Theo Reuters cập nhật ngày 3/9, hai nhà nghiên cứu Mỹ cho biết, họ đã xác định được địa điểm của 9M370 Burevestnik, một hệ thống tên lửa hành trình trang bị vũ khí hạt nhân mới được Tổng thống Vladimir Putin ca ngợi là "bất khả chiến bại".

Tổng thống Nga cho biết, loại vũ khí này được Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) mệnh danh là SSC-X-9 Skyfall, có tầm bắn gần như không giới hạn và có thể trốn tránh hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ. Tuy nhiên, một số chuyên gia phương Tây phản đối tuyên bố của ông và giá trị chiến lược của Burevestnik, cho rằng hệ thống này có nguy cơ xảy ra tai nạn phóng xạ.

Hình ảnh vệ tinh từ hệ thống tên lửa hạt nhân của Nga. Ảnh: Reuters

Sử dụng các hình ảnh được chụp vào ngày 26/7 bởi Planet Labs, một công ty vệ tinh thương mại, hai nhà nghiên cứu Mỹ đã xác định được một dự án xây dựng tiếp giáp với cơ sở lưu trữ đầu đạn hạt nhân được biết đến với hai cái tên Vologda-20 và Chebsara. Đây là địa điểm triển khai tiềm năng của tên lửa mới. Cơ sở này cách Moscow 295 dặm (475 km) về phía bắc.

Decker Eveleth, nhà phân tích của tổ chức nghiên cứu và phân tích CNA, đã tìm thấy hình ảnh từ vệ tinh và xác định có 9 bệ phóng đang được xây dựng. Ông cho biết, chúng được xếp thành ba nhóm bên trong các gờ cao để bảo vệ chúng khỏi bị tấn công hoặc để ngăn chặn một vụ nổ vô tình.

Các đường gờ được kết nối bằng các con đường dẫn đến những gì Eveleth kết luận có thể là các tòa nhà nơi tên lửa và các bộ phận của chúng sẽ được bảo dưỡng, đi kèm tổ hợp 5 hầm chứa đầu đạn hạt nhân hiện có.

Bộ Quốc phòng Nga và Đại sứ quán Washington đã không trả lời yêu cầu bình luận về đánh giá của Decker Eveleth, giá trị chiến lược của Burevestnik, hồ sơ thử nghiệm của nó và những rủi ro mà nó gây ra.

Một phát ngôn viên của Điện Kremlin cho biết, đây là những câu hỏi dành cho Bộ Quốc phòng và từ chối bình luận thêm. Bên cạnh đó, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, CIA, Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia và Trung tâm Tình báo Hàng không và Vũ trụ Quốc gia của Lực lượng Không quân Hoa Kỳ cũng chưa đưa ra nhận định về hệ thống tên lửa hạt nhân.

Eveleth và nhà nghiên cứu thứ hai, Jeffery Lewis, thuộc Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury tại Monterey (Mỹ) cho biết việc xác định địa điểm phóng tên lửa cho thấy Nga đang tiến hành triển khai tên lửa này sau một loạt cuộc thử nghiệm trong những năm gần đây gặp trục trặc.

Lewis đồng ý với đánh giá của Eveleth sau khi xem lại hình ảnh về hệ thống vệ tinh. Ông nói: "Hình ảnh gợi ý điều gì đó rất độc đáo, rất khác biệt. Và rõ ràng, chúng tôi biết rằng Nga đang phát triển loại tên lửa chạy bằng năng lượng hạt nhân này".

Hans Kristensen thuộc Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, người cũng nghiên cứu hình ảnh theo yêu cầu của Eveleth, nói rằng nó dường như cho thấy các bệ phóng và các tính năng khác có thể liên quan đến hệ thống tên lửa Burevestnik. Tuy nhiên, ông nói rằng ông không thể đưa ra đánh giá dứt khoát vì Moscow thường không đặt các bệ phóng tên lửa cạnh kho chứa đầu đạn hạt nhân.

Eveleth, Lewis, Kristensen và ba chuyên gia khác cho biết thông lệ thông thường của Moscow là dự trữ trọng tải hạt nhân cho các tên lửa phóng từ đất liền ở xa các địa điểm phóng, ngoại trừ những tên lửa thuộc lực lượng Tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) được triển khai của nước này.

Tuy nhiên, Lewis và Eveleth cho biết, việc triển khai Burevestnik tại Vologda sẽ cho phép quân đội Nga dự trữ tên lửa mang đầu đạn hạt nhân trong hầm ngầm, giúp chúng sẵn sàng phóng nhanh chóng.

Thứ trưởng Ngoại giao Liên bang Nga Sergei Ryabkov cho biết, Nga sẽ thực hiện những thay đổi trong hướng dẫn sử dụng vũ khí hạt nhân để đáp lại điều mà nước này coi là sự leo thang của phương Tây trong cuộc chiến ở Ukraine, hãng thông tấn nhà nước TASS đưa tin hôm 2/9.