Hàng Trung Quốc tràn vào Việt Nam với giá rẻ

Là một bà nội trợ, hàng tháng, nhu cầu mua sắm của chị Hoàng Thị Mai (Cầu Giấy), rất lớn. Trước đây, chị thường đến siêu thị để mua hàng, nhưng hiện nay, chị thích mua hàng qua các sàn thương mại điện tử.

“Các sàn thương mại điện tử hiện nay rất hiện đại, khách hàng có thể được xem video trực tiếp hoặc được gửi hình ảnh sản phẩm cho người mua chọn lựa. Bên cạnh đó, rất nhiều sàn thương mại điện tử hỗ trợ phí ship hàng (phí vận chuyển), nên sản phẩm có giá rất tốt. Đặc biệt, hiện nhiều mặt hàng Trung Quốc đặt mua trên sàn sàn thương mại điện tử của Trung Quốc như Taobao nhưng vận chuyển về Việt Nam rất nhanh” – chị Mai chia sẻ.

Xu hướng tiêu dùng của chị Mai giống với rất nhiều người tiêu dùng Việt Nam hiện nay. Đặc biệt, người tiêu dùng chọn mua rất nhiều hàng hoá trên các sàn thương mại điện tử Trung Quốc với ưu thế là giá rẻ, hàng hoá đa dạng, phí vận chuyển thấp và đặc biệt là vận chuyển rất nhanh.

Sản phẩm OCOP là sản phẩm đặc trưng, sức cạnh tranh cao. (Ảnh: Moit)

Theo báo cáo của Sở Công Thương Lào Cai tại Hội nghị ngành Công Thương 28 tỉnh khu vực phía Bắc lần thứ 10, cơ quan này đánh giá hệ thống logistics và hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới phía Trung Quốc đang rất phát triển. Qua các chuyến khảo sát và thông tin từ phía Trung Quốc, Sở này cho biết tỉnh Vân Nam đã hình thành Khu thí điểm thương mại điện tử Trung Quốc - ASEAN (Hà Khẩu) và ở một số cửa khẩu khác dọc trên tuyến biên giới Việt - Trung. Các kho hàng, trung tâm thương mại điện tử tại khu vực biên giới này có chức năng thu gom trong nước và phân phối ở nước ngoài. Cung cấp chức năng giao hàng trực tuyến, livestreams bán lẻ… cung cấp dịch vụ khai báo, kiểm tra, khai báo đặt hàng. Đây là lý do giúp hàng Trung Quốc bán ở Việt Nam luôn có giá rất cạnh tranh, đặc biệt là hàng bán trên các sàn thương mại điện tử.

Thực tế, giá cả cạnh tranh, mẫu mã đa dạng, thao tác đặt hàng khá đơn giản... là những lợi ích nhìn thấy được mà thị trường Trung Quốc mang lại cho người tiêu dùng Việt. Đây chính là lý do khiến các sàn thương mại điện tử Trung Quốc là nền tảng được người tiêu dùng ưa chuộng.

Số liệu từ Metric - một đơn vị chuyên cung cấp dữ liệu thương mại điện tử - cho thấy doanh số quy mô năm sàn thương mại điện tử nêu trên trong 6 tháng đầu năm 2024 đạt 143.900 tỉ đồng, tăng trưởng 54,91% so với cùng kỳ năm ngoái. Nền tảng Shopee tiếp tục dẫn đầu với doanh thu 53.740 tỉ đồng, đạt 67,9% thị phần. Có sự bứt phá rất nhanh dù mới xuất hiện ở Việt Nam, TikTok Shop - ứng dụng thương mại điện tử của Trung Quốc đã đứng thứ hai với 18.360 tỉ đồng, chiếm 23,2% thị phần.

Theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, 1688.com là trang web thương mại điện tử bán hàng sỉ lớn nhất Trung Quốc, gần đây đã chính thức cho phép nhà kinh doanh ở Việt Nam đăng ký mua hàng, thanh toán và đã có ngôn ngữ tiếng Việt. Điều này cho thấy Việt Nam đang là tầm ngắm mở rộng địa bàn của nền tảng này. Cũng từ đầu tháng 10, Temu là sàn bán hàng giá rẻ xuyên biên giới của Trung Quốc, được cho là đã âm thầm tiến vào Việt Nam. Dù hiện tại phiên bản website của Temu Việt Nam vẫn còn khá thô sơ, nhưng cam kết thời gian giao hàng chỉ từ 4 - 7 ngày.

Hiện nay, cạnh tranh trên thị trường là điều rất bình thường. Do đó, việc mở cửa thị trường cho các sản phẩm của 2 nước cũng là điều bình thường. Ông Nguyễn Bình Minh, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), đánh giá khi các trang thương mại điện tử Trung Quốc có các động thái nhắm đến thị trường Việt Nam, đối tượng được hưởng lợi chính là người tiêu dùng. Người tiêu dùng sẽ có nhiều cơ hội được lựa chọn hàng hóa với giá rẻ hơn. Tuy nhiên, chính điều này đang tạo áp lực lớn cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh nhỏ lẻ trong nước.

Đặc biệt, những mặt hàng đặc trưng (cà phê, sản phẩm OCOP,...) của Việt Nam có thể tận dụng kênh phân phối này và hệ thống logistics phía Trung Quốc để đưa hàng đến tay người tiêu dùng Trung Quốc.

Giải pháp nào cho doanh nghiệp Việt?

Người tiêu dùng được hưởng lợi, song dưới góc độ doanh nghiệp sản xuất, việc hàng hoá Trung Quốc hay các sàn thương mại điện tử Trung Quốc cũng cạnh tranh mạnh mẽ với doanh nghiệp Việt Nam. Bởi sự cạnh tranh về giá sẽ ngày càng gay gắt, lợi thế hàng hóa trên các trang thương mại điện tử Trung Quốc như Taobao, 1688 có giá rất rẻ, cạnh tranh trực tiếp với hàng hoá Việt Nam.

Trao đổi với phóng viên Vuasanca , chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cho biết, nhìn một cách công bằng, doanh nghiệp Việt Nam cũng có lợi thế nhất định trên sân nhà để cạnh tranh với hàng hóa Trung Quốc như thấu hiểu được thị trường và thị hiếu của người tiêu dùng trong nước. Bên cạnh đó, doanh nghiệp Việt Nam có những lợi thế ở những mặt hàng mang tính địa phương như nông sản, hoặc hàng đặc sản, sản phẩm OCOP…

Trong bối cảnh đó, ông Vũ Vinh Phú cho rằng, doanh nghiệp Việt cần tập trung xây dựng thương hiệu, đẩy mạnh chiến lược người Việt Nam dùng hàng Việt Nam, đi sâu vào chất lượng sản phẩm, tập trung công nghệ mới, nâng cấp các dịch vụ để phục vụ khách hàng nhanh và hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, tối ưu hoá sản xuất để giảm giá thành.

Ông Vũ Vinh Phú cũng cho rằng, Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam được triển khai 15 năm qua đã giúp cho hàng Việt Nam được người tiêu dùng ưa chuộng. Đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm của mình. Do đó, nếu tiếp tục nâng cao sức cạnh tranh, nhìn một cách lạc quan, doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc để tiếp cận người tiêu dùng nước bạn.