Tại Hội nghị Đối thoại “Tuyên truyền, phổ biến, thực thi hiệu quả chính sách, pháp luật về đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản” diễn ra chiều 15/10, bà Phạm Thị Thu Hà - Phó trưởng phòng Nhà ở xã hội, Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) - đã đưa ra thông tin đáng chú ý về việc mở rộng chính sách phát triển nhà ở xã hội. Theo đó, chính sách này, vốn đã nhận được sự quan tâm lớn từ đông đảo người dân, nay còn trở nên linh hoạt và bao quát hơn.

Trước đây, để mua nhà ở xã hội, người dân thường bị giới hạn trong phạm vi địa phương. Tuy nhiên, theo quy định mới tại Luật Nhà ở 2023, điều kiện này đã được nới lỏng đáng kể. Cụ thể, người dân có nhu cầu sở hữu nhà ở xã hội tại một tỉnh, thành phố khác nhau trên cả nước chỉ cần đáp ứng hai tiêu chí cơ bản về điều kiện nhà ở và điều kiện thu nhập.

Với mức lương không quá 15 triệu đồng hàng tháng là người dân đã có thể sở hữu ngay một căn nhà ở xã hội tại nhiều thành phố lớn. (Ảnh minh họa)

Theo đó, người mua phải chứng minh rằng mình chưa sở hữu nhà ở tại địa phương dự định mua nhà ở xã hội và thu nhập của người mua phải phù hợp với quy định của pháp luật về đối tượng được mua nhà ở xã hội. Luật mới lấy mốc thu nhập hàng tháng không quá 15 triệu đồng hoặc tổng thu nhập 2 vợ chồng không quá 30 triệu đồng là đủ điều kiện mua nhà ở xã hội.

Bà Hà cũng đánh giá cao những thay đổi tích cực trong quy trình phát triển nhà ở xã hội theo Luật Nhà ở mới. Theo đó, thủ tục hành chính đã được rút gọn đáng kể, chỉ còn 3 bước chính, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các chủ đầu tư tham gia vào lĩnh vực này.

Điểm mới nổi bật nhất nằm ở giai đoạn chuẩn bị dự án. Cụ thể, yêu cầu về quy hoạch đã được điều chỉnh, cho phép các dự án nhà ở xã hội được đấu thầu khi đã có quy hoạch phân khu 1/2.000 hoặc chi tiết tỷ lệ 1/500. Đồng thời, chủ đầu tư được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ dự án, đơn giản hóa đáng kể các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai.

Tuy nhiên, trong trường hợp chủ đầu tư xây dựng các công trình khác ngoài nhà ở xã hội trong phạm vi dự án, việc xác định giá đất và các nghĩa vụ tài chính liên quan vẫn phải thực hiện theo quy định chung của pháp luật về đất đai.

Hai giai đoạn còn lại của dự án, bao gồm giai đoạn thực hiện và giai đoạn kết thúc, không có nhiều khác biệt so với các dự án nhà ở thương mại.

Bà Hà cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề đất đai trong việc phát triển nhà ở xã hội. Theo quy định mới, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí đủ quỹ đất dành cho mục đích này, đáp ứng nhu cầu của chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở. Quỹ đất này bao gồm cả đất để phát triển nhà ở xã hội độc lập và đất để xây dựng nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại. Điều kiện tiên quyết là quỹ đất phải đảm bảo kết nối với hệ thống hạ tầng kỹ thuật và xã hội, phù hợp với nhu cầu sinh sống và làm việc của đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội.

Tại hội nghị vừa qua, cũng đã có nhiều vấn đề liên quan đến Luật Kinh doanh bất động sản 2023 và chính sách nhà ở xã hội được làm rõ. Một trong những câu hỏi được nhiều người quan tâm là về việc chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà xây sẵn chưa có sổ đỏ.

Theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản 2023, việc ký kết văn bản chuyển nhượng hợp đồng mua bán thường được áp dụng đối với nhà ở hình thành trong tương lai. Tuy nhiên, đối với nhà xây sẵn chưa có Giấy chứng nhận quyền sở hữu (sổ đỏ), quy định này chưa được đề cập cụ thể.

Đại diện cơ quan quản lý đã giải thích rằng, việc ký kết hợp đồng mua bán nhà ở hình thành trong tương lai thường kéo dài và có thể phát sinh nhu cầu chuyển nhượng hợp đồng cho người khác. Vì vậy, Luật Kinh doanh bất động sản đã quy định rõ ràng về các trường hợp và loại hình hợp đồng chuyển nhượng này.

Bên cạnh đó, bà Hà cũng nhấn mạnh những ưu đãi đặc biệt dành cho chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội. Theo đó, nhằm khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực này, Nhà nước đã có những chính sách hỗ trợ hết sức thiết thực.

Một trong những ưu đãi nổi bật nhất là chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được miễn các loại phí liên quan đến đất đai. Cụ thể, họ không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và các thủ tục đề nghị miễn liên quan. Điều này giúp giảm đáng kể chi phí đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp.

Chủ đầu tư còn được hưởng mức lợi nhuận tối đa 10% tổng chi phí đầu tư xây dựng. Đây là một mức lợi nhuận hấp dẫn, giúp đảm bảo quyền lợi của các doanh nghiệp và khuyến khích họ đầu tư lâu dài vào lĩnh vực nhà ở xã hội.

Để đảm bảo giá bán nhà ở xã hội hợp lý và phù hợp với khả năng chi trả của người dân, cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh sẽ tiến hành thẩm định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội do chủ đầu tư đề nghị. Điều này giúp ngăn chặn tình trạng đẩy giá quá cao và bảo vệ quyền lợi của người mua nhà.

Một điểm mới đáng chú ý trong chính sách nhà ở xã hội là việc đa dạng hóa các nguồn vốn. Ngoài các nguồn vốn truyền thống như ngân sách nhà nước, nay đã có thêm nguồn vốn ủy thác từ quỹ phát triển nhà ở địa phương, vốn từ phát hành trái phiếu, công trái nhà ở và các nguồn hợp pháp khác. Việc đa dạng hóa nguồn vốn sẽ giúp đảm bảo nguồn cung cấp vốn ổn định cho các dự án nhà ở xã hội, góp phần thúc đẩy tiến độ thực hiện các dự án.

Đặc biệt, các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định sẽ ưu tiên cho vay các dự án nhà ở xã hội với lãi suất ưu đãi và thủ tục đơn giản. Điều này sẽ giúp giảm gánh nặng tài chính cho các chủ đầu tư và người mua nhà.

Như vậy, với những chính sách ưu đãi hấp dẫn như trên, có thể thấy Nhà nước ta rất quan tâm đến việc phát triển nhà ở xã hội. ột người dân Hà Nội hoàn toàn có thể mua nhà ở xã hội tại TP. Hồ Chí Minh và ngược lại, miễn là họ đáp ứng đủ các điều kiện trên. Việc mở rộng phạm vi đối tượng được mua nhà ở xã hội không chỉ tạo ra cơ hội sở hữu nhà ở cho nhiều người dân hơn, mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển đồng đều của thị trường bất động sản trên cả nước.

Bên cạnh đó, thị trường nhà ở xã hội đang ghi nhận những tín hiệu tích cực. Theo báo cáo mới nhất của Bộ Xây dựng trong quý II//2024, số lượng dự án nhà ở xã hội đã tăng đáng kể so với quý trước, đạt 503 dự án với tổng số 418.200 căn hộ. Trong đó, 75 dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, cung cấp thêm 39.884 căn hộ cho thị trường.

Đồng thời, 128 dự án khác đã khởi công xây dựng với quy mô 115.379 căn, và 300 dự án nữa đã được cấp phép, hứa hẹn sẽ cung cấp thêm 262.937 căn hộ trong tương lai gần. Những con số này cho thấy nỗ lực không ngừng của Nhà nước và các doanh nghiệp trong việc tăng cường cung cấp nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu của người dân có thu nhập thấp và trung bình.