Các hoạt động trong Năm Chủ tịch AIPA 2020 và đặc biệt là Đại hội đồng AIPA 41 cũng là điểm nhấn quan trọng trong hoạt động đối ngoại của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV. Đặc biệt, lần đầu tiên trong lịch sử Đại hội đồng AIPA 41 được tổ chức theo hình trực tuyến do dịch Covid-19, cho thấy quyết tâm và nỗ lực của Quốc hội nước chủ nhà Việt Nam và các nghị viện thành viên AIPA khắc phục khó khăn, củng cố đoàn kết và hợp tác trên tinh thần “gắn kết và chủ động thích ứng”.

Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân chủ trì buổi họp báo bế mạc AIPA 41

Việc tổ chức họp theo hình thức trực tuyến có nhiều thay đổi lớn so với hình thức họp tập trung, dù có những khó khăn, song Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân - cho biết: AIPA 41 đã chứng kiến số lượng đại biểu tham dự đông đảo với 30 nghị viện thành viên và các tổ chức quốc tế, gần 400 đại biểu, trong đó có 230 đại biểu là đại biểu Quốc hội; 10 nước thành viên ASEAN có 11 Chủ tịch Quốc hội tham dự… Đặc biệt, Đại hội đồng lần này có sự tham dự của Cố vấn Tổng Thư ký Liên Hợp quốc, Tổng Thư ký Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Tổng thư ký AIPA, Phó Tổng thư ký ASEAN, Ban thư ký AIPA, và 4 tổ chức là đối tác của AIPA.

Sau phiên khai mạc, phiên toàn thể được diễn ra với các phát biểu sâu sắc và toàn diện với chủ đề “Ngoại giao nghị viện ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng”. Các bài phát biểu của 10 Chủ tịch quốc hội các nước ASEAN, các nước quan sát viên, Chủ tịch Quốc hội của ba nước khách mời, nhất là về các chủ đề như: phòng chống đại dịch Covid - 19, bàn nhiều phương hướng để giảm thiểu tác động đến sức khỏe, tính mạng người dân trong khu vực và trên thế giới.

Đại hội đồng AIPA 41 đã tiến hành nghi lễ kết nạp Quan sát viên của AIPA đối với Nghị viện Norwy và Nghị viện Morocco

Trong chương trình làm việc của Đại hội đồng AIPA 41, các đại biểu đã bàn, trao đổi nhiều vấn đề trong không khí thẳng thắn, tin cậy và hiểu biết lẫn nhau. Tất cả những vấn đề nêu trong phiên họp toàn thể Đại hội đồng cũng như phiên họp của các Ủy ban đều được được bàn bạc, thống nhất với tinh thần trách nhiệm và đạt được sự đồng thuận cao. Đặc biệt, tại Đại hội đồng AIPA 41 đã áp dụng phương thức mới gộp các sáng kiến tại mỗi ủy ban trong cùng một nghị quyết – đây là 1 sáng kiến mang tính thích ứng với tình hình thực tế của Quốc hội Việt Nam.

Kết quả, các nước thành viên AIPA đã ra 26 nghị quyết và Thông cáo chung. Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân - nhấn mạnh, so với 3 kỳ đại hội đồng lần trước, lần này Đại hội đồng đã tổ chức được cuộc họp của Ủy ban Chính trị và thông qua 6 Nghị quyết tồn đọng từ các kỳ trước. Các chủ đề thảo luận; nội dung trao đổi phong phú, sát với tình hình thực tiễn.

Thông tin về những biện pháp và sáng kiến cụ thể của AIPA trong việc đồng hành cùng ASEAN đối phó với đại dịch Covid-19, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân - cho hay, vào thời điểm Quốc hội Việt Nam chọn chủ đề cho năm Chủ tịch AIPA 2020, khi đó hoàn toàn chưa xảy ra dịch bệnh. Nhưng thật tình cờ, chủ đề “Ngoại giao nghị viện vì Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng” lại đặc biệt gắn với tình hình của năm 2020, khi dịch bệnh Covid-19 buộc chúng ta phải thích ứng thật nhanh, thật kịp thời.

Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, không chỉ “linh hoạt thích ứng” trong công tác tổ chức, về mặt nội dung, AIPA 41 cũng đã đặc biệt dành thời gian để thảo luận về các biện pháp ứng phó và khắc phục hậu quả của đại dịch. Như, các đại biểu đã nhất trí cao với sáng kiến thành lập Quỹ Ứng phó với đại dịch Covid-19 của ASEAN; khẳng định cần thúc đẩy các chính sách về giáo dục, việc làm và hỗ trợ kinh tế nhằm phục hồi nền kinh tế sau đại dịch và thích ứng với trạng thái "bình thường mới”; thúc đẩy kinh tế số và tận dụng những thành tựu của cuộc cách mạng 4.0 để hồi phục nền kinh tế khu vực; cam kết về việc hoàn thiện các khung pháp lý nhằm thúc đẩy tự do hóa thương mại; đưa ra những khuôn khổ lập pháp mới để ứng với với đại dịch Covid-19 nói riêng và những đại dịch có thể xảy ra trong tương lai…

Sáng kiến thành lập Hội nghị Nghị sĩ trẻ AIPA của Việt Nam trở thành dấu ấn lịch sử quan trọng

Bên cạnh đó, sáng kiến của Việt Nam khi tổ chức Hội nghị không chính thức Nghị sỹ trẻ AIPA và đã được Đại hội đồng AIPA 41 thông qua Nghị quyết về thành lập Hội nghị Nghị sĩ trẻ AIPA với sự đồng thuận cao của các Nghị viện thành viên AIPA. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân - nêu rõ, hiện thanh niên chiếm 1/3 trong tổng số hơn 600 triệu dân của ASEAN, nhưng chưa có tiếng nói của nghị sỹ trẻ. Do đó, sáng kiến đề xuất về cơ chế tiếng nói của các nghị sỹ trẻ được các nước hoan nghênh hưởng ứng. “Việc Đại hội đồng AIPA 41 thông qua sáng kiến thành lập Hội nghị Nghị sĩ trẻ AIPA của Việt Nam trở thành dấu ấn lịch sử quan trọng trong việc hình thành cơ chế hội nghị dành cho các nghị sĩ trẻ AIPA của Quốc hội Việt Nam; là nhân tố mới trong kỳ Đại hội đồng lần này”- Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh.

Chia sẻ thêm về những đóng góp của Việt Nam tại Đại hội đồng AIPA 41, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng - cho rằng, Đại hội AIPA 41 là thành công lớn, là kỳ đại hội đồng lịch sử, vì lần đầu tiên được tổ chức theo hình thức trực tuyến. Đến nay, vị thế Quốc hội Việt Nam ngày càng được nâng cao, lớn mạnh cùng AIPA. Suốt 25 năm qua, Quốc hội Việt Nam đã chủ động, tích cực tham gia các hoạt động của AIPA, tổ chức thành công 3 kỳ Đại hội của AIPO/AIPA.

Quốc hội Việt Nam đã có nhiều sáng kiến có giá trị trong việc củng cố tổ chức của AIPA, đề xuất những lĩnh vực nóng bỏng mà AIPA cần thảo luận, đặc biệt coi trọng sự đóng góp của các nhà lập pháp trong tiến trình bảo đảm ASEAN thực thi được các nhiệm vụ để phát triển khu vực. “Tôi tin tưởng, tới đây Quốc hội Việt Nam sẽ nhiều đóng góp thiết thực với AIPA, tiếp tục góp phần quan trọng với các nghị viện thành viên AIPA, tăng cường đoàn kết, thống nhất, nâng cao hiểu biết vì sự hợp tác và hạnh phúc của Nhân dân”, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh.