Vì sao phải có Luật Điện lực (sửa đổi)?

Tổng Bí thư Tô Lâm nêu vấn đề “Vì sao lại phải có Luật Điện lực (sửa đổi) và chỉ rõ: “Yêu cầu đòi hỏi về hạ tầng năng lượng là một trong những vấn đề dẫn dắt, trụ cột, là một trong những điểm đột phá”.

Tổng Bí thư Tô Lâm Góp ý về Luật Điện lực (sửa đổi) tại phiên họp tổ Quốc hội chiều 26/10.

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, hiện nay chúng ta đang đứng trước thách thức thiếu điện trầm trọng. Vừa qua có một số nhà đầu tư đã nghiên cứu và dự tính, nếu Việt Nam phát triển như thế này thì độ vài năm nữa thiếu điện mà không xử lý được thì sẽ không đầu tư vào Việt Nam.

Tổng Bí thư nêu thực tế, các nhà đầu tư nước ngoài họ phải cân nhắc về sản lượng điện của Việt Nam có đủ cung ứng cho nhu cầu tiêu thụ hay không trong tương lai gần hay không. Vừa rồi có một số nhà đầu tư đã vào thăm dò, nghiên cứu, thậm chí có dự án rồi nhưng cuối cùng lại quyết định đầu tư ở nước khác. Một trong những nguyên nhân là vì thiếu điện. Vậy làm thế nào để đáp ứng đủ nguồn năng lượng để phát triển? Đây là một câu hỏi, luật tức Luật Điện lực (sửa đổi) phải đáp ứng được yêu cầu.

Đáp ứng đòi hỏi “điện sạch”

Vấn đề thứ hai đặt ra, theo Tổng Bí thư Tô Lâm là điện sạch, Việt Nam đã cam kết năm 2050 đạt phát thải ròng bằng 0.

Nếu thiếu điện sạch, theo Tổng Bí thư “như thế này thì hàng hóa sản xuất chịu giá khác, chịu thuế khác, có đủ sức cạnh tranh đối với thế giới không"?

Người ta có những biện pháp để phòng vệ, họ bảo tôi điện sạch, ông “điện bẩn” thì làm sao bình đẳng được. Đây là “cuộc chơi” của thế giới, mình không thể tồn tại được, muốn phát triển điện sạch lên thì phải thấy gì? Thủ tướng cũng phát biểu rồi. Bây giờ không phải vì những nhà máy điện, nhiệt điện, điện, than, thủy điện đã đầu tư vào phải thu hồi đủ vốn thì mới cho ông khác phát triển.

“Đến lúc thu hồi được vốn thì thế giới đã đi đến đâu rồi, ông lạc hậu rồi, ông chả có gì trong tay. Kìm hãm như vậy là không được, phải giải quyết, không thể độc quyền kiểu như thế, phải phát triển” - Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Phát triển truyền tải, điều tiết điện lực

“Vừa rồi cũng có quan điểm nói quy hoạch thế nào, vận tải điện thế nào? Có những tỉnh chẳng sản xuất được kW điện nhưng tiêu thụ điện top đầu, trong khi đó những tỉnh sản xuất ra điện nhưng người dân vẫn chưa được dùng điện. Như vậy phải điều tiết, Chính phủ, Nhà nước phải có nhiệm vụ này” - Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định.

Tổng Bí thư phân tích hiệu quả xây dựng đường dây 500 KV mạch 3 vừa qua.“Vừa qua điện sản xuất được, điện không đủ, vậy thì cứ phát triển công nghiệp, miền Trung sẽ phát triển trở thành trung tâm điện năng. Thế thì phải có mạch 3, phải có những đường dây vận tải đó”, Tổng Bí thư nêu tiếp thực tế chuyến công tác gần đây:

“Hôm trước tôi đi vào trong Quảng Trị thấy rất tiềm năng về phát triển điện sạch, điện gió, điện ngoài khơi. Các đồng chí báo cáo tính toán khoảng 10.000 MW/năm, khoảng 10.000 tỷ thu nhập từ năng lượng này. Chưa kể là mua từ Lào sang. Lào sản xuất được điện thì bán sang đây, đi vào đường Quảng Bình, Quảng Trị là gần nhất, thuận lợi nhất”.

