầu tư công hay kéo dài thì nay việc này đang từng bước khắc phục, nhiều dự án đúng hạn. Đặc biệt, nhiều dự án cao tốc có khả năng hoàn thành trước từ 3-6 tháng so với kế hoạch và dự kiến tới 30/6/2025 chúng ta có thể nối trục đường bộ cao tốc Thống Nhất từ Hà Nội tới TPHCM, tất nhiên còn một số đoạn tuyến phải mở rộng đúng tiêu chuẩn cao tốc, Thủ tướng cho biết.

Thứ tư, tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia. Khẩn trương hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 40 hướng dẫn Luật Đầu tư công; Đề án phát triển nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn giai đoạn 2024-2030. Quyết liệt cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; cương quyết xóa bỏ cơ chế xin cho; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Giải quyết vướng mắc pháp lý, tập trung triển khai thực hiện Đề án 06.

Thứ năm, tập trung phát triển mạnh các ngành, lĩnh vực chủ yếu (công nghiệp, nông nghiệp, du lịch, dịch vụ).

Về công nghiệp, đẩy mạnh cơ cấu lại sản xuất công nghiệp theo hướng hiện đại; tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy công nghiệp chế biến chế tạo, công nghiệp phụ trợ; đẩy nhanh tiến độ các dự án quy mô lớn, công nghệ cao, lan tỏa mạnh mẽ.

Thủ tướng đặc biệt lưu ý bảo đảm cung ứng đủ điện, xăng dầu trong mọi tình huống; triển khai hiệu quả Quy hoạch Điện VIII; đẩy nhanh tiến độ các dự án đang triển khai để sớm đưa vào khai thác.

Khẩn trương hoàn thiện, trình ban hành nghị định về mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện và khách hàng sử dụng điện lớn; chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời áp mái lắp đặt tại nhà dân, cơ quan công sở, khu công nghiệp tự sản, tự tiêu và chính sách phát triển điện khí, điện gió ngoài khơi, ven bờ. "Tinh thần chung là quy định khi ban hành phải đi vào cuộc sống, tạo động lực, tháo gỡ được điểm nghẽn, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên, chống lợi ích cục bộ, lợi ích nhóm", Thủ tướng nói.

Về nông nghiệp, đẩy mạnh sản xuất theo chuỗi, bền vững; tận dụng tốt cơ hội xuất khẩu nông sản; chú trọng công tác gỡ "thẻ vàng" (IUU); chủ động xây dựng kế hoạch điều tiết, bảo đảm đủ nước cho sản xuất nông nghiệp, sản xuất điện, sinh hoạt của người dân; tổ chức thực hiện hiệu quả phòng, chống cháy rừng với phương châm "4 tại chỗ".

Về dịch vụ, du lịch, phát triển mạnh các ngành dịch vụ có tiềm năng, lợi thế, ứng dụng công nghệ cao; tiết giảm chi phí vận tải, logistics; đẩy mạnh thu hút du lịch, phát triển bền vững ngành du lịch.

Cùng với đó, tiếp tục nỗ lực, cố gắng, xử lý dứt điểm các vấn đề tồn đọng, kéo dài như 2 dự án Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2.

Thứ sáu, chú trọng các lĩnh vực văn hoá, xã hội, môi trường, bảo đảm an sinh xã hội, đời sống nhân dân, dứt khoát không để người dân thiếu đói; tổ chức triển khai quyết liệt phong trào thi đua "Xóa nhà tạm, nhà dột nát", hoàn thành mục tiêu đề ra trong năm 2025; xóa các vùng lõm về điện và sóng.

Thủ tướng lưu ý các địa phương, nhất là các thành phố lớn, các trung tâm du lịch lớn, như Phú Quốc phải có kế hoạch khẩn trương xây dựng các trung tâm xử lý rác thải, nước thải.

Thứ bảy, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý, điều hành, mỗi bộ, ngành, địa phương phải có 1 đề án chuyển đổi số như Bộ Công an đã làm và kết nối với Đề án 06.

Thứ tám, tăng cường quản lý các mặt hàng nổi lên như giá vàng, bảo đảm thuốc chữa bệnh cho người dân. Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tiếp tục chỉ đạo các cơ quan triển khai các giải pháp toàn diện liên quan đến quản lý thị trường vàng.

Thứ chín, chuẩn bị kỹ, báo cáo cấp có thẩm quyền để thực hiện cải cách tiền lương mới từ 1/7/2024, bảo đảm công bằng, tổng thể, thống nhất.

Thứ mười, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; bảo đảm an ninh trật tự, phòng chống tội phạm; đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Đặc biệt, chuẩn bị tổ chức tốt Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.

Mười một, triển khai chu đáo, thực chất, hiệu quả các hoạt động đối ngoại của lãnh đạo cấp cao.

Mười hai, tăng cường công tác thông tin, truyền thông, tạo đồng thuận xã hội.

Mười ba, tích cực triển khai các nhiệm vụ của Tiểu ban Kinh tế-Xã hội Đại hội XIV của Đảng, bảo đảm tiến độ, chất lượng.

Mười bốn, khẩn trương thực hiện sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã. Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang trực tiếp chỉ đạo các bộ ngành, địa phương để thực hiện các nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ.

Mười lăm, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, thực hiện các nhiệm vụ sau Hội nghị Văn hóa toàn quốc, phát triển công nghiệp văn hóa, nhất là tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, biên giới, hải đảo.