Chính sách thuế quan đối với Trung Quốc dưới thời Tổng thống Joe Biden tập trung chủ yếu vào các mặt hàng nhập khẩu và có mức thuế áp dụng cao hơn đáng kể so với thời kỳ của Tổng thống Trump. Mặc dù không nhận được nhiều lời chỉ trích như trước đây, các biện pháp mới của Biden vẫn gây ra lo ngại đối với người tiêu dùng và tương lai kinh tế của Hoa Kỳ.

Tổng thống Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng vào ngày 14/5 vừa qua (giờ Mỹ). Nguồn ảnh: Pittsburgh Post-Gazette

Hơn 6 năm trước, khi ông Donald Trump lần đầu tiên công bố thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc, chứng khoán Mỹ giảm mạnh trước nguy cơ xảy ra chiến tranh thương mại, doanh nghiệp được cảnh báo về tác động ngược và các nhà kinh tế lần lượt chỉ trích động thái này.

Ngược lại, các biện pháp mới của Tổng thống Joe Biden vào 14/5 đã ít gây hoảng loạn hơn, mặc dù mức thuế áp dụng cao hơn nhiều.

So với chính sách thuế quan Trung Quốc của ông Trump, các biện pháp thuế mới của ông Biden không chỉ có mục tiêu rõ ràng hơn mà còn mạnh mẽ hơn. Năm 2018, các biện pháp của Trump đã áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc có tổng trị giá hơn 350 tỷ USD, với mức thuế chủ yếu là 25%.

Trong khi đó, biện pháp của ông Biden tập trung vào các mặt hàng nhập khẩu trị giá khoảng 18 tỷ USD. Nhà Trắng đã quyết định tăng thuế đối với chất bán dẫn và pin mặt trời của Trung Quốc từ 25% lên 50%, ống tiêm và kim tiêm từ 0% lên 50% và pin lithium-ion từ 7,5% lên đến 25%. Thuế đánh vào xe điện có mức tăng lớn nhất - gấp bốn lần mức thuế đối với xe điện do Trung Quốc sản xuất từ ​​25% lên 100%.

Do đó, các chuyên gia cho rằng, chính sách mới của chính quyền Biden không chỉ ảnh hưởng tới dòng chảy thương mại hiện tại mà còn liên quan đến tương lai của nước Mỹ, và thậm chí là cả phương Tây nói chung.

Một ví dụ rõ ràng là ở châu Âu, nơi mà các hãng ô tô Trung Quốc (bao gồm cả các thương hiệu phương Tây) phải đối mặt với mức thuế chỉ khoảng 10%, nhưng lại chiếm gần 1/4 thị trường xe điện. Trái lại, hiện nay xe điện Trung Quốc rất ít xuất hiện ở Mỹ, chủ yếu do mức thuế cao đặt ra. Điều này gợi lên một viễn cảnh tương lai với mức thuế quan cao hơn và xe Trung Quốc vắng vẻ trên thị trường Mỹ.

Ông Lael Brainard thuộc Hội đồng Kinh tế Quốc gia (Mỹ) cho biết các hành động này sẽ tạo ra “một sân chơi bình đẳng trong các ngành quan trọng đối với tương lai nước Mỹ”. Tuy nhiên, người tiêu dùng Mỹ có thể sẽ phải trả giá cho những hành động này.

Mức thuế cao hơn đối với hàng Trung Quốc có thể tăng giá cho người tiêu dùng Mỹ và làm giảm hiệu quả ngay lập tức do nhiều hoạt động buôn bán đã di chuyển ra khỏi Trung Quốc. Hơn nữa, các nhà sản xuất trong nước cũng có thể thiếu động lực để phát triển hàng giá rẻ dài hạn vì sự bảo vệ khỏi cạnh tranh nước ngoài. Mức thuế quan này cũng có thể gây hại cho môi trường bởi vì giá các sản phẩm xanh như xe điện, tấm pin mặt trời, và pin thấp hơn có thể tăng, làm trở ngại đến tương lai nền kinh tế xanh của Mỹ.

Ở Mỹ, chính sách thuế quan hiện tại nhằm bảo vệ các ngành công nghiệp non trẻ và đang phát triển như xe điện, chất bán dẫn, và pin. Tuy nhiên, việc xây dựng nhà máy mới tại nước này vẫn đang trong quá trình triển khai và có thể mất vài năm nữa để hoạt động hiệu quả. Mục tiêu của chính sách mới là hỗ trợ cho quá trình này kéo dài và phát triển bền vững.

Kỳ vọng vào thị trường Trung Quốc của các nhà đầu tư Mỹ đã giảm trong bối cảnh quan hệ căng thẳng và thách thức với các công ty Trung Quốc, cũng như các hoạt động thương mại tự do đối với Trung Quốc đã trở nên hiếm hoi hơn. Ở phía bên kia Đại Tây Dương, Ủy ban châu Âu cũng đang tiến hành điều tra chống trợ cấp của Trung Quốc, một điều có thể dẫn đến việc áp đặt thuế cao hơn đối với xe điện nhập khẩu từ nước này.