“Mạch 3 đến Quảng Bình rồi, nối thêm sang Quảng Trị nữa ra Hưng Yên thì các tỉnh phía Bắc đủ điện. Trước đây, Hòa Bình có điện thì đường dây 500 kW chuyển tải điện vào miền Nam, bây giờ đường dây ấy chuyển ngược ra Bắc. Đấy là điều hòa, cân đối”, Tổng Bí thư chỉ rõ hiệu quả công tác truyền tải.

Thời gian không cho phép

Nhắc lại chủ trương mới của Hội nghị lần thứ 10 Ban chấp hành Trung ương Đảng vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Bây giờ là mục tiêu phát triển, điện sạch cũng cân đối tất cả các nguồn. Điện gió có thuận lợi, điện mặt trời có thuận lợi, khó khăn… thì làm gì để mục tiêu năm 2045 đủ điện được? Phải phát triển điện hạt nhân, thế giới người ta cũng đang làm như thế.

Vừa rồi Hội nghị Trung ương 10 nhất trí phải khởi động lại, phải có chủ trương nghiên cứu về vấn đề này để xin ý kiến Quốc hội. Phải có chủ trương thì ít nhất 5-10 năm nữa may ra mới lại có nhà máy điện hạt nhân. Còn nếu mà không có nữa thì đến năm 2045 không kịp” - Tổng Bí thư phân tích.

Vì thế, theo Tổng Bí thư, để giải quyết tất cả những vấn đề đó, những bất cập đó thì Luật Điện lực (sửa đổi) phải định hướng, phải cụ thể hóa những chủ trương của Đảng. Phải đưa pháp lý làm sao để đảm bảo được yêu cầu đủ điện cho sản xuất, tiêu dùng, nhu cầu điện của quốc gia phát triển, điều tiết, quy hoạch thế nào, Quy hoạch điện VIII, điện IX như thế nào. Phải đảm bảo được nguồn điện sạch…

Trên cơ sở đó, theo Tổng Bí thư Tô Lâm, Việt Nam có thể công bố với thế giới năm nay sản lượng điện bao nhiêu, từ nguồn nào… “Người ta nhìn thấy ngay, thấy minh bạch, người ta thấy thì các nhà đầu tư yên tâm vào. Đấy là cái cấp bách của Luật Điện lực (sửa đổi) phải đảm bảo được các yêu cầu như thế” - Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Tổng Bí thư cũng hoan nghênh sự vào cuộc kịp thời của Chính phủ và các bộ ngành đối với vấn đề này: “Rất hoan nghênh các cơ quan vào cuộc ngay, khi Trung ương có ý kiến về chủ trương điện hạt nhân thì trong Luật Điện lực (sửa đổi - PV) xuất hiện ngay”.

Phải tính làm sao để đủ điện, công suất như thế nào, bố trí ở đâu, công nghệ gì? Đây mới là chủ trương, tất cả những việc đó phải bàn, phải tính đến để làm sao chúng ta phải rất chủ động.

“Định hướng thế này rồi chờ đến mấy năm nữa khảo sát, giải phóng mặt bằng, đi tìm công nghệ, đi tìm vốn nữa, trong khi 2045 đến nơi rồi, không chờ đợi được. Thời gian không cho phép, chúng ta phải làm những việc đó, đòi hỏi phải rất nhanh, rất đồng bộ trong những khâu này”- Tổng Bí thư chỉ đạo.

Tổng Bí thư cũng cho rằng: Nếu chờ đợi để hoàn chỉnh được hết, học tập hết kinh nghiệm nước ngoài thì rất khó. Chúng ta sẽ tiếp tục hoàn thiện hoàn chỉnh nhưng với tầm nhìn để đáp ứng được nhu cầu, mục tiêu như vậy.