Sản lượng nông sản chưa đáp ứng được 30% nhu cầu

Chiều ngày 6/6/2024, tại hội thảo: “Nông nghiệp đô thị - lợi ích kép cho người dân đô thị” do báo Kinh tế - Đô thị tổ chức, Tiến Sĩ Vũ Thị Quyền - Trưởng ngành Công nghệ Sinh học Khoa Công nghệ ứng dụng, Trường Đại học Văn Lang đã chia sẻ về việc ứng dụng công nghệ cao để phát triển vườn đô thị.

Theo đó, đô thị hóa ở TP. Hồ Chí Minh diễn ra nhanh chóng và thiếu tập trung, làm cho diện tích đất nông nghiệp giảm mạnh. Tuy nhiên, với dân số xấp xỉ 14 triệu người (tính cả người tạm trú), bình quân mỗi ngày TP. Hồ Chí Minh tiêu thụ khoảng 11.000 tấn lương thực, thực phẩm các loại.

Tuy nhiên, với diện tích hiện có, năng lực sản xuất của ngành nông nghiệp thành phố hiện chỉ cung ứng được khoảng 28% về nhu cầu rau xanh, sản lượng lợn hơi đáp ứng khoảng 11%, sản lượng trâu bò hơi đáp ứng khoảng 19,7%, sản lượng thủy sản đáp ứng khoảng 14%, sản lượng gia cầm chỉ đáp ứng khoảng 1,2% so với nhu cầu tiêu dùng ở trên. Còn lại phần lớn nông sản, lương thực thực phẩm tiêu thụ tại TP. Hồ Chí Minh đều do các địa phương khác cung ứng.

Theo Tiến sĩ Vũ Thị Quyền, sản lượng và chất lượng nông sản tại TP. Hồ Chí Minh chưa đáp ứng được 30% nhu cầu của cư dân đô thị bởi nhiều nguyên nhân. Ngoài quỹ đất nông nghiệp giảm, việc sản xuất hiện nay còn manh mún, chưa hình thành được các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung theo hướng nông nghiệp đô thị để có thể ứng dụng công nghệ cao. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu và mất mát đa dạng sinh học dẫn đến tình trạng dịch bệnh triền miên, gây thất thoát mùa màng.

Theo Điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng Thành phố đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, dân số TP. Hồ Chí Minh đến năm 2030 ước đạt khoảng 24 - 25 triệu người (không kể người tạm trú). Do đó, dự báo sức tiêu thụ các loại lương thực và thực phẩm tươi sống lên đến 17.000 tấn mỗi ngày.

Nhưng với sản lượng lương thực, thực phẩm như hiện tại, chỉ đáp ứng khoảng 10 - 15% nhu cầu rau, phần còn lại được nhập từ các tỉnh trong nước và nhập khẩu.

“Do đó, giải pháp phát triển nông nghiệp đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu và tạo việc làm cũng như thu nhập ổn định cho cư dân đô thị là hết sức cần thiết. Giải pháp này cũng nhằm cải thiện hạ tầng cơ sở của TP. Hồ Chí Minh phát triển theo hướng đô thị xanh”, Tiến sĩ Quyền nhấn mạnh

Người dân có thể áp dụng nhiều mô hình vườn đô thị

Theo Tiến sĩ Quyền, hiện khoảng hơn 90% người dân ở các khu vực đô thị tại TP. Hồ Chí Minh thấy rằng việc ứng dụng công nghệ vườn đứng và canh tác không dùng đất đã trở thành xu hướng tất yếu. Do đó, người dân khu vực đô thị có thể học tập từ các mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của nước như Israel, Thái Lan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản,… nhằm đáp ứng nhu cung cấp nông sản thực phẩm tại chỗ và xuất khẩu.

Các mô hình sản xuất nông nghiệp ở thành phố áp dụng cho cả khu vực trung tâm và ngoại thành sẽ được áp dụng linh hoạt theo điều kiện tự nhiên và từng loại nông sản phẩm. Đối với các quận nội thành có diện tích đất nông nghiệp không đáng kể (2.526 ha, chiếm khoảng 11%) và thường không tập trung. Nên kết hợp mô hình truyền thống với mô hình canh tác theo phương đứng (vườn đứng) để tận dụng tối đa không gian dinh dưỡng cho quá trình sản xuất.

Mô hình vườn đứng phù hợp với hầu hết các loại rau ăn lá, rau gia vị và rau dược liệu nhằm đáp ứng ngày nhu cầu tiêu dùng rau an toàn của Thành phố, nhất là rau cao cấp, rau chất lượng cao cho hệ thống nhà hàng, khách sạn và công ty trên địa bàn. Còn ở vùng ngoại thành, mô hình canh tác quy mô lớn tập trung chủ yếu ở 3 huyện Củ Chi, Hóc Môn và Bình Chánh (18.624 ha, chiếm khoảng 89% diện tích trồng rau toàn thành phố).

Với diện tích tập trung này có thể thiết lập hệ thống canh tác trong nhà màng, nhà lưới hoặc bên ngoài hoàn toàn tuỳ theo loài cây trồng và tiêu chuẩn chất lượng đầu ra cho mỗi loại hình sản phẩm. Điểm chung của các loại hình canh tác này là áp dụng hệ thống tưới thông minh kiểm soát nguyên liệu đầu vào (giống, phân bón và thuốc BVTV) theo đúng quy trình sản xuất GAP, Organic, GMPs, HACCP… đồng thời, áp dụng đồng bộ quy trình thu hoạch, sơ chế, đóng gói và bảo quản sau thu hoạch.

“Các mô hình sản xuất nông nghiệp đều được khuyến khích phát triển theo nguyên lý kinh tế nông nghiệp tuần hoàn, ứng dụng loại hình công nghệ phù hợp nhằm mục đích tận dụng tối đa không gian đô thị cũng như tạo ra nông sản phẩm an toàn, chất lượng, đảm bảo an ninh lương thực, tác động tích cực đến môi trường sinh thái và môi trường kinh tế xã hội”, Tiến sĩ Quyền nhấn mạnh.