Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 8, ngày 11/11, Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn đối với Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng trả lời chất vấn về các vấn đề: Việc điều hành chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới nhiều biến động.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng trả lời các vấn đề đại biểu Quốc hội nêu (Ảnh: QH)

Đặt câu hỏi cho Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng, đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp - cho biết, vừa qua việc bán vàng miếng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bình ổn giá vàng được người dân rất đồng tình ủng hộ. Tuy nhiên, ngân hàng chỉ bán mà không mua. Nếu người dân muốn bán vàng do nhu cầu để sử dụng tiền mặt thì bán ở đâu, ngân hàng không mua thì các cửa hàng khác cũng không mua. Mặt khác, ngân hàng chỉ bán vàng ở TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, sao không bán cả ở những nơi khác trong nước cho người dân có nhu cầu mua để thuận lợi, dễ dàng?

Ngoài ra, đại biểu Phạm Văn Hòa cũng băn khoăn là hiện nay, lượng kiều hối về nước rất nhiều. Chỉ trong năm 2023 là 16 tỷ USD nhưng người dân gửi vào ngân hàng thì lãi suất 0 đồng, nếu để ở nhà thì có khả năng không an toàn. Trong khi đó, ngân hàng vay vốn nước ngoài bằng ngoại tệ phải trả lãi, sao không vay của người dân để có lợi cho dân, dù là lãi suất thấp hơn vay của nước ngoài?

Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp. Ảnh: QH

Trả lời đại biểu Phạm Văn Hòa nêu về vấn đề ngân hàng chỉ bán vàng miếng mà không mua vào, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng nêu rõ, từ năm 2014 đến nay, NHNN không cung vàng miếng ra thị trường vì NHNN không sản xuất vàng miếng. Với bối cảnh nhu cầu gia tăng, NHNN cung vàng và chưa đặt vấn đề mua lại. Còn đối với các ngân hàng thương mại nhà nước, khi bán vàng trong giai đoạn này, NHNN chủ yếu thực hiện giải pháp để tăng cung vàng. Đối với hệ thống kinh doanh mua bán vàng miếng, hiện nay đã có 22 tổ chức tín dụng và có 16 doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng.

Về lí do vì sao chỉ bán ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN chỉ cấp phép đối với doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng chứ không có quy định bắt buộc ở địa điểm nào. Bản thân các doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng sẽ tự xem xét, đánh giá nhu cầu của các tỉnh thành và mở các địa điểm mua bán vàng miếng. Do đó, thực tế nhu cầu chủ yếu ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các thành phố lớn, còn các tỉnh thành khác không có hiện tượng người dân xếp hàng mua vàng.

Cũng liên quan đến quản lý thị trường vàng trong thời gian qua, đặt câu hỏi tới Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đại biểu Lưu Văn Đức - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk - thông tin, ngày 14/4/2024, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 160 về kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp bàn về các giải pháp quản lý thị trường vàng trong thời gian tới. Trong đó, giao cho Ngân hàng Nhà nước và các Bộ, cơ quan liên quan khẩn trương thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, hiệu quả, kịp thời các nhiệm vụ và giải pháp để bình ổn và quản lý thị trường. Đại biểu Lưu Văn Đức đề nghị Thống đốc Ngân hàng cho biết, thời gian qua đã thực hiện yêu cầu trên như thế nào và tác động đến giá vàng và thị trường vàng trong hiện tại và tương lai ra sao?

Đại biểu Lưu Văn Đức - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk. Ảnh: QH

Trả lời đại biểu Lưu Văn Đức, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nêu rõ, thị trường vàng của Việt Nam biến động cũng là diễn biến chung của các nước trên thế giới. Từ năm 2014 - 2019, thị trường vàng Việt Nam tương đối ổn định và nhu cầu mua vàng của người dân giảm. Nhưng từ năm 2021, giá vàng thế giới tăng cao, theo đó, giá vàng trong nước cũng diễn biến tăng cao.

Tuy nhiên, từ năm 2021 đến tháng 6/2024, NHNN cũng chưa can thiệp. Từ tháng 6/2024, giá vàng thế giới lập đỉnh cao, chênh lệch giá vàng thế giới và trong nước tăng cao. Do đó, Chính phủ và NHNN đã chỉ đạo quyết liệt. Trên cơ sở pháp luật hiện hành, NHNN đã tổ chức đấu thầu. Trong bối cảnh giá vàng lập đỉnh và tâm lý kỳ vọng của thị trường cũng rất cao, NHNN đã cân nhắc qua 9 phiên đấu thầu (đây là giải pháp khá hiệu quả trong năm 2023).

Sáng 11/11 Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn ĐBQH với Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Ảnh: QH

Để thực hiện thu hẹp nhanh khoảng cách giữa giá vàng trong nước và quốc tế theo chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, NHNN đã chuyển sang phương án bán vàng SJC trực tiếp qua 4 ngân hàng thương mại nhà nước. Do đó, khoảng cách chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế từ khoảng 15-18 triệu đồng/lượng đến nay chỉ còn khoảng 3-4 triệu đồng/lượng.

Chỉ rõ nguyên nhân thị trường vàng tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, nước ta không sản xuất vàng nên việc can thiệp tùy thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu vàng quốc tế. Vì vậy, NHNN sẽ theo dõi sát diễn biến của thị trường để đưa ra các chính sách phù hợp ổn định thị trường vàng.

Chưa đồng tình với phần trả lời của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đại biểu Phạm Văn Hòa đã phát biểu tranh luận liên quan đến việc mua/bán vàng miếng của Ngân hàng Nhà nước. Đại biểu Phạm Văn Hòa cho biết, Ngân hàng Nhà nước bán vàng miếng nhưng không mua lại từ thị trường, khiến người dân phải bán vàng ở thị trường đen. Đại biểu đề nghị ngân hàng xem xét mua lại vàng miếng từ người dân để tạo điều kiện thuận lợi cho họ khi cần bán vàng.

Liên quan đến vấn đề về huy động vốn từ kiều hối, đại biểu Phạm Văn Hòa cho biết, theo số liệu từ năm 2013 - 2023, lượng kiều hối về Việt Nam rất lớn, lên tới 26 tỷ USD. Tuy nhiên, ngân hàng không chủ động huy động nguồn vốn này, mà chỉ trả lãi suất bằng 0%. Trong khi đó, Nhà nước lại đi vay ODA với lãi suất cao hơn. Đại biểu đề nghị ngân hàng nên huy động vốn từ kiều hối với lãi suất thấp hơn so với vay nước ngoài, để tạo động lực cho người dân gửi tiền về Việt Nam.