Bảo hiểm y tế là một trong những loại bảo hiểm bắt buộc ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Mục tiêu chính của việc quy định bảo hiểm y tế là đảm bảo người dân có cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng trong trường hợp bị ốm đau hoặc cần điều trị mà không phải lo lắng về khả năng tài chính.

Bên cạnh đó, việc người dân cần hiểu rõ các trường hợp được trả lại tiền đóng bảo hiểm y tế là rất quan trọng. Với quy định trả lại tiền đóng bảo hiểm y tế trong các trường hợp cụ thể giúp đảm bảo tính công bằng và người tham gia bảo hiểm y tế được hưởng những quyền lợi khi không sử dụng dịch vụ y tế hoặc khi có những thay đổi trong tình trạng của họ.

Pháp luật quy định một số trường hợp tham gia bảo hiểm y tế được hoàn trả lại tiền. (Ảnh minh họa)

Theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017 và sửa đổi bổ sung bởi Quyết định 505/QĐ-BHXH năm 2020 đều nêu rõ những hướng dẫn cụ thể về việc hoàn trả tiền đóng bảo hiểm y tế. Theo đó, trong 2 nhóm tham gia bảo hiểm y tế được hoàn trả tiền đóng bảo hiểm y tế, là nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng bảo hiểm y tế và nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình. Người đang tham gia bảo hiểm y tế theo 2 nhóm trên, được hoàn trả tiền đóng bảo hiểm y tế trong 3 trường hợp.

Thứ nhất, người tham gia được cấp thẻ bảo hiểm y tế theo nhóm đối tượng mới, sau đó báo giảm giá trị sử dụng thẻ đã cấp trước đó. Số tiền hoàn trả sẽ được tính dựa trên mức đóng bảo hiểm y tế và thời gian đã đóng tiền nhưng chưa sử dụng thẻ. Thời gian này được tính từ thời điểm thẻ bảo hiểm y tế được cấp theo nhóm mới bắt đầu có giá trị sử dụng.

Thứ hai, nếu người tham gia được ngân sách nhà nước điều chỉnh tăng hỗ trợ mức đóng bảo hiểm y tế, số tiền hoàn trả sẽ được tính dựa trên mức đóng bảo hiểm y tế và thời gian đã đóng tiền nhưng chưa sử dụng thẻ. Thời gian này được tính từ thời điểm quyết định của cơ quan có thẩm quyền có hiệu lực.

Cuối cùng, trong trường hợp người tham gia đã chết trước khi thẻ bảo hiểm y tế có giá trị sử dụng, số tiền hoàn trả sẽ được tính dựa trên mức đóng bảo hiểm y tế và thời gian đã đóng tiền nhưng chưa sử dụng thẻ. Thời gian này được tính từ thời điểm thẻ có giá trị sử dụng.

Ngoài ra, theo quy định, hồ sơ đề nghị hoàn trả tiền đóng bảo hiểm y tế bao gồm tờ khai điều chỉnh thông tin bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội (Mẫu TK1-TS). Đối với trường hợp đã chết, hồ sơ phải có thêm văn bản chứng thực hoặc bản kèm theo bản chính Giấy chứng tử.