Những ai có nguy cơ cao mắc bệnh truyền nhiễm nấm đen?

Theo các chuyên gia y tế, hàng ngày hầu hết mọi người đều tiếp xúc với các bào tử nấm cực nhỏ, vì vậy, rất khó để tránh xa bào tử nấm Mucormycetes. Những loại nấm này không gây hại cho hầu hết mọi người, song với người có hệ miễn dịch suy yếu, việc hít thở phải bào tử nấm Mucormycetes có thể gây nhiễm trùng và lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể như mũi bị hoại tử thâm đen hoặc đổi màu, đau mặt, đau vùng xoang lan lên mắt, đau đầu, đau ngực, khó thở và ho ra máu...

Nấm đen là bệnh truyền nhiễm hiếm gặp nhưng nguy hiểm, do nhóm nấm mốc Mucormycetes gây ra

Bên cạnh đó, việc lạm dụng các thuốc steroid có thể liên quan đến bệnh nhiễm trùng nấm đen hoặc các bệnh nhiễm trùng nấm khác.

Những nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh là: Người từng mắc Covid-19; người mắc bệnh đái tháo đường type 2, đặc biệt là có tình trạng nhiễm toan ceton; người mắc bệnh ung thư, cấy ghép tạng, cấy ghép tế bào, sử dụng Corticosteroid thời gian dài; người có tình trạng suy giảm miễn dịch, nhiễm HIV…; người bị chấn thương da do phẫu thuật, có vết bỏng, vết thương trên da…; trẻ sinh non, nhẹ cân, suy dinh dưỡng…

Các dạng bệnh cơ bản nấm đen gây ra

Nấm đen gây ra 5 dạng bệnh đang được cơ quan chuyên môn cảnh báo, đó là:

Nhiễm trùng xoang và não: Nhóm nguy cơ cao dễ nhiễm nấm nhất là bệnh nhân đái tháo đường không kiểm soát, người ghép thận. Các dấu hiệu của dạng bệnh này như sốt, đau đầu, đau xoang hoặc nghẹt mũi; sưng mặt một bên; tổn thương màu đen ở phía trên bên trong miệng hoặc trên sống mũi.

Viêm phổi với các dấu hiệu: Khó thở hoặc thở gấp; tức ngực; sốt cao trên 38 độ C, ho ra máu.

Nhiễm trùng da và niêm mạc: Thường gặp ở người không bị suy giảm miễn dịch với các dấu hiệu: Đau vùng mặt sau đó xuất hiện một nốt phỏng trên da, dần dẫn tới loét da hoặc nhiễm trùng da, rồi xâm lấn vào mũi xoang, quanh gò má, giữa mắt và môi, lâu dần tổn thương da bị nhiễm bệnh chuyển sang màu đen, sưng tấy, hoại tử.

Nhiễm trùng đường tiêu hóa: Thường ở trẻ em, đặc biệt trẻ sinh non và nhẹ cân dưới 1 tháng tuổi với các dấu hiệu: buồn nôn và nôn, đau bụng hoặc đau dạ dày, xuất huyết dạ dày.

Nhiễm nấm đen mucormycosis lan tỏa: Bệnh thường xảy ra ở những bệnh nhân đã mắc bệnh mạn tính do vậy các dấu hiệu bệnh khó phân biệt với các bệnh đang có sẵn. Nhiễm trùng lan tỏa thường ảnh hưởng nhất đến não, hệ thần kinh trung ương gây tình trạng như hôn mê hoặc rối loạn ý thức. Các dấu hiệu có thể gặp: sưng mí mắt dưới hoặc trên (hoặc cả hai), chảy mủ ra khỏi mắt; tê liệt các cơ mí mắt, bệnh diễn tiến nặng hoặc kéo dài, toàn thân suy sụp.

Cơ chế lây nhiễm và cách phòng tránh căn bệnh nấm đen

Nấm xâm nhập vào cơ thể qua 2 con đường: Hít phải bào tử nấm từ không khí, gây nhiễm trùng phổi, não hoặc xoang; xâm nhập qua da bởi vết cắt, vết xước, vết cào, vết bỏng và một số tổn thương da khác.

Hình ảnh phim chụp tổn thương sọ não và xoang ở bệnh nhân nhiễm nấm đen

Hiện nay vẫn chưa có thuốc hay vắc xin nhằm ngăn chặn bệnh nấm đen, vì vậy, để phòng bệnh, đặc biệt ở những bệnh nhân có bệnh nền, PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai - khuyến cáo: Tránh đến khu vực có nhiều khói bụi, công trường. Đeo khẩu trang hiệu suất lọc trên 95% có than hoạt tính khi phải đến khu vực có nhiều khói bụi.

Tránh các hoạt động tiếp xúc trực tiếp với bụi hoặc đất. Mang găng tay, ủng nếu thực hiện bất kỳ hoạt động nào liên quan đến đất.

Vệ sinh vùng da bị thương bằng nước ấm và dung dịch sát khuẩn để tránh nhiễm trùng da.

Nếu đã cấy ghép tế bào gốc hoặc cấy ghép nội tạng, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn để được dùng thuốc kháng nấm để ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng do nấm.

Tại bệnh viện, cơ sở y tế: Khử trùng các thiết bị được sử dụng bởi nhiều bệnh nhân (ống khí quản, máy thở, mặt nạ phun khí dung…); hệ thống thông gió; xử lý vết thương đúng cách…

Điều trị và kiểm soát tốt bệnh nền. Khi có triệu chứng nghi ngờ nhiễm nấm đen cần đến các cơ sở chuyên khoa để khám và phát hiện, điều trị thuốc chống nấm sớm, đúng phác đồ để hạn chế tỷ lệ tử vong.