Theo đó, Thái Lan - nơi xuất khẩu tăng mạnh khiến Đông Nam Á phải phòng thủ trong khi các nhà máy thép của nước này lao đao vì dư thừa công suất và hiệu suất sử dụng thấp. Cục Ngoại thương Thái Lan có thể kết thúc cuộc điều tra vào tháng 6, sau khi nhận được đơn đề xuất vào năm ngoái từ Sahaviriya Steel, G Steel và GJ Steel, những nhà sản xuất thép cuộn cán nóng lớn nhất Thái Lan. Sản phẩm được sử dụng trong các bộ phận ô tô và thiết bị, cầu đường và ống nước.

Ảnh minh họa

Những người khởi kiện yêu cầu Cục Ngoại thương Thái Lan áp dụng các biện pháp chống lẩn tránh đối với 17 nhà sản xuất thép Trung Quốc mà họ cho rằng đã tránh được thuế chống bán phá giá hiện hành bằng cách sửa đổi một chút sản phẩm của mình. Theo Cục Ngoại thương Thái Lan, chính quyền Thái Lan đã tìm thấy bằng chứng về việc sửa đổi sản phẩm và bán phá giá tại các nhà sản xuất Trung Quốc đã hợp tác với các nhà điều tra.

Đông Nam Á, điểm đến xuất khẩu thép hàng đầu của Trung Quốc, đang phải đối mặt với nguồn cung dư thừa tràn lan khi các lĩnh vực bất động sản, cơ sở hạ tầng và sản xuất của Trung Quốc trì trệ. Sản lượng thép thô của Trung Quốc năm ngoái vẫn ở mức tương đương năm 2022, dù mức tiêu thụ giảm 3,5% so với năm trước. Xuất khẩu tăng 39%. Trong khi đó, nhập khẩu thép của Thái Lan đang tăng mạnh, lên 63% tổng nguồn cung vào năm 2023, tăng từ mức 58% vào năm 2014. Trong cùng thời gian đó, sản xuất trong nước giảm từ 42% xuống 37% tổng nguồn cung. Thái Lan đã sử dụng tổng cộng 16 triệu tấn thép vào năm 2023. Nước này chỉ sản xuất được 30% công suất, thấp hơn mức trung bình 58% của Đông Nam Á hoặc mức trung bình toàn cầu là 77%.

Theo ông Wirote Rotewatanachai, Chủ tịch Viện Sắt thép Thái Lan, việc cho phép thép Thái Lan thu hẹp sẽ là một vấn đề đối với an ninh quốc gia. Họ cho rằng cần bảo vệ ngành công nghiệp địa phương trong trường hợp xảy ra các vấn đề như gián đoạn chuỗi cung ứng, đặc biệt là hiện nay đang có nhiều xung đột địa chính trị. Hợp kim được các nhà sản xuất Trung Quốc trộn vào sản phẩm thép để tránh các biện pháp chống bán phá giá gây ra vấn đề kiểm soát chất lượng cho các nhà sản xuất thép Thái Lan, những người dựa vào kim loại phế liệu thay vì quặng sắt.

Nguồn cung dồi dào, các nhà sản xuất Trung Quốc cung cấp cho người mua Thái Lan mức giá rẻ hơn so với các nhà sản xuất thép địa phương. Năm 2023, giá thép mạ từ Trung Quốc thấp hơn 39% so với sản phẩm của Thái Lan. Thép cuộn Trung Quốc được bán giảm giá 16%. Ngay cả khi không có hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, tình trạng dư thừa thép vẫn xuất hiện ở các nền kinh tế mới nổi ở Đông Nam Á. Các nhà máy ở Thái Lan, Việt Nam, Indonesia, Malaysia, Singapore và Philippines sẽ có thể sản xuất ít nhất 147 triệu tấn thép vào năm 2026, tăng từ mức 75,3 triệu tấn vào năm 2021.

Các nhà nhập khẩu thép Trung Quốc của Thái Lan phản đối kiến nghị về các biện pháp chống lẩn tránh, cho rằng những quyết định đầu tư tồi khiến ngành nội địa kém cạnh tranh hơn. Họ thông báo với Cục Ngoại thương Thái Lan trong một buổi điều trần công khai rằng các biện pháp này sẽ làm tăng chi phí sản xuất và khiến các sản phẩm của Thái Lan thậm chí còn kém hấp dẫn hơn.

Họ cho rằng các nhà sản xuất thép Thái Lan cần tập trung vào việc cải thiện chất lượng sản phẩm và mở rộng các kênh bán hàng để tránh cạnh tranh về giá, vì họ sẽ phải thua trước hàng nhập khẩu giá rẻ bất chấp các biện pháp bảo vệ từ chính phủ. Thời điểm Thái Lan áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với hàng loạt sản phẩm thép nhập khẩu.

Một số công ty thép Thái Lan hy vọng tận dụng các ưu đãi khuyến mại của chính phủ bằng cách cung cấp thép đặc biệt cho các nhà sản xuất xe điện. Nhưng việc chuyển sang các sản phẩm có giá trị cao sẽ cần đến sự đầu tư và chia sẻ kiến thức từ các công ty như Nippon Steel của Nhật Bản, công ty đã mua lại G Steel và GJ Steel vào năm 2022 với giá 722 triệu USD.

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã nhập khẩu thép kể từ khi thành lập chuỗi cung ứng ở Thái Lan cách đây 30 năm. Chính phủ Thái Lan đã yêu cầu các nhà sản xuất xe điện sử dụng chuỗi cung ứng địa phương càng nhiều càng tốt, nhưng có thể thấy một số nhà sản xuất thép Trung Quốc thành lập cơ sở ở Thái Lan để cung cấp cho các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, vốn sẽ cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản.